Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã có một số phát biểu đáng chú ý trong cuộc họp báo bế mạc Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc tại Bắc Kinh, bao gồm vấn đề các tranh chấp Biển Đông, quan hệ kinh tế Trung-Mỹ và vấn đề Hồng Kông.
"Không muốn căng thẳng Biển Đông giống như Chiến tranh Lạnh"
Trong cuộc họp báo, ông Lý nhận được câu hỏi của phóng viên Thái Lan về tình trạng một số nước trong khu vực đang bị kẹt trong sự chi phối ảnh hưởng giữa Trung Quốc và Mỹ về vấn đề Biển Đông.
Thủ tướng Trung Quốc cho biết không muốn thấy các nước Đông Nam Á buộc phải lựa chọn hoặc Bắc Kinh, hoặc Washington để đi theo, đồng thời nhấn mạnh Trung Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ vai trò lãnh đạo của ASEAN trong các vấn đề khu vực.
"Chúng tôi không muốn nhìn thấy các nước phải chọn đứng về phía nào giống như những gì xảy ra trong Chiến tranh Lạnh", SCMP dẫn tuyên bố của ông Lý Khắc Cường.
Tuyên bố chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc đã gây nên tình trạng căng thẳng ở Biển Đông trong vài năm qua khi Bắc Kinh liên tục có động thái khiêu khích, xâm phạm lợi ích, chủ quyền các quốc gia trong khu vực.
Trong phát biểu lần này, ông Lý vẫn tái khẳng định láng giềng Đông Nam Á vẫn là ưu tiên của Trung Quốc trong chính sách “ngoại giao khu phố”, dù cho vẫn còn bất đồng trong tranh chấp ở Biển Đông.
Tuy nhiên, hôm 15/3 một số hình ảnh vệ tinh mới thu thập được lại cho thấy Trung Quốc đang tiếp tục các hoạt động cải tạo phi pháp trên các đảo mà nước này chiếm đóng trái phép ở quần đảo Hoàng Sa vốn thuộc chủ quyền Việt Nam, dù trước đó Bắc Kinh từng cho biết muốn giảm căng thẳng tình hình.
Trong buổi họp báo, ông Lý cũng nhắc lại cam kết lập trường trong việc giải quyết các tranh chấp giữa Trung Quốc và các bên nước láng giềng ở Biển Đông. Theo đó, Trung Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy các cuộc đàm phán với các nước ASEAN về bộ quy tắc ứng xử chung.
Ông Lý Khắc Cường thúc giục Washington hợp tác với Bắc Kinh để đảm bảo sự ổn định và “tạo ra các cơ hội thay vì bất đồng” đối với các tranh chấp hàng hải, trong bối cảnh căng thẳng đang sôi sục.
Phát biểu của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường được đưa ra sau khi Bắc Kinh công bố con số tăng trưởng ngân sách quốc phòng thấp hơn mọi năm với dự kiến chỉ tăng 7% trong năm nay.
Trong khi đó, chính quyền Trump hứa hẹn một sự gia tăng "lịch sử" trong chi tiêu quân sự với mức tăng trưởng 9% tương đương với 54 tỷ USD.
Ông Lý cho biết. Washington và Bắc Kinh có một loạt các lợi ích chung trong khu vực Đông Nam Á, Bắc Kinh hy vọng tương tác giữa hai cường quốc sẽ không trở thành “nguồn cơn của sự rắc rối”.
Quan hệ Trung Quốc-Mỹ
Ông Lý Khắc Cường làm nổi bật những thiệt hại mà bất kỳ cuộc chiến thương mại giữa hai nước sẽ gây ra, đồng thời nói rằng các công ty của Mỹ sẽ là những nạn nhân đầu tiên.
"Chúng tôi không muốn thấy bất kỳ cuộc chiến thương mại nào nổ ra giữa hai nước. Điều đó không làm bình đẳng hơn trong quan hệ thương mại của cả hai", ông Lý nói trước phóng viên. "Chúng tôi hy vọng phía Trung Quốc sẽ không có vấn đề gì đụng chạm đến mối quan hệ này và mong chờ nó sẽ tiếp tục tiến lên phía trước theo hướng tích cực".
Thủ tướng Trung Quốc xác nhận, Bắc Kinh và Washington đang đàm phán để sắp xếp một cuộc họp thượng đỉnh giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trước đó, một số báo cáo nói rằng cuộc họp có thể được tổ chức tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump ở Florida.
Ông Lý cũng cho biết hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể ngồi lại với nhau để cùng tìm ra giải pháp xóa bỏ sự khác biệt.
Người đứng đầu chính phủ Trung Quốc cũng bác bỏ cáo buộc của Tổng thống Trump và các quan chức chính quyền Mỹ rằng Trung Quốc đã “đánh cắp việc làm” của Mỹ. Ông Lý cho biết hoạt động thương mại với Trung Quốc đã tạo ra hơn 1 triệu việc làm ở Mỹ trong năm ngoái.
Hiện vẫn chưa rõ đây có phải là cuộc họp báo cuối cùng của ông Lý Khắc Cường trong vai trò thủ tướng hay không. Có nhiều đồn đoán rằng ông chỉ sẽ chỉ hoàn thành nốt nhiệm kỳ 5 năm của mình và sẽ rút lui vào năm 2018.
Cuối buổi họp báo, ông Lý có để lại một câu nói ẩn ý với phóng viên: “Đã đến giờ ăn trưa. Chúng ta sẽ gặp lại nhau khi có cơ hội”.
Đọc thêm>>> Trung Quốc tiếp tục cải tạo trái phép ở Biển Đông
Quốc Vinh