Điều đó có nghĩa, nhiều chương trình tín dụng như cho vay giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động, nước sạch vệ sinh môi trường nông thôn, hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn, vay làm nhà cho hộ nghèo... cũng sẽ không còn.
Khó đạt đồng thuận
Dự thảo Nghị định mới về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác (thay thế NĐ 78/CP) đang được Bộ Tài chính xây dựng và lấy ý kiến. Tuy nhiên, mới đây trong hội thảo "Chiến lược phát triển đến năm 2020" của Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH), những tranh luận gay gắt xung quanh vấn đề chính sách tín dụng, mở rộng, thu hẹp hay giữ nguyên đối tượng thụ hưởng vẫn thực sự chưa tìm được hồi kết.
Trước đề xuất trên, theo ý kiến từ nhiều ngành địa phương, việc sửa đổi, bổ sung một Nghị định đã kéo dài gần 10 năm là cần thiết để phù hợp với tình hình thực tế. Song dự thảo mới đối tượng cho vay sẽ thu hẹp có vẻ không được nhiều ủng hộ khi mà việc chăm lo, đảm bảo an sinh xã hội được coi là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.
Sinh viên tiếp tục được thụ hưởng ưu đãi vay vốn của tín dụng chính sách
Ông Tống Minh Diễn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh cho rằng, việc rà soát lại đối tượng vay vốn ưu đãi là cần thiết, nhưng không nên thu hẹp nhiều đối tượng như trong dự thảo mà Bộ Tài chính vừa xây dựng. "Quan trọng là cho vay đúng người đang cần vốn chính sách để thoát nghèo và cho vay thế nào để người ta sử dụng nguồn vốn có hiệu quả", ông Diễn nói.
Đồng quan điểm, ông Bùi Văn Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết, nếu đối tượng cho vay giảm đi, những tỉnh còn nhiều hộ nghèo rất băn khoăn. Chiến lược của chính sách tín dụng đối với người nghèo cần phải đồng bộ, nếu không hiệu quả sẽ rất thấp.
Còn theo Bà Văn Thị Bạch Tuyết, Chủ tịch UBND huyện Hóc Môn (TP. Hồ Chí Minh) thì thay vì thu hẹp đối tượng nên tập trung vào giám sát để chọn đúng đối tượng, đảm bảo mục đích, ý nghĩa của chính sách tín dụng, ưu đãi. Bên cạnh đó cần xem xét hỗ trợ thêm cho các đối tượng cận nghèo và những đối tượng vừa thoát nghèo trong 1-2 năm để tránh tái nghèo.
Trở ngại chính: Thiếu vốn
Về vấn đề nguồn vốn chính sách, ông Nguyễn Danh Trọng - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước băn khoăn: "Khó khăn lớn nhất của NHCSXH vẫn là nguồn vốn. Các địa phương đề nghị tăng mức vay, thời hạn cho vay. Trong điều kiện tài chính ngân sách của Nhà nước rất hạn chế, trong điều kiện nợ quốc gia Chính phủ tăng lên mức báo động, kể cả phát hành trái phiếu chính phủ, vốn ODA chỉ nhìn vào nguồn vốn này thì rất khó khăn. Vì vậy, trong chiến lược phát triển Ngân hàng phải chi tiết cụ thể hơn, nhất là tính chất xã hội hóa của nguồn vốn này, làm thế nào để toàn xã hội cùng đóng góp. Bởi thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo là của toàn xã hội. Đây không phải là nguồn vốn của Nhà nước. Vay Ngân hàng Nhà nước vay tái cấp vốn trong tình hình lạm phát hiện nay cũng rất khó. Do đó, để phát triển NHCSXH bền vững thì chiến lược về nguồn vốn là quan trọng nhất".
"Theo quy định trước đây, các tổ chức tín dụng Nhà nước phải gửi bắt buộc 2% nguồn vốn huy động được để cho NHCSXH làm vốn cho vay, nguồn vốn này khá lớn, bền vững, khoảng 12.600 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay tổ chức tín dụng Nhà nước chỉ còn Ngân hàng Agribank, BIDV còn lại đã cổ phần hết, vì vậy, nguồn vốn này đang nhỏ dần lại. Trong điều kiện hiện nay thanh khoản của ngân hàng thương mại lãi suất vượt trần thì việc yêu cầu gửi 2% là rất khó khăn. Sửa quy định cũ, NHNN kiến nghị cần phải xã hội hóa nguồn vốn, kể cả các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp lớn", ông Trọng cho biết thêm.
Cũng về vấn đề này, ông Tống Minh Diễn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh bày tỏ quan điểm, nhất trí với phương án tiến tới thống nhất một mức lãi suất cho vay cho một loại đối tượng khách hàng. Tuy nhiên, cần cân nhắc từ nay đến 2015 vẫn cần có 2 mức lãi suất, nâng dần mặt bằng lãi suất đối với hộ nghèo và đối tượng chính sách khác, phải đi đôi với các chính sách ưu đãi khác để nâng cao hiệu quả vay vốn.
Theo ông Diễn, hiện nay, các dự án vay vốn nước ngoài lãi suất ít nhất bằng lãi suất huy động không tạo ra tâm lý chủ quan cho người vay, buộc họ phải tính toán trong việc sử dụng vốn vay. Chiến lược lãi suất nên áp dụng bằng lãi suất huy động và tăng cường hỗ trợ các dịch vụ khác để nâng cao năng lực cho người nghèo. Về việc đóng góp của chính quyền địa phương: Phải có chính sách mềm, linh hoạt đối với các tỉnh nghèo. Các tỉnh có thể dùng các nguồn viện trợ để hỗ trợ cho hoạt động của NHCSXH.
Đức Chương
