Để xảy ra nghịch lý này, nhiều chuyên gia cho rằng: Đây là một bài học để rút kinh nghiệm và không lặp lại...
Tốc độ phát triển cá nhân rất mạnh nhưng hạ tầng giao thông lại quá chậm nên tắc đường là tất yếu
Biến từng mét đất giành cho giao thông thành nơi kiếm lời
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho rằng: Nguyên nhân của việc các bãi đỗ xe bị sử dụng sai mục đích như biến thành trung tâm thương mại, tòa nhà cao ốc... là do trong một thời gian dài, các thành phố lớn trong đó có Hà Nội, TP.HCM hầu như không quan tâm đến các bãi đỗ xe. Mặc dù đã có quy hoạch, dự án nhưng họ lại không có chính sách cụ thể để khuyến khích các DN xây dựng bãi đỗ xe. Các chính sách về ưu đãi đất đai, thuế... cũng cần phải công bố công khai.
Hiện nay, có nhiều người đề cập đến các giải pháp như xây dựng bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe công nghệ cao. Nhưng theo ông Hùng, những giải pháp này cần có sự đầu tư rất lớn nên không thể thực hiện ngay một sớm một chiều. Trước tiên, các cơ quan chức năng phải tập trung giải quyết những vấn đề cấp bách, đó là nhu cầu gửi xe rất lớn của người dân hiện nay. Hơn nữa, việc phê duyệt các dự án chung cư cao tầng, các cơ quan hành chính cũng cần phải tính toán lại. "Tôi không hiểu sao, rất nhiều tòa nhà chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu gửi xe nhưng vẫn được phê duyệt. Điều này đã dẫn đến cảnh, người dân ở ngay chính những tòa nhà đó cũng không có chỗ gửi xe, phải lấn chiếm lòng đường, vỉa hè làm bãi đỗ", ông Hùng bức xúc.
ông Hùng cũng cho biết, từ năm 2001, Hà Nội đã đưa ra quy hoạch bãi đỗ xe trên cơ sở khảo sát thực trạng, đánh giá mức độ và dự báo khả năng tương lai. Quy hoạch này đã đề xuất nhiều giải pháp cho khu phố cổ; các tuyến phố, vùng ngoại vi thành phố và tính đến từng giai đoạn thực hiện. Nhưng sau đóỏ, việc chỉ đạo thực hiện lại rất lơ là, chậm chạp dẫn đến nhiều dự án thực hiện không đúng quy hoạch, thậm chí thay đổi mục đích sử dụng. "Để xảy ra tình trạng bãi đỗ xe sai công năng thì tất nhiên người ký quyết định dự án xây dựng và chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm", ông Hùng nói.
Về việc để các dự án xây dựng bãi đỗ xe bị biến tướng, thành trung tâm thương mại, nhà cao ốc, theo ông Phạm Sỹ Liêm, phó chủ tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam, chính người ký quyết định phải chịu trách nhiệm đầu tiên, sau đó là các đơn vị liên quan khác đã thiếu kiểm tra, đôn đốc, đề xuất khi gặp các vướng mắc, khó khăn. Một số chủ đầu tư họ cũng phàn nàn rằng, họ cũng muốn thực hiện dự án nhưng không được tạo điều kiện về vốn, giải phóng mặt bằng, khiến tiến độ dự án bị chậm, hoặc không thể triển khai.
Theo ông Liêm không thể để các cơ quan đổ trách nhiệm cho nhau, hoặc thừa nhận khuyết điểm một cách chung chung mà phải truy cứu đến từng cá nhân và có biện pháp xử lý một cách nghiêm túc. "Nhu cầu đỗ, gửi xe của người dân ngày một lớn nhưng tôi có cảm giác, các cơ quan luôn nghĩ rằng việc xây dựng các điểm đỗ xe là trách nhiệm của ai đó. Nhiều người chỉ thấy lợi trước mắt, thi nhau biến các khu đất dành cho giao thông thành nơi để kiếm lời. Điều này dẫn đến việc xử lý sau này cũng không hề đơn giản", ông Liêm chia sẻ.
Nên tận dụng tạm thời cả các dự án treo
TS. Khuất Việt Hùng, trưởng bộ môn Quy hoạch và Quản lý ĐH.GTVT cho rằng: Các thành phố lớn trong đó có Hà Nội và TPHCM nên rà soát các khu vực đất trống, đất đã giao cho chủ đầu tư nhưng không sử dụng hoặc chưa sử dụng được để xây dựng làm các bãi đỗ xe tạm thời. Hơn nữa cũng nên tận dụng các đường phố có diện tích lớn để làm bãi đỗ xe, giải quyết nhu cầu trước mắt. Tuy nhiên, cần phải tính toán kỹ diện tích cụ thể của con đường đóỏ, từ bao nhiêu mét trở lên thì mới được tận dụng. Trên thế giới, các đô thị lớn vẫn cho phép đỗ xe trên hè phố, nhưng có tính toán cẩn thận, hè nào, lòng đường nào được đỗ.
Liên quan đến việc Hà Nội vừa có biện pháp mạnh tay trong việc giải phóng lòng đường, vỉa hè, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng: Việc giải tỏa là cần thiết vì đây là một trong những nguyên nhân gây ách tắc giao thông. Tuy nhiên, đối với các bãi đỗ xe chưa có phép nhưng không gây ảnh hưởng đến tắc đường hay cản trở giao thông thì cũng có thể xem xét gia hạn cho hoạt động đến khi tìm được địa điểm mới để thay thế. Các cơ quan trong nội thành, nơi nào có sân rộng thì cũng nên cấp phép làm bãi đậu xe, để người dân có chỗ gửi và Nhà nước thu được thuế. Thậm chí, những dự án treo trong nội thành cũng có thể tận dụng, thuê mượn lại làm bãi đỗ xe.
Đề cập đến các giải pháp xây dựng bãi đỗ xe, TS Phùng Mạnh Tiến - nguyên cán bộ Phân viện Khoa học GTVT phía Nam nhận định: Thời gian qua, cũng có nhiều đề xuất về xây dựng bãi đậu xe nhiều tầng, giàn đậu xe tự động, nhà đậu xe vượt kênh rạch... cần được cơ quan chức năng lưu tâm, đánh giá về tính khả thi để triển khai. Đồng thời, TP nên kiểm soát chặt chẽ đối với các công trình cao tầng đang lập dự án, yêu cầu trong quá trình thẩm định thiết kế, phải đảm bảo đúng diện tích để ô tô theo quy chuẩn của Bộ Xây dựng, cũng như yêu cầu các công trình cao tầng, thương mại dịch vụ, văn phòng cao cấp, chung cư cao cấp... phải đảm bảo chỗ đậu xe máy, ô tô tối thiểu.
| Xây bãi đỗ xe, không nên quá nặng về kinh doanh
Theo ông Phạm Sĩ Liêm, phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam thì việc xây dựng bãi đỗ xe phải đề cao mục đích xã hội, không nên nặng về mục đích kinh doanh thì mới có ý nghĩa. Chính vì thế, chính quyền nên đứng ra làm chủ đầu tư, không thể trông chờ hoàn toàn vào các doanh nghiệp tư nhân. Bởi xét cho cùng, vì lợi nhuận các doanh nghiệp sẽ tìm mọi cách để lách luật, xây dựng sai quy hoạch, kinh doanh các loại dịch vụ khác. "Được biết, sắp tới, sẽ có dự án di dời các trường đại học ra ngoại thành, và UBND TP. Hà Nội sẽ mua lại những khu vực này để xây dựng công viên. Tuy nhiên, theo tôi nghĩ, tại sao Hà Nội đang "kêu trời" về bãi đỗ xe mà TP lại không đầu tư xây nhà để xe? Việc xây công viên hoặc công trình công cộng cũng có thể chấp nhận được nhưng trước khi ký quyết định phê duyệt dự án, các cơ quan liên quan nên yêu cầu các chủ đầu tư trình phương án xây dựng điểm đỗ xe cụ thể. Và sau đóỏ, cứ theo quy hoạch đó mà xây dựng, sử dụng và hoạt động. Nơi nào làm sai thì tùy theo mức độ mà xử phạt, đình chỉ, thậm chí là thu hồi dự án", ông Liêm nhấn mạnh. |
Văn Chương - Minh Lý
