Đòi đất cho dân?
Do khai phá đất trái phép, nên một số hộ dân trên địa bàn huyện Bù Đăng, huyện Đồng Phú (Bình Phước) bị thu hồi đất. Lo lắng, hoang mang và đầy bức xúc, nhưng bà con không biết khiếu kiện ở đâu.
Nắm được thông tin này, tháng 9/2008, Lê Đình Chuyên (58 tuổi, trú tại huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng) lân la đến trụ sở tiếp công dân của UBND tỉnh Bình Phước để làm quen với anh Điểu Ber (42 tuổi, trú tại thôn Sơn Hòa, xã Thọ Sơn, huyện Bù Đăng).
Thông qua anh Điểu Ber, Chuyên biết những người dân khiếu kiện hầu hết đều là người dân tộc thiểu số, ít hiểu biết pháp luật. Mừng thầm, Chuyên tự giới thiệu mình là luật sư rồi đưa danh thiếp, địa chỉ, số điện thoại liên lạc cho anh Điểu Ber, hứa sẽ làm thủ tục giúp bà con đòi lại đất. Tin lời, anh Điểu Ber đã kể lại cho ông Điểu Lớp (51 tuổi, trú tại xã Đồng Nai).
Rồi cứ người này chuyền tai người kia, những người cùng chung cảnh ngộ đã đến gặp Chuyên nhờ giúp đỡ để... lấy lại đất.
Lê Đình Chuyên bị dẫn đi sau phiên tòa.
Thực tế, Chuyên chưa hề học qua trường lớp đào tạo về pháp lý, cũng không phải là một tư vấn viên, cộng tác viên, trợ giúp viên pháp lý và không tham gia trong tổ chức tư vấn pháp luật nào theo quy định.
Cuối tháng 5/2008, được các đồng bào dân tộc thiểu số cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan, Chuyên hứa chắc chắn sẽ "đòi" được đất cho họ trong vòng một tháng. Nhưng nếu muốn đòi lại được đất thì người dân phải mất tiền phí. Để đồng bào dân tộc tin mình, Chuyên bảo sẽ hoàn lại số tiền đã nhận nếu không lấy lại được đất. Đồng bào ở đây không một chút nghi ngờ liền đồng ý.
Lúc đầu Chuyên lấy của ông Điểu Nhâm 30 triệu đồng và một số hộ dân khác 40 triệu đồng. Chỉ sau một tuần, Chuyên liên tiếp gọi điện cho những người dân này và yêu cầu họ đưa thêm tiền để có phí đi Hà Nội gửi đơn và làm thủ tục. Với lý do này, Chuyên thu được 80 triệu đồng.
Nhận thấy "món hời" dễ moi, Chuyên lại tiếp tục gọi điện, yêu cầu các hộ dân đưa thêm. Do tất cả những người dân này đều là người nghèo, đưa tiền cho Chuyên hai lần trước đã hết sạch tiền nên không đồng ý yêu cầu của y.
Nghe đến đây, Chuyên điện thoại bảo sẽ không thể đòi lại được đất bởi không có tiền lo liệu tiếp. Đồng thời hắn còn hù dọa đồng bào sẽ phải đi tù. Sợ hãi, những người dân này đành chạy vạy vay tiền bằng đủ mọi cách để đưa cho "luật sư" Chuyên lo lót đòi đất.
Sau hai lần đầu đưa tiền, ông Điểu Nhâm tiếp tục đưa thêm cho Chuyên 7 lần nữa với tổng số tiền 252 triệu đồng. Những người khác cũng đưa thêm cho Chuyên, tổng cộng là 500 triệu đồng.
Đến đầu tháng 5/2010, Chuyên tiếp tục gọi điện cho ông Điểu Nhâm bảo ông đưa thêm 38 triệu đồng để làm hồ sơ gửi Cục 3 - Thanh tra Chính phủ tại TP.HCM để yêu cầu lập đoàn thanh tra. Vợ chồng ông Nhâm đã ghi âm lại cuộc nói chuyện này và giao nộp cho cơ quan điều tra. Biết mình bị Chuyên lừa, ông Điểu Nhâm đã làm đơn tố cáo Chuyên.
Nhiều người dân khác nhận thấy mình đã đưa một số tiền lớn cho "luật sư" Chuyên nhưng không lấy lại được đất nên đã bàn tính và gọi điện yêu cầu trả lại tiền. Chuyên vẫn cố gắng "động viên" để mọi người yên lòng rằng: "Sắp đòi được đất rồi". Tuy nhiên, quá lâu mà việc đòi lại đất vẫn không có động tĩnh gì, biết mình đã bị lừa, những hộ dân này đành gửi đơn kiện "luật sư" Chuyên.
Làm bậy vì thích đi du lịch?
Mới đây, TANDTC tại TP.HCM đã mở phiên tòa xét xử vị luật sư rởm này. Đứng trước vành móng ngựa, Chuyên luôn biện minh và cho rằng những điều người dân nói là bịa đặt.
Theo Chuyên thì y chưa hề nói mình là luật sư mà chỉ nói là nhà nghiên cứu khoa học, giúp người dân đòi đất. Bên cạnh đó, Chuyên khẳng định mình chỉ mới lấy của những người bị hại tổng cộng khoảng 200 triệu đồng.
Qua hồ sơ, tòa nhận thấy ở tất cả các hợp đồng mà Chuyên đưa cho người dân ký đều để trống phần ghi tiền. Chính vì vậy, chưa đủ cơ sở để khẳng định những người bị hại đưa toàn bộ số tiền lên đến gần một tỷ đồng.
Trước đây, Chuyên đã bị tòa tỉnh Đắk Nông đưa ra xét xử về vụ án này, nhưng hắn không thành khẩn. Mỗi khi HĐXX hỏi, y trả lời một cách trôi chảy, khẳng định mình đã cố giúp những người dân lấy lại đất bằng cách nhờ nhiều nhà báo viết bài về vụ việc này.
Tuy nhiên, khi được hỏi, ngoài cách này, bị cáo còn giúp bằng cách nào nữa không? Chuyên trả lời "Bị cáo đã ra đến Hà Nội để gửi đơn cho những người này". Nghe thấy điều này, ông Điểu Nhâm không kiềm chế được: "Chúng tôi cần Chuyên đòi đất chứ không phải chỉ đi nộp đơn.
Nếu nộp đơn, chúng tôi cũng có thể nộp được. Mà chỉ cần nộp đơn thì cần thiết gì phải mất cả mấy trăm triệu chúng tôi chỉ cần bỏ ra vài chục nghìn là có thể gửi được rồi". Chuyên thản nhiên: "Nhưng các vị đã đưa tiền cho tôi đấy thôi".
Khi được hỏi về mặt pháp lý, vị "luật sư" này chỉ biết một điều là muốn đòi đất lại thì phải gửi đơn lên cấp cao hơn và y đã làm, còn bước tiếp theo thì không biết phải làm gì hơn. Chủ tọa nói: "Những điều cơ bản nhất, bị cáo cũng không hề biết, vậy làm sao có thể khẳng định đòi được đất cho người khác? ". Chuyên im lặng.
Theo Lê Đình Chuyên, sau mỗi khi lấy tiền của người dân, y lại lên kế hoạch đi du lịch. Y rất thích được hưởng thụ, thích đi du lịch nhưng không có tiền. Một lần nghe tin những người dân ở Bình Phước đang có bức xúc về đất đai nên nảy sinh ý định "giúp đỡ" để lấy tiền thỏa mãn sở thích của mình.
Ban đầu, y chỉ có ý định lấy tiền lần đầu. Tuy nhiên, do nhận thấy những người dân ở đây "mù tịt" về pháp luật và là "món hời" nên y tiếp tục moi tiền của họ.
Chỉ vì thiếu hiểu biết
Có mặt tại phiên tòa, vợ chồng ông Điểu Nhâm với khuôn mặt đầy khắc khổ. ông Nhâm cho biết, gia đình ông nghèo và chỉ có nghề phát rừng làm rẫy. Chủ trương của UBND tỉnh Bình Phước về việc giao đất lâm nghiệp (cho Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Nai liên kết với Công ty cổ phần Quỳnh Vy trồng rừng và cao su tại Tiểu khu 202), UBND huyện Bù Đăng đã tiến hành triển khai phương án hỗ trợ hoa màu cho các hộ dân bị thu hồi đất. Nhưng do tiếc công sức mình đã gây dựng và đó là mảnh đất mình gắn kết bấy lâu nên mới gửi đơn đòi đất.
Ông Điểu Nhâm cho biết, từ lúc nhỏ đến giờ ngoài nương rẫy, gia đình ông chẳng biết gì hơn. Chính vì vậy, trong khi muốn lấy lại đất nghe Chuyên giới thiệu là luật sư và khẳng định có thể lấy lại toàn bộ đất nên rất vui mừng. Do đó, ban đầu Chuyên yêu cầu đưa tiền, ông không hề mảy may nghi ngờ. ông Điểu Nhâm nói: "ở quê mình hiếm khi thấy được luật sư. Khi nghe tin có luật sư là mình tin liền".
Do quá tin tưởng, vợ chồng Điểu Nhâm đưa tiền lần thứ hai vẫn không nghi ngờ gì về "luật sư" Chuyên. Khi tiền trong nhà không còn, thấy Chuyên vẫn một mực đòi thêm lại còn dọa ở tù mới nghĩ là mình đã bị lừa. Nhưng vợ chồng ông Điểu Nhâm cũng không biết phải làm gì hơn. May sao, có một người bày cách ghi âm lại nội dung vòi tiền của Chuyên để trình báo với công an thì ông mới biết đường.
Ông Điểu Nhâm cũng cho biết, ông chỉ muốn Chuyên trả lại toàn bộ số tiền mình đã đưa cho y. Bởi số tiền này là do vợ chồng ông vay mượn, chủ nợ đã đòi mà không có để trả. Còn về phần đất khiếu kiện, ông cho biết sau khi được các vị luật sư thật giải thích thì ông nhận thấy Nhà nước lấy lại là đúng và không có ý kiến gì nữa.
Cuối cùng, TANDTC tại TP. HCM đã tuyên phạt Lê Đình Chuyên mức án 14 năm tù về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Ngoài hành vi trên, tại tỉnh Đắk Nông, Chuyên cũng có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản với hình thức và thủ đoạn tương tự. Cuối tháng 9/2011, TAND tỉnh Đắk Nông đã tuyên phạt Chuyên 12 năm tù. Do bản án này chưa có hiệu lực nên tòa chưa tổng hợp hình phạt của hai bản án.
Huy Linh
