Bên lề hội thảo về hệ thống đỗ xe tự động đã được tổ chức sáng qua (27/5), PV đã có trao đổi với ông Nguyễn Hồng Quân - Bộ trưởng Bộ Xây dựng xung quanh vấn đề giải quyết áp lực về giao thông tĩnh cho các thành phố lớn.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân
Môi trường sống người dân đô thị chưa tốt
Hiện nay không chỉ ách tắc giao thông mà cả vấn đề giao thông tĩnh cũng rất nóng. Đặc biệt ở các đô thị lớn người dân rất khó kiếm một chỗ đỗ xe. Bộ trưởng đánh giá như thế nào về vấn đề này?
Số lượng đô thị ở Việt Nam tăng nhanh nhưng chất lượng đô thị chưa tốt, phần lớn do sự lan tỏa của các đô thị lớn, tốc độ phát triển ở các đô thị mang tính tự phát. Điều này biểu hiện ở chất lượng đô thị, các điều kiện về mặt hạ tầng không đảm bảo, các dịch vụ đô thị không được tổ chức và quản lý. Môi trường sống của người dân đô thị chưa tốt. Đấy là điều chúng ta không mong muốn và từng bước cần phải được chấn chỉnh.
Nhu cầu về chỗ đỗ xe ở các đô thị lớn của chúng ta đang hết sức cấp thiết. Quy chuẩn về diện tích dành cho bãi đỗ xe là từ 3-5% đất xây dựng nhưng hiện nay mới chỉ có 1% nên việc ùn tắc là rất dễ hiểu. Hệ thống đỗ xe tự động cũng là một loại hệ thống công trình giao thông ở đô thị mà vấn đề này đang trở nên quá bức xúc. Trách nhiệm từ phía cơ quan nhà nước là phải đưa ra cách giải quyết điều bức xúc này.
Cũng đã có khá nhiều ý kiến đưa ra xung quanh những vấn đề này. Theo Bộ trưởng, cần phải giải quyết vấn đề này như thế nào trong thời gian tới?
Nâng cao diện tích cho giao thông bao gồm cả giao thông động và giao thông tĩnh là hết sức cần thiết. Trong tiêu chuẩn về quy hoạch xây dựng đã có quy định và người quy hoạch đã phải tính toán hết đến các tiêu chuẩn đó. Các nước khác đều làm được nhưng ở ta, quá trình phát triển đô thị chúng ta chưa thực hiện được theo quy hoạch.
Trong tình trạng quỹ đất dành cho giao thông thấp, sự ùn tắc giao thông là tất yếu. Nếu là đô thị hiện hữu thì sẽ cần phải được chỉnh trang để đảm bảo tỷ lệ ấy, với đô thị mới thì phải thực hiện đảm bảo tiêu chuẩn đất cho giao thông bao gồm cả giao thông động và giao thông tĩnh. Nếu khai thác được chỗ đỗ cho xe cả trên không và dưới ngầm đất là rất tốt, sẽ tiết kiệm được đất đai. Tiết kiệm đất đai là một nguyên tắc trong phát triển đô thị.
Hiện nay đang có 4 dự án bãi đỗ xe tự động đang được triển khai. Phía các doanh nghiệp cho rằng họ đang gặp những khó khăn về thủ tục. Vậy Nhà nước sẽ tạo điều kiện như thế nào cho các nhà đầu tư trong thời gian tới?
Bãi đỗ xe cũng là một loại dự án đầu tư. Nhà đầu tư làm dự án bãi đỗ xe hở hay ngầm đi chăng nữa cũng là một công trình hạ tầng của đô thị và ở đây có sự chậm trễ. Sự chậm trễ này có nguyên nhân là do trình tự giải quyết thủ tục của chính quyền địa phương đối với các nhà đầu tư. Thêm nữa, những nhận thức và quy định về mặt pháp luật chưa tiếp cận được với những vấn đề về kỹ thuật ngầm, trong đó có bãi đỗ xe ngầm. Nhận thức của các cơ quan chức năng chưa được đầy đủ, do đó họ sẽ đặt câu hỏi vấn đề này, vấn đề kia. Điều này phải thừa nhận là có ảnh hưởng đến tiến độ của các dự án.
Vấn đề chi phí, giá thành cũng là một trở ngại và phụ thuộc vào nhận thức của hai phía. Trước hết phía nhà đầu tư phải có những tính toán hợp lý để đưa ra giá cho người sử dụng loại hình dịch vụ này. Nếu giá ấy người tiêu dùng chấp nhận được thì dự án đi được vào đời sống, nếu người ta không chấp nhận được, dự án sẽ thất bại. Quan hệ này là quan hệ dân sự chứ không phải như nhiều người nhận thức, phải có một cơ quan nào đó ban hành. Đây không phải là phí hay lệ phí mà là chi phí do nhà sản xuất tính toán hợp lý giữa đầu vào và đầu ra. Nhà sản xuất có quyền đưa ra giá, người sử dụng có quyền quyết định dùng hay không dùng, đây hoàn toàn là cơ chế thuận mua vừa bán.
Áp dụng công nghệ mới phải phù hợp điều kiện
Những giải pháp này không phải lần đầu tiên được xây dựng ở Việt Nam nhưng cho đến nay vẫn chưa thực sự đi được vào đời sống. Vấn đề chi phí xây dựng rất lớn đang là trở ngại, Bộ Xây dựng có chủ trương gì để hỗ trợ các doanh nghiệp đưa dự án này vào cuộc sống?
Bãi đỗ xe ô tô
Cách đây một vài năm, doanh nghiệp này cũng đã nghiên cứu và tìm hiểu dự án. Cho dù là ý tưởng do mình nghĩ ra hay là sự tiếp thu công nghệ từ nước ngoài thì đầu tiên cũng là sự thay đổi trong nhận thức. Ngoài ra các vấn đề về đất đai, sự đồng thuận của cộng đồng của xã hội cũng tác động và ảnh hưởng đến tiến trình triển khai của dự án, không phải bản thân các công nghệ này có gì không tốt. Công nghệ tiến bộ thì mình nhìn thấy rõ, nhưng đi vào những dự án cụ thể cần có những tính toán cụ thể về kỹ thuật, kích thước, quy mô và giá cả. Mức giá này cần phải được xã hội chấp nhận thì mới có thể đầu tư nên việc này cần được tính toán kỹ. Yếu tố thủ tục hành chính cũng có ảnh hưởng đến tiến trình của những dự án này. Hiện nay đang có những loại hình đầu tư như đổi đất lấy công trình (BOT) hay nhà nước và doanh nghiệp đóng vai trò là những đối tác trong loại hình đầu tư (PPP) cũng đều thích hợp với những dự án này.
Nếu dự án được thực hiện với những công nghệ tiên tiến, hiện đại, có ý kiến lo ngại, với trình độ phát triển ở Việt Nam hiện nay đã phù hợp với công nghệ này hay chưa?
Có thể nói công nghệ này đối với thế giới là không mới nhưng với Việt Nam là mới. Chúng ta đang quan sát, nhưng với công nghệ ấy theo thời gian nó sẽ dần hoàn thiện với phương án về giải pháp công nghệ. Những quy mô thiết kế cụ thể với từng điều kiện cụ thể cũng là sự phát triển. Nhà đầu tư, tiếp nhận được sự chuyển giao công nghệ vào đất nước mình thì cũng đã tính toán được các yếu tố này nên việc đưa vào áp dụng ở Việt Nam chắc chắn sẽ được.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!
Lại Quỳnh
