Vâng lời cha, lấy chồng để lợi việc nước, công chúa Phất Kim tưởng chừng sẽ tìm được chốn hạnh phúc cho mình khi kết hôn cùng sứ quân Ngô Nhật Khánh. Thế nhưng, chỉ vì khuyên chồng không làm phản vua cha mà nàng công chúa bạc mệnh đã bị chồng xẻo má đuổi đi. Cuối cùng, quá đau đớn, người con gái của vua Đinh Tiên Hoàng đã nhảy lầu tự vẫn trong sầu thảm…
Vâng mệnh cha lấy chồng
Công chúa Phất Kim là con gái thứ ba của vua Đinh Tiên Hoàng, vị vua sáng lập triều đại nhà Đinh cũng chính là hoàng đế đầu tiên của Việt Nam sau 1000 năm Bắc thuộc, người đặt nền móng sáng lập nhà nước phong kiến trung ương tập quyền đầu tiên ở Việt Nam. Trên công chúa Phất Kim, vua Đinh Tiên Hoàng còn có hai con gái khác là công chúa Minh Châu, công chúa Phất Ngân.
Đinh Tiên Hoàng được đánh giá là vị vua anh minh nhưng trong vấn đề hôn nhân của các hoàng tử và công chúa thì ông lại là người áp dụng nghiêm ngặt quy định cha đặt đâu con ngồi đấy. Công chúa Minh Châu được vua Đinh gả cho tướng Trần Thăng, em ruột sứ quân Trần Lãm, người đã trao nhường toàn bộ binh quyền Bố Hải Khẩu cho vua Đinh Tiên Hoàng.
Công chúa Phất Ngân sau này lấy Điện Tiền Chỉ huy sứ Lý Công Uẩn, người thay nhà Tiền Lê, sáng lập nên triều Lý vẻ vang trong lịch sử. Còn công chúa Phất Kim thì được Đinh Tiên Hoàng gả cho sứ quân hàng đầu dòng dõi quý tộc là Ngô Nhật Khánh.
Ảnh minh họa.
Mối duyên tình của Công chúa Phất Kim và Ngô Nhật Khánh bắt đầu từ đám cưới giữa Vua Đinh Tiên Hoàng với mẹ của Ngô Nhật Khánh. Trong đám cưới của mẹ mình với Vạn Thắng Vương Đinh Tiên Hoàng, Ngô Nhật Khánh, vốn là dòng dõi của Ngô Quyền, là một trong số 12 sứ quân cũng miễn cưỡng cùng thuộc hạ của mình dự ngày hôn lễ của mẹ.
Bữa yến tiệc diễn ra, vua Đinh Tiên Hoàng đã cố tình khéo léo sắp xếp cho người con gái kiều diễm của mình là công chúa Phất Kim ba lần đến chúc rượu Nhật Khánh. Ngay từ phút đầu tiên trông thấy công chúa Phất Kim, Nhật Khánh đã ngỡ ngàng trước vẻ đẹp kiều diễm của nàng. Đến lần chúc rượu thứ hai, Nhật Khánh giơ tay đón ly rượu, vờ nắm vào bàn tay của công chúa.
Phất Kim e lệ khẽ khàng rút tay lại. Nhật Khánh hỏi: “Quý danh của nàng, liệu ta có biết được chăng?”. “Dạ thưa tướng quân, tên thiếp là Phất Kim”, Phất Kim công chúa bẽn lẽn trả lời. “A! Phất Kim”, Nhật Khánh nói như reo. Đến lần chúc rượu thứ ba, Nhật Khánh táo tợn hỏi: “Ta muốn cùng nàng sum vầy gia thất, liệu nàng có bằng lòng không?”.
Phất Kim đáp lễ: “Cảm ơn tướng quân đã có lòng hạ cố” và rảo bước không dám ngoái lại nhìn. Nhìn thái độ của Nhật Khánh, vua Đinh Tiên Hoàng biết rõ Nhật Khánh rất mê đắm công chúa Phất Kim, ngưới con gái yêu của mình.
Nhật Khánh nhiều lần ngỏ lời song đều bị công chúa Phất Kim từ chối. Đoán biết Nhật Khánh bề ngoài nói cười vui vẻ nhưng trong lòng vẫn ngấm ngầm tính chuyện khởi sự chống lại mình nên vua Đinh Tiên Hoàng gọi công chúa Phất Kim đến mà nói rằng: “Tướng quân Ngô Nhật Khánh là người thao lược vào bậc nhất nhưng chưa thực sự tận trung vì sự nghiệp của cha, giặc Tống và Giặc Chiêm đang lăm le bờ cõi, nếu được Nhật Khánh giúp thêm vây cánh thì Đại Cồ Việt ta còn gì bằng”.
Công chúa Phất Kim lặng lẽ nghe theo cha truyền bảo, vua Đinh Tiên Hoàng lại tiếp lời: “Cha muốn con ưng thuận lời thỉnh cầu của Nhật Khánh, để lấy tình phu phụ thuyết phục Nhật Khánh giữ trọn đạo hiếu trung”. Phất Kim nghe lời cha dạy bảo liền nhận lời cầu hôn của Khánh. Thế là tả đô úy Nhật Khánh trở thành phò mã của Vua Đinh Tiên Hoàng.
Chép về điều này, sử cũ có ghi lại: “Ngô Nhật Khánh là bà con của Ngô Tiên Chúa (tức Ngô Quyền). Trước kia, Ngô Nhật Khánh từng xưng là An Vương, cùng trong số mười hai sứ quân giữ đất tranh hùng. Khi Đinh Tiên Hoàng đánh dẹp được Ngô Nhật Khánh rồi, bèn lập mẹ của hắn làm hoàng hậu, hỏi em gái của hắn cho con mình là Nam Việt Vương Đinh Liễn, lại gả công chúa cho hắn nữa, thế mà Ngô Nhật Khánh vẫn không bớt oán hờn…”.
Khuyên chồng, bị xẻo má đuổi về
Trong thời gian đầu, Ngô Nhật Khánh và công chúa Phất Kim sống khá hạnh phúc. Cho đến một hôm, có người lái buôn phương Bắc sau khi bán cho Nhật Khánh một đôi ngọc lưu ly vô cùng quý hiếm, cứ nhìn Khánh chằm chằm, nói điều to nhỏ. Người lái buôn này cũng trao cho Khánh một phong thư. Ngô Nhật Khánh xem thư xong liền bỏ vô miệng nhai nuốt luôn.
Bất ngờ, hai ngày sau, Nhật Khánh xin phép vua Đinh Tiên Hoàng cho mình cùng công chúa Phất Kim đi kinh lý Ái Châu bằng đường thủy. Ngô Nhật Khánh cũng xin Đinh Tiên Hoàng cấp năm chiến thuyền hộ tống công chúa và phò mã. Vua Đinh Tiên Hoàng đồng ý. Thuyền xuôi dòng Vân Sàng, qua Ngọc Thỏ cảng, vượt cửa Thần Phù rồi ra biển Đông. Ngồi trên thuyền Phất Kim hỏi chồng rằng: “Chúng ta đi đâu?”.
Lúc này, Ngô Nhật Khánh mới nói rằng mình sẽ vượt qua nam giới để cầu cứu vua Chiêm. Ngô Nhật Khánh cũng hé lộ rằng người Tống sẽ giúp dẫn đường. Theo đó, vua Chiêm sẽ giúp đỡ thuyền bè, binh lính để đánh đường thủy còn quân Tống sẽ hỗ trợ đường bộ. Thì ra, Ngô Nhật Khánh vẫn chưa từ bỏ ý định phản nghịch lại vua Đinh Tiên Hoàng. Để dỗ dành Phất Kim, Ngô Nhật Khánh còn nói rằng, sau này Phất Kim sẽ trở thành chính cung hoàng hậu.
Trái ngược với mong đợi của Ngô Nhật Khánh, Phất Kim rất đau đớn khi phát hiện ra chồng mình vẫn mang trong lòng âm mưu làm phản vua cha. Phất Kim kiên quyết nói rằng sẽ không phản bội phụ vương. Công chúa Phất Kim tha thiết nói với Ngô Nhật Khánh rằng mình đã nghe theo lời cha để xuất giá, nghĩa là trọn đời chỉ biết đến một mình Ngô Nhật Khánh, nhưng cũng sẽ không vì thế mà phản bội lại vua cha.
Công chúa cũng cầu xin Ngô Nhật Khánh hồi tâm chuyển ý, đừng phản lại vua cha để rồi mang tội bất hiếu, bất trung. Những lời nói của công chúa Phất Kim cũng phần nào tác động đến Ngô Nhật Khánh.
Thế nhưng, sang ngày hôm sau, khi thương nhân phương bắc Bắc lại tiếp tục nhỏ to với Nhật Khánh thì Ngô Nhật Khánh tiến đến phía trước công chúa Phất Kim với bộ mặt giận dữ mà nói rằng vua Đinh Tiên Hoàng đã lừa dối, ức hiếp mẹ con mình. Nay không thể vì yêu quý công chúa Phất Kim mà quên tội của vua Đinh Tiên Hoàng.
Ngô Nhật Khánh nói rằng công chúa Phất Kim hãy trở về còn mình sẽ tiếp tục đi theo con đường đã chọn. Nói xong, Ngô Nhật Khánh rút dao xẻo má công chúa một cách lạnh lùng, tàn nhẫn. Sau đó, Ngô Nhật Khánh giận dữ sang thuyền xuôi xuống nước Chiêm.
Công chúa Phất Kim được đưa về kinh thành Hoa Lư chạy chữa thuốc men. Tuy vết thương trên mặt đã lành nhưng vết sẹo trên má không bao giờ có thể làm nguôi được nỗi đau đớn, tủi nhục trong lòng của một người vợ có chồng là tướng quốc, là phò mã mà lại theo giặc ngoại bang để chống lại vua cha.
Cuối cùng, công chúa Phất Kim đã xuống tóc đi tu trong một ngôi chùa ở Kinh thành Hoa Lư. Thế nhưng, nỗi đau của người công chúa bất hạnh vẫn chưa dừng ở đó. Sau đó, vua cha Đinh Tiên Hoàng và anh cả Đinh Liễn bị nghịch thần là Đỗ Thích sát hại. Triều đình trở nên rối ren. Các đại thần Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lê Hoàn đang dàn quân đánh nhau.
Cuối cùng, Lê Hoàn lên ngôi vua, hoàng hậu Dương Vân Nga làm nhiếp chính. Cùng lúc đó, Phất Kim lại nghe tin Ngô Nhật Khánh và vua Chiêm Thành dẫn hơn một nghìn chiến thuyền thuỷ quân xuất chinh theo hai cửa biển Đại Ác và Thần Phù vào đánh Đại Cồ Việt thì bị phong ba nổi lên, nhấn chìm hết cả thuyền bè và chết đuối.
Đau xót, công chúa Phất Kim đã nhảy xuống giếng nước lầu Vọng Nguyệt, phía Tây Bắc kinh thành Hoa Lư tự vẫn. Nhân dân Hoa Lư vì tiếc thương nàng công chúa bạc mệnh đã lập đền thờ công chúa Phất Kim ngay trên nền nhà của cung Vọng Nguyệt. Đến nay, đền thờ Công chúa Phất Kim, còn gọi là đền Thục Tiết công chúa vẫn nằm trong khu dân cư làng Yên Thành, thuộc quần thể di tích cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Đền nằm chính giữa, cách đền vua Lê Đại Hành và phủ Vườn Thiên 300m.
BTV
