Người Mỹ không bao giờ có thể tưởng tượng được rằng Osama bin Laden lại có thể được tìm thấy ở một nơi được coi là dễ phát hiện nhất với khoảng cách chỉ cần ném một hòn đá từ Học viện đào tạo các nhà lãnh đạo quân sự của Pakistan và cũng chỉ mất đúng một giờ đồng hồ đi từ Islamabad tới. Những động thái sau đó của Pakistan cũng chỉ làm tăng thêm sự giận dữ.
Thay vì hứa hẹn tìm ra những quan chức đứng đằng sau âm mưu này, các nhà lãnh đạo Pakistan, bao gồm cả các quan chức dân sự và quân sự lại cố gắng đánh lạc hướng dư luận chỉ trích và làm gia tăng thêm tư tưởng chống Mỹ. Một số thành viên của Quốc hội Mỹ đang yêu cầu giải thích tại sao Mỹ tiếp tục đổ hàng tỷ đô la vào hoạt động viện trợ để mang lại một đồng minh “xảo trá” như vậy. Nhưng giờ đây, ít nhất một sự cắt giảm viện trợ cũng sẽ là thất sách.
Đó không phải là ảo tưởng. Người Mỹ không nhìn thấy dấu hiệu nào cho thấy Pakistan sẵn sàng dừng cuộc chơi “hai mặt’, hoặc sẽ hiểu rằng cuộc chiến chống lại các phần tử cực đoan không phải là sở thích đối với Mỹ mà nó cần thiết đối với những nạn nhân còn sống sót do nó gây ra.
Công bằng mà nói rằng, Mỹ không bao giờ bắt được Bin Laden nếu như họ không có một lực lượng quân đội hùng mạnh và sự hiện diện của Cục tình báo Trung ương (CIA) trên mảnh đất được sự đồng ý của Pakistan – cùng với những khoản viện trợ của Mỹ cho Pakistan - kể từ sau sự kiện 11/9.
Có rất nhiều những phần tử có quan điểm cực đoan, quá khích đang ẩn náu tại Pakistan. Khi mà các nhà lãnh đạo Pakistan công khai chỉ trích đối với các cuộc không kích của Mỹ, thì chính họ lại phải âm thầm chịu đựng điều này. Washington cần sự hợp tác của Islamabad trong việc hỗ trợ quân sự tại Afghanistan. Hy vọng tốt nhất cho việc thoát khỏi sự sa lầy tại Afghanistan là có một vài thỏa thuận chính trị với Taliban. Pakistan chính là nhân tố có thể giúp Mỹ gỡ bỏ “nút thắt” này.
Có một quan điểm gây lo ngại khác đang được người Mỹ quan tâm là: Sự cứng rắn của chính quyền Pakistan và kho vũ khí hạt nhân của họ. Quân đội Pakistan có thể ngăn chặn một sự tiếp quản binh lính mà không cần có sự hỗ trợ của quân đội Mỹ, nhưng người Mỹ không muốn đánh cược với điều này.
Tổng thống Obama cần phải tạo một lực đẩy cho vấn đề cấp thiết này. Nhiều người Pakistan rất giận dữ về cuộc đột kích bất ngờ của đội biệt kích Mỹ vào lãnh thổ của họ. Quốc hội Pakistan đã tổ chức một cuộc họp bất thường vào hôm thứ Sáu để đòi hỏi câu trả lời từ người đứng đầu cơ quan tình báo của nước này. Nhưng nhiều người cũng cảm thấy bị tổn thương khi thực tế rằng Bin Laden đã ẩn nấp ở đất nước họ trong một thời gian dài. Nhà báo Kamran Khan đã phải thốt lên rằng: “Chúng ta đã trở thành nơi ẩn náu lớn nhất thế giới của chủ nghĩa khủng bố”.
Quốc hội Pakistan đã thông qua một nghị quyết kết tội cuộc tấn công đơn phương vào Bin Landen như là một hành động xâm phạm chủ quyền và đe dọa chấm dứt lộ trình hỗ trợ quân sự của Mỹ đối với Afghanistan nếu như các cuộc không kích không dừng lại. Đó không phải là một động thái có lợi.
Các nhà lãnh đạo Pakistan đang lo lắng về nhiều vấn đề khác có thể xảy đến. Những chứng cứ được tìm ra trong các tài liệu trong máy tính do Mỹ thu thập được có thể sẽ là vật để thương lượng, mặc cả đầy uy lực. Chính quyền Obama cũng cần đưa ra cái nhìn khắt khe hơn về sự viện trợ quân sự đối với Pakistan để xác định rõ điều gì là yếu tố sống còn đối với cuộc chiến chống khủng bố, chẳng hạn như việc bắt được thủ lĩnh Taliban Mullah Muhammad Omar và các thành viên trong mạng lưới Haqqani.
Trong cơn giận dữ của mình, quốc gia này cũng không nên đánh mất viễn cảnh thực tế rằng họ có “tiềm năng” trở thành một cơn ác mộng lớn hơn Afghanistan dưới thời Taliban. Sự viện trợ kinh tế là hy vọng lớn nhất cho sự thay đổi văn hóa chính trị của của đất nước. Quốc hội phải phê chuẩn luật pháp về thương mại, đó là con đường tốt nhất để phát triển.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton nên quan tâm tới chuyến thăm của mình tại Pakistan. Tổng thống Obama cũng nên hoãn các lịch trình khác của mình cho chuyến đi này. Các nhà lãnh đạo Pakistan có những quyết định rất cứng rắn. Vì vậy, họ phải nhận ra rằng, sự ủng hộ vô điều kiện của Washington đối với họ là quá nhiều.
Chí Thành
