Một binh sĩ thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 47 đứng trên xe chiến đấu Bradley ở miền đông Ukraine. Ảnh: NYT
Giữa giao tranh khốc liệt, một nhóm binh sĩ Ukraine chuẩn bị điều khiển xe chiến đấu Bradley phi ra khỏi nơi ngụy trang và xuyên qua lửa.
Chỉ huy của nhóm này, có biệt danh là Lawyer, lo lắng nhìn lên bầu trời. "Nếu chúng tôi bị phát hiện, các KAB sẽ được đưa tới ngay lập tức", chỉ huy Lawyer nói. KAB mà Lawyer nhắc đến chính là những quả bom nặng 1 tấn mà Nga dùng để nhắm đến các hệ thống phòng thủ và thiết giáp của Ukraine.
Một cuộc tấn công nhỏ ban đầu của Nga vào thị trấn Ocheretyne, miền đông Ukraine, đang phát triển thành cuộc tấn công quy mô lớn, đe dọa phá vỡ phòng tuyến của Ukraine trên một dải rộng lớn của mặt trận miền đông. Nhóm của Lawyer có nhiệm vụ giúp bảo vệ lính bộ binh (bị bất lợi về số lượng và vũ khí so với quân Nga), sơ tán binh sĩ Ukraine bị thương và sử dụng súng máy cực mạnh trên xe Bradley để gây thương vong cho các lực lượng Nga nhiều nhất có thể.
Tuy nhiên, chiếc Bradley nặng 28 tấn của Ukraine đã sớm bị phát hiện. Súng cối và rocket của Nga lập tức nã về phía chiếc Bradley. Chỉ hủy Lawyer cho biết, xạ thủ trên xe bị thương nặng.
Nhiệm vụ chiến đấu của nhóm binh sĩ Ukraine trên chiếc Bradley giờ trở thành giải cứu đồng đội và rút lui. Xạ thủ đã sống sót và đang phục hồi, chỉ huy Lawyer tiết lộ vài ngày sau vụ việc. Nhưng các lực lượng Nga đã kiểm soát được khu vực và tiếp tục tiến lên.
Một số binh sĩ và chỉ huy một lữ đoàn Ukraine trả lời phỏng vấn của tờ New York Times vài tuần gần đây cho rằng, Ukraine lúc này dễ bị tổn thương hơn bất cứ thời điểm nào kể từ đầu xung đột đến nay.
Họ cho rằng Nga đang tận dụng thời cơ này để đẩy mạnh hoạt động tấn công khắp miền đông, đồng thời có thể sắp mở một mặt trận mới bằng cách tấn công các vị trí của Ukraine dọc biên giới phía bắc bên ngoài thành phố Kharkiv.
Sự viện trợ của Mỹ bị trì hoãn trong nhiều tháng, số thương vong ngày càng tăng và tình trạng thiếu đạn trầm trọng đã khiến Ukraine phải chịu thiệt hại nặng nề. Điều đó thể hiện rõ qua biểu cảm mệt mỏi và giọng nói thiếu sinh lực của các binh sĩ Ukraine tham gia giao tranh hàng ngày.
"Thực sự, tôi cảm thấy lo sợ", trung tá Oleksandr Voloshyn, 57 tuổi, chỉ huy tiểu đoàn xe tăng, thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 59 (Ukraine), nói. "Vì tôi không có đạn pháo, không có nhân lực và không có thiết bị cần thiết để chiến đấu... Thế đấy".
Một binh sĩ thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 59 của Ukraine ngồi dưới đất. Ảnh: NYT
Cuộc tấn công bất ngờ của các lực lượng Nga vào thị trấn Ocheretyne (miền đông Ukraine) vào cuối tháng 4/2024 cho thấy, ngay cả một vết nứt nhỏ trên phòng tuyến cũng có thể gây ra tác động lan rộng với Ukraine. Khi một số đơn vị Ukraine tới "bịt vết nứt" ở Ocheretyne , các đơn vị khác, vốn đã dàn trải, nay càng mỏng hơn và dễ có nguy cơ bị bao vây, tấn công.
"Điều đó giống như bạn đang lái xe và một động cơ gặp trục trặc. Bạn vẫn tiếp tục lái và chiếc xe cũng vẫn lao đi. Nhưng đến một lúc nào đó, nó sẽ không thể chạy được nữa. Khi đó, bạn cần nhiều công sức, tiền bạc để sửa chiếc xe", trung úy Oleksandr Shyrshyn, 29 tuổi, phó tiểu đoàn trưởng, thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 47 (Ukraine), nói.
Sau khi các lực lượng Nga kiểm soát thị trấn Avdiivka vào tháng 2/2024, thị trấn nhỏ Ochertyne trở thành cứ điểm quân sự của Ukraine. Hầu hết 3.000 dân cư ở đây đã sơ tán. Các khu chung cư bị bỏ hoang và cơ sở hạ tầng tạo nên các vị trí phòng thủ tốt và trong 2 tháng, tình hình ở Ochertyne vẫn trong tầm kiểm soát của Ukraine.
Nhưng sau đó, điều bất ngờ xảy ra.
Các lực lượng Nga đột ngột xuất hiện trên những con phố hoang tàn xung quanh nhà của ông Ivan Vivsianyk, một trong số ít cư dân bám trụ ở Ochertyne, vào cuối tháng 4. Thoạt nhìn, ông Ivan còn tưởng nhầm đó là binh sĩ Ukraine. Nhưng khi bị hỏi hộ chiếu, ông Ivan biết Ocheretyne đã thất thủ.
"Tôi nghĩ binh sĩ Ukraine sẽ trở lại và đánh bại quân Nga. Nhưng điều đó không xảy ra", ông Ivan cho biết.
Ba tuần sau, từ việc kiểm soát một khu vực nhỏ, các lực lượng Nga đã mở rộng diện tích khu vực kiểm soát lên gần 40 km vuông, gây khó khăn cho việc phòng thủ của Ukraine ở vùng Donetsk.
Binh sĩ Ukraine nã pháo về phía quân Nga ở miền đông Ukraine. Ảnh: NYT
Theo New York Times, việc mở rộng khu vực kiểm soát về phía bắc cho phép Nga có cơ hội vượt qua một số công sự vững chắc nhất của Ukraine ở miền đông. Giờ đây, Nga có thể mở hướng tấn công mới nhằm vào Konstiantynivka, một thị trấn ở miền đông Ukraine, đóng vai trò là trung tâm hậu cần cho quân đội Ukraine.
"Chúng tôi đã để bộ binh Nga tiếp cận gần hơn. Điều này tạo ra các cuộc giao tranh trực tiếp, khiến tổn thất của chúng tôi ngày càng tăng do thua thiệt về nhân lực, vũ khí", trung úy Oleksandr Shyrshyn, 29 tuổi, phó tiểu đoàn trưởng, thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 47 (Ukraine), nói.
Theo New York Times, đã có tranh cãi trong quân đội Ukraine về việc ai phải chịu trách nhiệm cho việc không giữ được thị trấn Ocheretyne.
Kênh Telegram "Deep State", có liên hệ chặt chẽ với quân đội Ukraine, cáo buộc Lữ đoàn Cơ giới 115 rời khỏi các vị trí trọng yếu khi chưa có lệnh, tạo điều kiện cho các lực lượng Nga xâm nhập vào Ocheretyne.
Lữ đoàn Cơ giới 115 phủ nhận cáo buộc, nói rằng dù bị áp đảo về số lượng (theo tỷ lệ 15 binh sĩ Nga/1 binh sĩ Ukraine), họ vẫn cầm cự lâu nhất có thể dưới "mưa bom, bão đạn" từ phía Nga.
"Chúng tôi xin nhấn mạnh, không có đơn vị chính quy nào của Lữ đoàn Cơ giới 115 rời bỏ vị trí", đại diện lữ đoàn tuyên bố.
Binh sĩ thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 59 điều trị cho các binh sĩ bị thương trong các trận đánh ở vùng Donetsk. Ảnh: NYT
Trung úy Oleksandr Shyrshyn, 29 tuổi, phó tiểu đoàn trưởng, thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 47 (Ukraine), không bình luận về ai là người chịu trách nhiệm cho việc thị trấn Ocheretyne thất thủ nhưng có nói về hậu quả của việc này. "Rõ ràng, Lữ đoàn Cơ giới số 47 sẽ phải rút lui nếu không muốn rơi vào cảnh bị bao vây và tổn thất thảm khốc".
"Nga nhận thấy điểm yếu của Ukraine ở hướng đó và tận dụng những lỗ hổng để vòng ra phía sau các vị trí phòng thủ của Ukraine. Sau đó, chúng tôi mất Ocheretyne, Novobakhmutivka, và Soloviove", trung úy Shyrshyn nói.
Nguyễn Thái - New York Times
