Họ trả lời như thế để tránh sự soi mói, ngõ hầu tìm được sự cảm thông của người đời và hơn thế nữa là để cứu rỗi cho chính tâm hồn họ. Trên thực tế, cai nghiện ma túy tự nguyện không đơn giản chút nào. Nó đòi hỏi con nghiện phải có bản lĩnh, mà người đã có bản lĩnh thì mấy khi mắc nghiện?!
Tự cai để... tự do
Hiện có nhiều hình thức cai nghiện khác nhau như cai nghiện bắt buộc; cai nghiện tại cộng đồng, cai nghiện tại gia đình... Hình như những hình thức cai nghiện trên là "phức tạp" với con nghiện và gia đình nên hiện nay nảy sinh thêm một loại hình cai nghiện mới. Đó là tự nguyện cai nghiện ở nhà mà không làm hồ sơ hoặc đến các trung tâm tư vấn - hay còn gọi là cai nghiện chui để tránh bị để ý.
Thuốc Natrex 50 |
Văn (ở Từ Sơn, Bắc Ninh) mới 19 tuổi nhưng đã có thâm niên nghiện ma túy 6 năm. Văn nhỏ thó, đen đúa, mặt choắt và đôi mắt thì rất gian. Gia đình thuộc loại bình thường nhưng Văn được chiều từ nhỏ. Năm 8 tuổi, Văn bị bố đánh một trận đau vì dám bỏ học đi chơi. Nó ngất. Bác sỹ khám và chẩn đoán, có dấu hiệu của bệnh tim. Từ đó, Văn hư thế nào, bố mẹ cũng không dám đánh nữa. Được thể, nó bỏ học triền miên đi theo nhóm bạn "du thủ, du thực", chuyên bỏ nhà đi trộm, cắp, đánh nhau thuê, đòi nợ thuê - thế là nghiện.
Bà nội, mẹ, bố Văn giấu tiệt chuyện con, cháu mình bị nghiện. Người trong phố nhìn thấy, về mách, bà, mẹ Văn chửi họ một trận te tua. Thế là Văn lại càng nghiện nặng. Chỉ khi công an địa phương mang quyết định đến nhà, bắt đi thử máu và gọi gia đình lên xem kết quả thì họ mới thú thật Văn bị nghiện từ lâu rồi nhưng vì thương con, cháu nên chưa làm thủ tục cho đi cai nghiện bắt buộc.
Bẵng một thời gian, bố mẹ Văn khoe: "Dạo này cháu tự cai ở nhà, mua thuốc về uống. Nó chẳng đi đâu ra khỏi nhà cả. Một đợt cai là 15 ngày, chỉ uống thuốc thôi". Rồi bố mẹ Văn đưa hẳn một lọ thuốc cai nghiện dạng nước, dạng viên cho mọi người xem. "Đắt lắm đấy, vừa là thuốc cai nghiện nhưng lại bồi bổ thần kinh cho nên đắt, thuốc nhập ngoại, phải nhờ người mua mãi mới được" - bố Văn khoe.
Hàng xóm vẫn thấy, chiều nào, Văn cũng ra khỏi nhà khoảng 30 đến 60 phút. Văn lý giải: Ở nhà cả ngày, chán quá, đi ra ngoài hóng mát tý cho khuây khỏa. Thực chất, người ta nhìn thấy Văn đi cùng đám bạn nghiện. Tự cai để tự do... được thỏa cơn nghiện thì đúng hơn.
Mua thuốc cai của bạn nghiện(!?)
Tò mò nghề nghiệp, tôi để ý nhưng không thấy Văn có biểu hiện của người nghiện là lên cơn vật vã, la hét, đập phá. Trước đó, Văn là con nghiện hít heroin nặng, ngày nào cũng phải 2 "bi" mới "đủ đô". Nhân lúc không có người nhà, tôi "búa" Văn: "Cai nghiện gì mà hôm trước, cô nhìn thấy cháu và thằng Hưng "sẹo" ở nghĩa địa (nơi các con nghiện thường đến hít, chích ma túy - PV) "tâm sự" thế?"
Văn thành thật: "Cháu không cai được đâu cô ạ. Cháu nói với bố mẹ tự cai ở nhà để bố mẹ cháu tưởng thật, thả lỏng, ít quản thời gian, cháu đỡ nghe chửi thôi. Cháu bảo là đi ra ngoài cho khuây khỏa chứ thực ra là đi "bắn bi" (hít heroin) đấy. Uống cái thuốc này - Văn đưa cho tôi xem một uống như loại ống thuốc Philatop ngày xưa, trong có dung dịch màu đen - chẳng có tác dụng đâu. Nếu hàng ngày cháu không đi "bắn bi", chắc chắn sẽ vật vã, đập phá, la hét. Cô tinh thật đấy!"
Tôi hỏi: "Cháu tự cai, có làm hồ sơ, có được chính quyền, công an địa phương cho phép và giám sát việc tự cai không?", Văn nói: "Các ông ấy thấy cháu bắn tin tự cai, chẳng sướng rên lên, cháu ở nhà suốt, đỡ phải quản lý". Tôi giải thích: "Như thế là cháu sai rồi, cháu làm hồ sơ, có quyết định phê duyệt cai nghiện tại gia đình, sẽ được hỗ trợ thuốc, được điều trị cai theo phác đồ của Bộ Y tế, được giám sát quá trình cai nghiện... chắc chắn sẽ tác dụng hơn nhiều".
Văn cướp lời: "Cháu chẳng cần. Thuốc cai của cháu là do đứa bạn nghiện như cháu đưa cho. Nó bảo thuốc Tàu, chẳng có nhãn mác gì cả. Cháu không quan tâm chuyện nó mua ở đâu, như thế nào. Uống thuốc đó vào cháu ngủ li bì. Nó cũng tự cai ở nhà như cháu. Ngủ dậy, đúng giờ là đi khỏi nhà gặp nhau còn chuẩn giờ hơn hẹn. Cháu nghĩ, chắc thằng bạn nghiện cũng "thăn" được của cháu ít tiền chênh lệch từ việc giúp cháu mua thuốc cai nghiện. Nghiện mà, làm gì có chuyện giúp không, cô nhỉ?".
Tự cai để quản lý con, vẫn nghiện
Hiện có nhiều hình thức cai nghiện khác nhau như cai nghiện bắt buộc; cai nghiện tại cộng đồng, cai nghiện tại gia đình... |
Bà H, vợ một ông Vụ trưởng thuộc một Bộ tâm sự: "Thằng bé nhà chị dạo này đồng ý tự cai ở nhà rồi đấy. Ngoan lắm, cứ ở lỳ trong phòng riêng, đến bữa chị cũng phải mang cơm lên cho nó. Thấy nó xích tay chân, trầy xước hết cả... thương quá nhưng cũng đành chịu"- "Chị tự cai cho cháu à?" tôi hỏi chị. "Chị mang xét nghiệm con bị nghiện đến hiệu thuốc, mua thuốc Natrex 50 do công ty Cổ phần Dược phẩm TW5 Đà Nẵng sản xuất. Tất nhiên là phải đi cùng người quen mới mua được. Theo quảng cáo thì Natrex 50 có giá 30.000 đồng/viên. Cai trong 3 tháng thì sẽ cắt cơn và quên dần thuốc. Sau đó sẽ cho cháu uống thuốc chống tái nghiện...".
Nghe chị H nói thì việc tự cai nghiện cho con ở nhà là "rất ngon lành", không cần chính quyền, đoàn thể giám sát, giúp đỡ. Chị H phân trần: "Không phải thế đâu, cực chẳng đã chị mới phải tự cai cho con thôi. Cũng đưa nó đi nhiều nơi rồi, thậm chí ở tận Yên Bái, Hòa Bình nhưng nó vẫn tái nghiện". Tôi hỏi: "Chị tự cai cho con, nếu nó sốc, phản ứng thuốc... ảnh hưởng đến tính mạng, lúc đó chị không có nhà thì làm thế nào?" - "Âu cũng là số trời cả thôi. Tôi tự cai để quản lý nó. Nó không ở với tôi thì đi, tôi đã chăm sóc nó đủ đầy rồi, chẳng ân hận gì nữa cả" - chị H bần thần nói.
Tôi nghi ngờ chuyện con chị H nghe lời mẹ tự cai nghiện ở nhà. Bởi trước đó, dù bị nghiện rất lâu rồi mà nó vẫn chối. Thám tử tư còn chụp được cả hình nó chích ma túy về đưa cho anh chị H, nó vẫn cãi, hàng ngày vẫn xin rất nhiều tiền của bố mẹ để đi học, đi sinh nhật, đi picnic... Nhiều lần nhà mất tiền, vàng, "đô", chị H biết con lấy để mua ma túy nhưng nó chối phăng nên chị đành chịu.
Cực chẳng đã, chồng chị phải nhờ một người bạn là công an, bắt quả tang con mình cùng đám bạn đang sử dụng ma túy và với kết quả xét nghiệm dương tính, nó mới chấp nhận sự thật. Nó vờ đồng ý đi cai nhưng thực chất là để đi quậy phá. Đến đâu nó cũng làm đủ trò để trung tâm khỏi phải đuổi, dù rất nể bố mẹ nó. Biết bố mẹ sợ mang tiếng, nó càng lấn tới nên chuyện cai nghiện bắt buộc đối với nó quả là khó hơn lên trời. Lần này nó chịu tự nguyện cai ở nhà theo chỉ dẫn của mẹ thì quả là chuyện lạ.
Chuyện trò với người giúp việc trong gia đình chị H, tôi được biết sự thật: "Chị H đi làm là thằng bé lại tháo xích ra, gọi điện cho bạn nghiện mang ma túy đến. Sợ tôi biết, thằng bé buộc tiền vào dây, thả qua cửa sổ nhà vệ sinh xuống, đứa bạn ở dưới buộc ma túy vào dây để nó kéo lên... Nó vẫn dùng ma túy nhưng khi mẹ về, nó vờ vật vã để mẹ tưởng là thuốc cai có tác dụng".
Nhóm phóng viên