Trong bài đăng trên tạp chí trực tuyến PLOS Biology, các nhà nghiên cứu tại Viện Garvan, Sydney, cho biết họ đã tìm ra một yếu tố then chốt khiến các khối u vú trở nên kháng thuốc và khó điều trị hơn.
Theo phó giáo sư Chris Ormandy từ phòng thí nghiệm thuộc Viện Nghiên cứu Garvan, trong nhân mỗi tế bào được nghiên cứu có một vệt nâu đậm. Đó là ELF5, một loại protein ông đã nghiên cứu kỹ trong 10 năm. “Đây là một số tế bào các nhà khoa học đã phá vỡ biểu hiện ELF5. Và độ đậm của vệt nâu giảm đi rất nhiều trong nhân của những tế bào này,” ông Chris Ormandy cho biết.
Ông Ormady từng phát hiện thấy ELF5 đóng vai trò cốt yếu trong quá trình phát triển tuyến vú và nay ông và nhóm nghiên cứu nhận thấy nó cũng có tác động quan trọng với khối ung thư vú. Ông cho rằng công trình nghiên cứu lý giải tại sao nhiều bệnh nhân ung thư vú không còn phản ứng với các phương thức điều trị kháng oestrogen được áp dụng phổ biến. “Không may là gần một nửa bệnh nhân nữ tại một thời điểm nào đó không còn nhạy cảm với phương thức điều trị kháng oestrogen và khối u sẽ phát triển nhanh,” ông Ormandy nói. Ông nhận thấy ELF5 có khả năng khiến cho một khối u ung thư vú trở nên khó điều trị hơn.
Nhóm nghiên cứu của ông Ormandy phát hiện thấy khi mô hình ung thư vú được cấu tạo bằng nuôi mô trở nên kém nhạy cảm với phương thức điều trị kháng oestrogen, lượng protein ELF5 tăng mạnh ở các tế bào này. Như vậy, các tế bào tránh tác dụng của thuốc kháng oestrogen bằng cách tăng lượng ELF5.
Ông Ormandy cho rằng cách tốt nhất để lý giải về khối u là theo thuyết tiến hóa của Darwin - khối u thường có hệ gen không ổn định nên chúng liên tục biểu hiện và vô hiệu hóa gen theo cách ngẫu nhiên. Quá trình tiến hóa này có thể đưa đến một kiểu hình tế bào có khả năng chống trị liệu. Tế bào này sẽ nhân lên và tạo ra một khối u mới. Trong những khối u này, lượng protein ELF5 tăng nhanh chóng nên các tế bào phải phụ thuộc vào loại protein này để sinh sôi và tránh thuốc kháng oestrogen đang được sử dụng trong điều trị.
Theo ông Chris Ormandy nhận định, phải nhiều năm nữa khoa học mới có thể tìm ra loại thuốc mới điều trị ung thư vú nhưng phát hiện nghiên cứu mở ra một hướng mới cho các lựa chọn điều trị. “Giờ đây, chúng ta có thể bắt đầu phát triển các liệu pháp nhằm vào ELF5 để phòng ngừa tình trạng bệnh nhân lờn thuốc kháng oestrogen hoặc cho phép các bác sĩ điều trị các khối u khi chúng trở nên kém nhạy cảm với thuốc kháng oestrogen bằng cách tấn công ELF5,” ông Ormandy nói.
4 dấu hiệu nhận biết ung thư vú
1. Ngứa, đau, hoặc đỏ ngực là dấu hiệu ung thư vú
Vùng da vú có cảm giác rát, nóng khi chạm vào thì đó có thể là những dấu hiệu của bệnh ung thư vú và viêm vú – một dạng hiếm gặp chứ không phổ biến như các khối u vú. Ung thư vú có thể gây ra viêm vú khiến vú bị sưng và đau khi có kích thích.
Nếu thấy vùng da có màu đỏ bất thường hoặc có vảy, hay có vết như núm đồng tiền… thì ràn bạn đã bị viêm vú.
Khi bạn có những dấu hiệu này, triệu chứng đầu kèm theo là bạn sẽ có cảm giác đau nhức giống như đau tức ngực trong kì kinh nguyệt nhưng sau vài ngày cơn đau này lại không hề mất đi.
Chỉ có 3% trường hợp ung thư vú là do viêm. Khi bị viêm, tế bào ung thư phát triển nhanh chóng làm nghẽn mạch máu nuôi da. Các biểu hiện như màu đỏ, ngứa, nóng là điển hình của ung thư vú viêm, nhưng nó thường bị nhầm lẫn với bệnh viêm vú hoặc nhiễm trùng ống dẫn sữa xung quanh núm vú.
2. Đau lưng cũng là dấu hiệu nhận biết ung thư vú
Mặc dù không phổ biến nhưng cũng có những phụ nữ thường bị đau lưng trước khi phát hiện ra bệnh ung thư vú. Cơn đau này thường xuất hiện ở phần lưng trên giữa hai bả vai và có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với đau bắp thịt, căng gân hoặc giãn dây chằng, viêm xương khớp của cột sống.
Hầu hết các khối u vú phát triển trong mô tuyến vú, mở rộng sâu vào ngực, gần thành ngực. Nếu khối u tăng trưởng đẩy ngược về phía xương sườn và xương sống thì sẽ tạo ra các cơn đau ở phía sau lưng chứ không phải là ở vú. Ung thư vú cũng có xu hướng di căn hoặc lan đến cột sống, xương sườn, trở thành ung thư xương thứ cấp.
3. Núm vú thay đổi
Một trong những địa điểm phổ biến nhất xuất hiện các khối u vú là bên dưới núm vú. Do đó, nó có thể gây ra những thay đổi về hình dạng và cảm nhận của núm vú. Những thay đổi về hình dạng có thể là núm vú tụt vào trong, phẳng hơn. Có những trường hợp bị ung thư vú còn thấy có dịch tiết ra nhiều ở vú cho dù không hề nuôi con nhỏ, thậm chí núm vú còn tiết ra máu.
Đó là bởi vì, nếu có khối u trong ống dẫn sữa thì nó có thể sẽ đẩy núm vú lệch sang một bên. Khi khối u phát triển, nó có thể làm biến dạng núm vú và gây kích ứng, nhiễm trùng, dẫn đến tiết dịch bất thường.
4. Đau, sưng, hoặc có khối u ở nách
Khi bị cúm bạn thường bị đau các hạch bạch huyết ở cổ và cổ họng của bạn. Điều tương tự cũng xảy ra với các hạch bạch huyết ở nách của bạn khi bạn bị ung thư vú, bởi vì đó là nơi ung thư vú lây lan đầu tiên. Các hạch bạch huyết bị ảnh hưởng có thể cảm thấy bị sưng hoặc phát triển một khối u. Bất cứ sự đau trong khu vực nách là một dấu hiệu đáng để bạn kiểm tra khu vực này một cách cẩn thận.
Các hạch bạch huyết ở nách là những hạch gần gũi nhất với vú và do đó có thể bị ảnh hưởng bởi chất lỏng bạch huyết chảy từ vú sang. Khi lây lan ung thư vú, đây là nơi đầu tiên nó di chuyển đến (di căn) nên khiến bạn vị đau ở nách.
Diệp Thanh
