Dù ngày 11/4/2013 phiên tòa phúc thẩm “vụ kiện” chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa mới diễn ra, tuy nhiên dưới góc độ pháp lý, nhiều người đăng đặt dấu hỏi về trách nhiệm quy hoạch thuộc về ai và phải chịu trách nhiệm như thế nào?
Tại phiên tòa sơ thẩm của vụ án tại TAND tỉnh Thanh Hóa ngày 8/10/2012, đại diện của người bị kiện là chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cho rằng trách nhiệm đối với quy hoạch chi tiết 1/1000 được thẩm định, phê duyệt năm 2004 và được phát hiện bị sai vào tháng 3/2007 là thuộc về Cty Khôi Việt. Bản án sơ thẩm số 11/2012/HC-ST ngày 8/10/2012 cũng khẳng định việc sai sót của quy hoạch chi tiết được thẩm định phê duyệt năm 2004 là hoàn toàn là trách nhiệm của Cty Khôi Việt.
Ông Lê Như Hùng, TGĐ Cty Khôi Việt tại phiên tòa sơ thẩm xử chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa
Và với lý do đã được UBND tỉnh Thanh Hóa đồng ý cho Cty Khôi Việt lập quy hoạch và dự án đầu tư tại văn bản 1932/UBND-ĐN ngày 21/5/2004 (trên cơ sở công văn 01040704 đề nghị của Cty Khôi Việt ngày 7/4/2004); các đơn vị tư vấn là do Cty Khôi Việt thuê và 'tổ chức tư vấn đầu tư và xây dựng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và chủ đầu tư về các nội dung cam kết trong hợp đồng, bao gồm cả số lượng, chất lượng, thời gian thực hiện, tính chính xác của sản phẩm và chất lượng sản phẩm tư vấn của mình' (Người bị kiện đã trích dẫn điểm b Khoản 3 Điều 15 Nghị định 52/1999/NĐ-CP ngày 8/7/1999) - cho nên quy hoạch chi tiết 1/1000 được phê duyệt mà phát hiện ra sai là trách nhiệm của Khôi Việt?
Quy hoạch chi tiết 1/1000 khu đô thị mới Quảng Thành bị phát hiện là sai vào tháng 3/2007 thực chất là do có sự chồng lấn với quy hoạch của dự án quốc lộ 1A mới (đường tránh TP. Thanh Hóa), và quy hoạch QL 1A này đã có từ năm 2002. Việc khảo sát đo vẽ lập bản đồ địa hình thực địa 1/1000 là do Viện Quy hoạch Xây dựng Thanh Hóa đảm trách, còn việc lập quy hoạch chi tiết 1/1000 khu đô thị mới Quảng Thành là do Trung tâm Quy hoạch phát triển nông thôn, Viện Quy hoạch Đô thị Nông thôn, Bộ Xây dựng thực hiện. Như vậy, nếu không phát hiện được sự chồng lấn với quy hoạch dự án QL 1A đã được phê duyệt trước đó thì lỗi thuộc về Viện Quy hoạch Xây dựng Thanh Hóa (tại thời điểm thực hiện lập bản đồ địa hình 1/1000 của dự án vào năm 2004 thì đơn vị này đang trực thuộc Sở Xây dựng Thanh Hóa).
Tuy nhiên, việc thực hiện quy hoạch 1/1000 mà các đơn vị trên làm có thể có sai sót (trên thực tế là đã phát hiện sai vào tháng 3/2007), nhưng công tác thẩm định quy hoạch chi tiết 1/1000 này là thuộc trách nhiệm của Sở Xây dựng Thanh Hóa lúc bấy giờ.
Nếu Sở Xây dựng làm đúng các quy định của pháp luật thì chắc chắn phát hiện được các sai sót khả dĩ từ năm 2004, chưa kể Viện Quy hoạch Xây dựng Thanh Hóa lúc bấy giờ là một đơn vị của Sở Xây dựng thì về mặt kỹ thuật sẽ rất thuận lợi trong công tác thẩm định đồ án quy hoạch. Phải chăng Sở xây dựng đã "quá cả tin" vào "đứa con" của mình mà chủ quan khi tiến hành công tác thẩm định?
Trên thực tế, quy hoạch chi tiết 1/1000 đó không chỉ có mỗi mình Sở Xây dựng thẩm định. Ngoài sự tham gia của hầu hết các cơ quan tham mưu tỉnh Thanh Hóa thì quy hoạch này còn được thẩm định trực tiếp bởi UBND TP. Thanh Hóa, thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa và thậm chí cả thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa nữa. Các thẩm định này cũng đều không phát hiện sai sót nên chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt quy hoạch chi tiết này vào 21/12/2004 tại quyết định 4131/QĐ-UB cũng là không đúng.
Trách nhiệm không phát hiện sai sót là thuộc về công tác thẩm định (Sở Xây dựng và các cơ quan hữu quan) và chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa (người ký quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết).
Xin nói ngay là tại Nghị định 52 đã trích dẫn ở trên thì tại Khoản 3 Điều 8 - Quản lý các dự án quy hoạch đã ghi rất rõ: "Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý các quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch xây dựng đô thị và vùng nông thôn địa phương theo phần cấp của Chính phủ". Luật Đất đai 2003 cũng quy định việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại Khoản 2 và 3 Điều 25: "2. Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức thực hiện việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương. 3. Uỷ ban nhân dân huyện thuộc tỉnh tổ chức thực hiện việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thị trấn thuộc huyện"; quy định thẩm quyền quyết định, xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại Khoản 2 Điều 26: "Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của đơn vị hành chính cấp dưới trực tiếp".
Luật Xây dựng 2003 cũng quy định về quy hoạch xây dựng tại Khoản 3 và 4 Điều 11 "3. Uỷ ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch xây dựng trong địa giới hành chính do mình quản lý theo phân cấp, làm cơ sở quản lý các hoạt động xây dựng, triển khai các dự án đầu tư xây dựng và xây dựng công trình. 4. Trong trường hợp Uỷ ban nhân dân các cấp không đủ điều kiện năng lực thực hiện lập nhiệm vụ quy hoạch xây dựng, nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch xây dựng, phê duyệt quy hoạch xây dựng, điều chỉnh quy hoạch xây dựng thì mời chuyên gia, thuê tư vấn để thực hiện"; quy định về thẩm quyền quy họach chi tiết xây dựng đô thị tại Khoản 1 Điều 25 "Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị loại đặc biệt, loại 1, loại 2 và loại 3".
Với những quy định ghi nhận trong hai bộ luật nêu trên, là những bộ luật ngành cơ sở, trên đây thì chắc ai cũng hiểu là tổ chức/cá nhân nào phải chịu trách nhiệm về quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt mà bị phát hiện thấy sai về sau.
Một câu hỏi rất đơn giản là tại sao TAND tỉnh Thanh Hóa và bản thân người bị kiện (chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa) lại cho rằng trách nhiệm đó thuộc về doanh nghiệp? Bởi lẽ nếu có một doanh nghiệp đầu tư hay một đơn vị tư vấn nào phải chịu trách nhiệm về quy hoạch, thì chẳng lẽ mọi dự án đầu tư có sử dụng quy hoạch chi tiết, đương nhiên cứ việc tiến hành mà không cần sự quản lý của nhà nước về mặt quy hoạch?
Đương nhiên, việc đó là không thể chấp nhận trong luật lệ đất nước.
Chưa kể quy hoạch chi tiết 1/1000 của dự án khu đô thị mới Quảng Thành là đã được thẩm định chính thức bởi Sở Xây dựng tỉnh Thanh Hóa (có sự tham mưu của các cơ quan tham mưu khác) và đã được chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt vào 21/12/2004 tại quyết định 4131/QĐ-UB, thì khi phát hiện bị sai vào tháng 3/2007 - trách nhiệm về sai sót đó sẽ thuộc về UBND tỉnh và các cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa.
Điều đó là hoàn toàn đúng theo quy định của pháp luật.
Thứ hai, về vấn đề điều chỉnh quy hoạch Luật Đất đai 2003 quy định về việc điều chỉnh quy hoạch tại Điểm c Khoản 1 Điều 27 là khi "Có sự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của cấp trên trực tiếp làm ảnh hưởng tới quy hoạch sử dụng đất của cấp mình"; Khoản 4 Điều 27 "Cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp nào thì có thẩm quyền quyết định, xét duyệt điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp đó".
Luật xây dựng 2003 cũng quy định tại Khoản 1 và 2 Điều 26 "1. Quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị được điều chỉnh khi có một trong các trường hợp sau đây: a) Quy hoạch chung xây dựng đô thị được điều chỉnh; b) Cần khuyến khích, thu hút đầu tư. 2. Người có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị thì phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị đã được điều chỉnh."
Vậy thì quy hoạch chi tiết điều chỉnh 1/500 đã được Cty Khôi Việt nộp đầy đủ hồ sơ (có biên bản xác nhận ngày 14/12/2007) cho UBND TP. Thanh Hóa theo chỉ đạo tại văn bản số 1014/UBND-CN ngày 22/3/2007 và hướng dẫn tại văn bản số 5187/UBND-CN ngày 5/12/2007 của UBND tỉnh Thanh Hóa là đúng quy định của pháp luật. Việc UBND TP. Thanh Hóa không tiến hành thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết điều chỉnh này, mà không có bất kể ý kiến phản hồi nào cho Cty Khôi Việt thì chắc chắn không thuộc trách nhiệm nào của Cty Khôi Việt!
Xin nói thêm, việc điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 của dự án, theo các nội dung chỉ đạo tại văn bản số 1014/UBND-CN ngày 22/3/2007 của UBND tỉnh Thanh Hóa, thì không phải là điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết dự án mà là điều chỉnh tổng thể (cho dù lệch về diện tích chỉ 3,9ha/147,47ha nhưng vì sai toàn bộ mốc giới của dự án), nói một cách khác đây là việc lập quy hoạch chi tiết 1/500 hoàn toàn mới theo các chỉ tiêu của chứng chỉ quy hoạch của dự án đã được cấp trước đó bởi Sở Xây dựng tỉnh Thanh Hóa. Thời hạn thực hiện quy hoạch chi tiết điều chỉnh (quy hoạch chi tiết mới) 1/500 trên thực tế chưa hề vi phạm quy định về thời hạn (Điểm a Khoản 2 Điều 21 Nghị định 08/2005/NĐ-CP ngày 24/1/2005 về quy hoạch xây dựng). Văn bản hướng dẫn nộp hồ sơ điều chỉnh quy hoạch chi tiết số 5187/UBND-CN ngày 5/12/2007 cũng không hề đề cập gì về sai phạm nào của Cty Khôi Việt trong quá trình thực hiện đồ án quy hoạch chi tiết điều chỉnh 1/500. Và giả sử nếu có sai sót, nếu thiếu sót gì đó thì tại sao UBND TP. đã ký nhận là đã nhận đầy đủ hồ sơ và không hề có một ý kiến nào cho Cty Khôi Việt?
Tóm lại, trách nhiệm về quy hoạch chi tiết 1/1000 dự án khu đô thị mới Quảng Thanh - đã được thẩm định và phê duyệt năm 2004, bị phát hiện là sai vào tháng 3/2007 - là thuộc về UBND tỉnh và các cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa. Trách nhiệm không tiến hành thẩm định sau khi đã nhận đủ hồ sơ đồ án quy hoạch điều chỉnh, không có bất kể ý kiến nào cho Khôi Việt và không phê duyệt quy hoạch chi tiết điều chỉnh (mới) 1/500 theo đúng quy định của luật pháp là trách nhiệm thuộc về UBND TP. Thanh Hóa mà UBND tỉnh Thanh Hóa đã phân cấp trách nhiệm cho cơ quan này.
Thực ra, tất cả các chuyên gia, nhà đầu tư hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, xây dựng đô thị đều hiểu rõ trách nhiệm về quy hoạch bao giờ cũng thuộc về cơ quan nhà nước có thẩm quyền một cách hiển nhiên như vậy. Chỉ có điều không hiểu ở đây là người bị kiện và các cơ quan chức năng tham mưu của tỉnh Thanh Hóa đã “hiểu luật” như thế nào và vận dụng pháp luật “khéo léo” ra sao lại có thể khiên cưỡng và đẩy trách nhiệm cho Cty Khôi Việt về nội dung này?
| Khởi kiện chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Công ty cổ phần Khôi Việt đã khởi kiện quyết định hành chính số 2284/QD-UBND do chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa thời bấy giờ là ông Mai Văn Ninh đã ký ngày 25/7/2008 (hiện ông Ninh là ủy viên TW Đảng, bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa) về việc "hủy bỏ kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện dự án Quảng Thành, TP. Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa" là trái pháp luật. Hành vi hành chính không giải quyết khiếu nại của doanh nghiệp suốt một thời gian dài từ tháng 8/2008 tới tháng 6/2012 của chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa (ông Mai Văn Ninh giữ cương vị chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa từ đầu năm 2008 cho tới 6/12/2010, từ đó đến nay thì ông Trịnh Văn Chiến đảm nhiệm chức vụ đó) đang bị Cty Khôi Việt cho là trái pháp luật. Yêu cầu khởi kiện thứ 3 là buộc chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phải hoàn trả và bồi thường thiệt hại cho Khôi Việt 41.723.162.279đ gồm các khoản: chi phí ứng trước cho việc lập quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch; các phát sinh từ tiền sử dụng đất và GPMB; chi phí quản lý và điều hành dự án; bồi thường tổn thất và thiệt hại;... Cũng theo khởi kiện thì số tiền yêu cầu hoàn trả và bồi thường thiệt hại 41,72 tỷ đồng nói trên mới chỉ là số liệu tính tới 30/09/2012, dựa trên các chi phí thực tế của doanh nghiệp có chứng từ hợp pháp có tính đến lãi suất cho vay phổ biến của các NHTM và chỉ số trượt giá CPI được Tổng cục Thống kê công bố hàng tháng. Số liệu này sẽ phải được tính chính xác vào thời điểm chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa sẽ thanh toán cho Khôi Việt. |
Luật sư Lê Văn Tú (Công ty luật Giải pháp)
* Bài vở cộng tác xin gửi về email: luatsu@nguoiduatin.vn.
Thông tin về luật sư hữu ích, hấp dẫn tại chuyên mục Luật sư
