Đối mặt với áp lực phải “giữ lời hứa” trừng phạt Chính phủ Syria vì cáo buộc tấn công bằng vũ khí hóa học hồi cuối qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump và các cố vấn dường như vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc quyết định đưa ra hành động.
Một năm trước, Tổng thống Trump đã cho phép tấn công Syria trong một quyết định chóng vánh sau 72 giờ cân nhắc. Khoảng thời gian đó đã trôi qua vào hôm 11/4, mặc dù ông Trump hôm đầu tuần cam kết rằng “những quyết định quan trọng” sẽ được đưa ra trong khoảng từ 24 đến 48 giờ tiếp theo.
Vào sáng hôm qua 11/4, ông Trump tiếp tục viết trên mạng xã hội Twitter: “Nga thề sẽ bắn hạ bất kỳ tên lửa nào nhằm vào Syria. Nước Nga hãy chuẩn bị đi, vì chúng sắp tới rồi, những quả tên lửa đẹp, mới và thông minh. Các anh không nên làm đối tác với chế độ tàn ác giết người dân của mình bằng khí gas”.
Nhưng tới cuối ngày, Nhà Trắng nói rằng “chưa đưa ra những quyết định cuối cùng”. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lưu ý, Washington vẫn đang “đánh giá thông tin tình báo”.
“Chúng tôi sẵn sàng cho các biện pháp quân sự, nếu phù hợp”, người đứng đầu bộ Quốc phòng Mỹ James Mattis nói tại Lầu Năm Góc vài giờ trước khi tới dự cuộc họp ở Nhà Trắng.
Dưới đây là những lý do khiến Tổng thống Trump lâu đưa ra quyết định về phản ứng của Mỹ trước cáo buộc của nước này cho rằng chính quyền Syria sử dụng vũ khí hóa học tại Douma ở vùng Đông Ghouta, ngoại ô Thủ đô Damascus (Syria).
“Nâng lên hạ xuống” các mức độ trừng phạt quân sự
Năm ngoái, Mỹ đã trả đũa bằng một cuộc tấn công trừng phạt tương đối hạn chế khi Hải quân Mỹ bắn 59 tên lửa hành trình Tomahawk từ căn cứ không quân ở vùng Địa Trung Hải, cho phép Lầu Năm Góc tấn công ở một khoảng cách an toàn.
Ông James Mattis tuyên bố Mỹ đã loại bỏ 20% năng lực hoạt động của chiến đấu cơ Syria, cũng như các nhà kho và nơi lưu trữ nhiên liệu của chính quyền Damascus.
Tuy nhiên, một ngày sau đó, máy bay Syria được cho là vẫn tiếp tục xuất kích từ căn cứ không quân nêu trên và lực lượng binh sĩ Syria vẫn tiếp tục sử dụng những loại vũ khí mà Washington cho là đã mất năng lực.
Các nhà phân tích cho rằng, với những thiệt hại cực kỳ nhỏ do 59 quả tên lửa Tomahawk gây ra, có thể đó không phải là lựa chọn đáng tin cậy đối với Mỹ ngay cả khi Washington tiến hành tấn công nhiều hơn một căn cứ của Syria.
Emily Hawthorne, một nhà phân tích Trung Đông và Bắc Phi tại Stratfor, một công ty tình báo độc lập toàn cầu, cho biết: "Tôi vẫn nghĩ rằng mục tiêu chính ở đây của Mỹ là làm giảm khả năng của Chính phủ Syria trong việc sử dụng vũ khí hoá học trên quy mô lớn hơn. Do đó lần này sẽ là một cú đấm, chứ không phải một cái tát như trước đây".
Các chuyên gia phân tích quân sự cho biết, sự chuẩn bị của Lầu Năm Góc có thể đang hướng tới một kịch bản tương tự nhưng với cấp độ cao hơn trước.
Mỹ tìm kiếm thêm sự hỗ trợ
Theo Nhà Trắng, một loạt các cuộc điện đàm giữa Washington, Paris và London, khẳng định các quốc gia này phối hợp chặt chẽ để tìm ra "một phản ứng chung mạnh mẽ”.
Pháp đã nói rõ ràng về những hành động mà quốc gia này mong muốn.
"Quyết định của chúng tôi sẽ tấn công vào khả năng hóa học của chính quyền Syria", ông Macron cho biết tại một cuộc họp báo ở Paris vào hôm 9/4, nhấn mạnh rằng ông "không muốn leo thang" căng thẳng.
Mùa hè năm ngoái, ông Macron cam kết rằng "nếu vũ khí hoá học được sử dụng ở Syria và nếu truy ra được nguồn gốc, Pháp sẽ phát động cuộc tấn công để phá hủy vũ khí hoá học của chính quyền Damascus".
Mỹ đang tìm cách liên minh với các đối tác quốc tế để “trừng trị” Syria theo cách mà Washington cho rằng “thích đáng” hơn, do đó cho tới nay thời điểm tấn công vẫn chưa được quyết định.
Nỗi sợ hãi tồi tệ nhất của Lầu Năm Góc – vô tình gây thương vong cho quân nhân Nga
Lầu Năm Góc nhiều năm qua đã cố gắng tránh xung đột trực tiếp với Nga trên chiến trường đẫm máu Syria.
Washington thường sử dụng một đường dây liên lạc để thông tin với quân đội Nga về tình hình Syria.
Mỹ đã thông báo trước cho Nga thời điểm diễn ra cuộc tấn công nhằm vào không quân Syria vào tháng 4/2017.
Do đó, có thể thấy Mỹ đang tính toán sao cho không gây tổn hại tới lực lượng Nga ở Syria, điều mà nước này cố tránh bấy lâu nay.
Chuyên gia Hawthorne cho biết: "Các địa điểm có sử dụng vũ khí hoá học mà Pháp đã chỉ ra nằm ở gần nơi mà chúng ta biết là có hiện diện của binh sĩ Nga. Vô tình sát hại người Nga "là thứ mà Hoa Kỳ muốn tránh bằng mọi giá”.
Mỹ và các đồng minh vẫn đang đánh giá bằng chứng
Ông James Mattis hôm thứ Tư cho biết, Mỹ vẫn đang "đánh giá thông tin tình báo" về vụ tấn công hóa học.
Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW) hôm thứ Ba cho hay, họ đang chuẩn bị triển khai một nhóm nghiên cứu tới Douma, thị trấn nơi xảy ra vụ tấn công bị cáo buộc là do quân Syria thực hiện. Tổ chức này không đưa ra một lộ trình cụ thể để hoàn thành công việc trên, chỉ nói rằng họ sẽ được đưa tới Syria trong thời gian tới.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết hôm 11/4 rằng, đa số những người thiệt mạng trong cuộc tấn công có dấu hiệu bị phơi nhiễm với các chất "có độc tố cao".
Syria đang chuẩn bị
Sự chậm trễ của Lầu Năm Góc đã cho phép các lực lượng ủng hộ Chính phủ Syria và đồng minh có đủ thời gian để chuẩn bị các biện pháp tấn công của Mỹ.
Theo Đài Quan sát Nhân quyền Syria (SOHR), chính quyền Syria đã rời bỏ các sân bay và một số vị trí quân sự then chốt để chuẩn bị cho cuộc tấn công của Mỹ.
Truyền thông Israel cho biết, một đoàn xe được bảo vệ bởi lực lượng Nga đã được chuyển từ cung điện của Tổng thống Syria sang một nơi khác. Tuy nhiên, phản ứng của Mỹ dường như không nhắm vào Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Trên các mặt trận, quân đội Syria đã được đặt trong tình trạng "cảnh giác cao độ" trong vòng 72 giờ và đã củng cố các vị trí. Dân quân Iran đã di chuyển ra khỏi các khu vực mà họ cho là có thể trở thành mục tiêu của Mỹ.
Ông cho rằng người Iran có thể sẽ là mục tiêu của bất cứ cuộc tấn công nào, với thái độ thù địch của Trump đối với Iran. Nhưng tại Lầu Năm Góc, có hoài nghi rằng cuộc đình công của Hoa Kỳ sẽ nhằm vào các lực lượng của Iran.
Xem thêm: Ông Putin đáp trả bình thản trước dòng tweet đe dọa của ông Trump