Nhân bánh “ba không”
Theo dòng người vào nhập hàng tại chợ Bình Tây (TP.HCM), sau một hồi hỏi thăm về nhân bánh trung thu, PV Người đưa tin được chỉ đến khu vực bán mứt. Vì bánh Trung thu là mặt hàng thời vụ nên những chủ sạp mứt chỉ nhập chủ yếu vào dịp này. Vừa mới hỏi ngay sạp đầu tiên, PV đã "bắt được sóng". Chỉ nghe qua câu "nhân bánh làm sẵn", bà chủ sạp đã nhanh như cắt chui vào trong quầy lục một hồi, rồi mang ra hơn chục gói nhựa bên trong có chất lỏng sền sệt đủ màu xanh, vàng, tím, đen... giới thiệu là nhân bánh trung thu làm sẵn đủ loại hạt sen, đậu xanh, sầu riêng, khoai môn, lá dứa, trà xanh, cả các loại nhân, ca cao, mè đen, cà phê...
Nhân bánh trung thu được bán tại khu vực sạp mứt chợ Bình Tây.
Thấy tôi tỏ vẻ "chờn chờn" vì mấy cái nhãn mác sơ sài in trên bịch hàng mẫu, bà chủ khẳng định "đều là hàng công ty đàng hoàng cả đấy". Theo quan sát của PV, với một số nhãn có ghi số điện thoại thì khi gọi thử đều thuộc diện "không liên lạc được". Còn lại, hầu hết những gói ở đây đều in chữ: AB Mauri Vietnam cùng số điện thoại và số fax. Ở góc bên phải có chữ: Sample for testing only (Mẫu dùng để kiểm nghiệm). Điều đáng nói là trên nhãn mác của những loại nhân bánh làm sẵn này đều không ghi thành phần nguyên liệu, ngày sản xuất và hạn sử dụng. Tuyệt nhiên không có một dòng nào về vệ sinh an toàn thực phẩm trên các sản phẩm này.
Rời cửa hàng này, chúng tôi đi hỏi thêm những cửa hàng xung quanh thì hầu hết tất cả đều rất "sẵn hàng". Dù được giới thiệu với đủ loại sản phẩm như: Nhân đậu xanh, khoai môn, ca cao, hạt sen, mè đen... nhưng tìm mãi PV cũng không thấy dấu vết của những loại thực phẩm trên. Tất cả chỉ có giống ở màu và mùi, hai thứ dễ được phù phép bằng hóa chất công nghiệp.
Khi chúng tôi tỏ vẻ an tâm và định mua thì bà chủ cửa hàng tên Q.T nói luôn: "Xem xong nếu đồng ý mua thì phải mua ít nhất 3kg/loại, chứ không bán lẻ". Theo đó, có hai loại là nhân thường và nhân ngon, giá chênh nhau khoảng 5.000 - 10.000 đồng/kg (tùy loại). Nhân đậu xanh 50.000 - 55.000 đồng/kg, nhân hạt sen 80.000 - 85.000 đồng/kg.
Nhân bánh độn tạp chất
Cầm túi nhân bánh được người bán hàng giới thiệu là nhân đậu xanh, chúng tôi chỉ thấy đó là một thứ bột lỏng được xay nhuyễn, không thể nhận ra thành phần của nó gồm những gì. Dù là hàng mẫu nhưng nhìn kỹ trong gói chất lỏng đó sẽ phát hiện ra một số tạp chất lấm tấm màu đen. Hỏi người bán hàng, chúng tôi nhận được câu trả lời một cách rất nhanh gọn: "Thành phần thế nào thì lên công ty mà hỏi. Cả nước ăn bánh trung thu đó đã có ai... chết đâu!". Thấy có một bịch bị thủng chảy ra ngoài, PV đưa tay quệt thử, mùi hương đậu xanh thoang thoảng bốc lên. Nếm vào miệng có vị ngọt gắt. Thấy tôi nhăn mặt bà chủ trấn an: "Chắc lúc vận chuyển bị thủng thôi. Loại này từ sáng đến giờ tôi bán được mấy trăm ký rồi".
Chỉ vào mấy bịch nhân bánh chủ cửa hàng cho biết: "Nếu cứ nhập nguyên liệu thô rồi tự làm từ A đến Z thì chỉ có cầm chắc phần... lỗ. Tính ra một ký nhân bánh làm sẵn giá chỉ vài chục nghìn đồng lại đỡ được bao nhiêu là công đoạn, tự làm thì giá có thể gấp rưỡi, gấp đôi". Sau một hồi trao đổi thân quen, bà chủ tiết lộ: "Thực ra ngay chính công ty sản xuất cũng phải tính toán. Thành phần phải có nhiều "chất độn" khác nữa, chứ cứ "ăn thật làm thật" thì không có cái giá mấy chục ngàn một ký thế này đâu. Mấy năm trước, thứ nguyên liệu này chỉ có Trung Quốc sản xuất, thế nhưng vài năm trở lại đây thì cả Việt Nam và Trung Quốc đều có cả".
Bà chủ Q.T hướng dẫn thêm, cứ mua nhân bánh này về sau đó sang bên chợ Kim Biên tầm thêm một số hương liệu nữa, muốn bùi, ngậy, thơm hay thế nào bên đó cũng bán tất. Đúng như lời bà chủ giới thiệu, đến khu vực chuyên bán hóa chất bên hông chợ Kim Biên (Q.5), chúng tôi choáng ngợp trước mùi hương liệu hỗn tạp xộc vào mũi. Theo quy định, hóa chất thực phẩm không được bày bán chung với hóa chất công nghiệp nhưng ở đây thì... vô tư!
Bước vào cửa hàng ngay đầu góc đường Vạn Tượng giao với Phan Văn Khỏe, chuyên bán hóa chất công nghiệp, chúng tôi hỏi mua hương liệu để làm nhân bánh trung thu. Nhân viên giới thiệu ngay hai loại hương đậu xanh, khoai môn. Khi chúng tôi muốn xem hàng, nhân viên này lên gác xách xuống hai can nhựa loại 5 lít bên trong chứa chất lỏng màu vàng, trên vỏ can chỉ ghi ký hiệu "ĐX", "KM", không có thêm thông tin gì. "Không cần đậu xanh, khoai môn, chỉ cần cho một lượng nhỏ vào bột là có ngay nhân đậu xanh, khoai môn làm bánh trung thu. Mùa này người ta mua hương liệu về làm bánh trung thu nhiều lắm. Vậy mới có bánh giá rẻ chứ", nhân viên này hướng dẫn. Can 5 lít giá một triệu đồng, phải mua ít nhất một lít giá 200.000 đồng".
Chia sẻ với PV, Ông P., - Giám đốc một công ty chuyên phân phối hương liệu, hóa chất tại TP.HCM chia sẻ: "Trên thực tế, hóa chất thực phẩm phải là sản phẩm đóng gói hoàn chỉnh, có đầy đủ thông tin, nhãn mác, thành phần, hướng dẫn sử dụng chứ không bán đại trà kiểu hóa chất công nghiệp".
| Trao đổi với PV, BS Trần Văn Ký - Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam (Văn phòng phía Nam) đưa ra cảnh báo: "Hiện nay, nhân bánh làm sẵn đóng gói rất dễ bị hư nên cơ sở sản xuất thường cho vào nhiều phụ gia, hóa chất bảo quản. Ngoài ra vì hám lợi, nhiều cơ sở kinh doanh còn sử dụng nhiều phụ gia thực phẩm độc hại đã bị cấm dùng trong thực phẩm. Ngay cả với hóa chất thực phẩm nhưng nếu cho quá nhiều hay quá liều lượng thì độ độc hại cũng tương tự hóa chất công nghiệp. Người ăn bánh Trung thu làm từ các loại nhân này, đặc biệt là trẻ em, sẽ có nguy cơ bị hóa chất làm ảnh hưởng đến các cơ quan tiêu hóa, thần kinh, gan thận... về lâu dài có thể dẫn đến ung thư". |
Bạt Phong
