Cây dổi được trồng nhiều ở vùng dân tộc Mường (Hoà Bình), Sơn La, Lào Cai… hoặc mọc tại các khu rừng cổ thụ ở Tuyên Quang. Cây dổi phải có tuổi đời từ 7 năm trở lên mới cho hạt thơm và không hắc. Hạt dổi tươi có màu đỏ, khi phơi khô săn lại thì có màu đen sậm và trọng lượng chỉ còn bằng 1/3 lúc tươi. Loại hạt này dùng làm gia vị chế biến cùng các món như: Thịt lợn mán, sườn nướng, gà nướng,… hay dùng để ngâm các món măng, ngâm ớt, ngâm các quả muối và chế biến các món nước chấm.
Loại hạt được mệnh danh là "vàng đen" xứ Tây Bắc (ảnh: internet)
Tuy chỉ là một loại gia vị thường được dùng như hạt tiêu, tuy nhiên với lợi ích kinh tế loại hạt này đem lại, không ít người đã cất công lặn lội vào tận rừng sâu, truy tìm những cây dổi cổ thụ để nhặt những hạt dổi ngon nhất. Vào những thời điểm trái mùa, giá một kg hạt có thể lên tới 2,5 triệu đồng. Tại nhiều tửu quán, loại hạt này được xem là một trong những bí quyết níu chân thực khách.
Không chỉ được ưa chuộng tại các tỉnh phía Tây Bắc, loại hạt này cũng là một mặt hàng hot được nhiều bà nội chợ săn tìm trên mạng. Tại Hà Nội, có không ít các cửa hàng, cá nhân nhận cung cấp loại "vàng đen" này. Bốc máy gọi đến quán Mộc Hương một đơn vị chuyên bán hạt dổi tại địa chỉ N04B2 khu ĐTM Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội, chúng tôi được người bán vui vẻ cho hay: Gói 100g có giá bán 100.000 đồng, gói 1kg có giá 950.000 đồng. Vì cửa hàng có kho dự trữ nên hạt dổi luôn giữ giá ổn định. Ngoài giá cả, người bán cũng không quên giới thiệu về tác dụng của loại hạt này đối với việc bồi bổ sức khoẻ.
Không chỉ phổ biến với công dụng làm gia vị tẩm ướp, làm muối chấm thức ăn, hạt dổi - loại hạt vốn được mệnh danh là "vàng đen" của người dân tộc còn được cho là có rất nhiều công dụng chữa tiêu hoá và xương cốt. Hạt dổi cũng có thể ngâm rượu làm thuốc xoa bóp trị đau xương cốt bong gân, sai khớp.
Trao đổi với PV Báo điện tử Người đưa tin, ông Nguyễn Xuân Hướng, nguyên chủ tịch hội Đông y Việt Nam nhận định: "Đây có thể là một loại hạt đặc biệt của một số dân tộc vùng cao, còn trong danh sách các vị thuốc đông y và và thuốc nam, không hề có tên loại hạt này nên không có tài liệu nào khẳng định công dụng của chúng".
Hồng Dương
