Chiều 23/10, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra các báo cáo về công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC), Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC); công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật và công tác thi hành án năm 2021.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, Ủy ban Tư pháp cơ bản đồng tình với những nhận định, đánh giá của Chính phủ về kết quả cũng như hạn chế trong công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm.
Về tổng thể, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm giảm, tuy nhiên một số loại tội phạm nghiêm trọng gia tăng, như hiếp dâm trẻ em tăng 9,26%; lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng 4,19%, gây rối trật tự công cộng tăng 18,73%. Số vụ giết người tuy có giảm (1048 vụ, giảm 7,26%) nhưng xảy ra một số vụ với tính chất, mức độ nguy hiểm, hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Tội phạm chống người thi hành công vụ tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp, đặc biệt hành vi chống lại lực lượng đang thi hành nhiệm vụ phòng, chống dịch và lực lượng công an.
Tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm về ma túy vẫn diễn biến rất phức tạp, nhất là các hành vi buôn bán, tổ chức sử dụng ma túy, gây mất an ninh trật tự, một số vụ việc do người sử dụng ma túy bị “ảo giác” thực hiện đã gây bức xúc trong dư luận.
Việc lợi dụng mạng viễn thông, mạng Internet, mạng xã hội để làm mất an ninh trật tự, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc… vẫn diễn ra công khai.
Bà Lê Thị Nga cho rằng, công tác quản lý Nhà nước về hoạt động đấu thầu, chỉ định thầu, định giá, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều sơ hở, bất cập tạo điều kiện cho các đối tượng thông đồng để trục lợi, gây thất thoát lớn tài sản của Nhà nước.
Quang cảnh phiên họp ngày 23/10.
"Dư luận cử tri ghi nhận sự đóng góp tích cực của một số cá nhân hoạt động từ thiện khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, để ngăn ngừa khả năng xảy ra tình trạng trục lợi của một số cá nhân khi thực hiện hoạt động từ thiện có kêu gọi đóng góp từ nhân dân, cần có quy định của pháp luật về vấn đề này", báo cáo thẩm tra nêu rõ.
Ủy ban Tư pháp nhận thấy, năm 2021, công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự của Viện kiểm sát nhân dân tối cao các cấp tiếp tục được tăng cường và đạt nhiều kết quả tích cực. Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử có nhiều chuyển biến, trách nhiệm công tố của Kiểm sát viên tại phiên tòa được tăng cường.
Đối với công tác điều tra của Cơ quan điều tra Việm kiểm sát nhân dân tối cao, một số ý kiến cho rằng, dư luận cử tri còn nhiều băn khoăn, cho rằng số vụ án được khởi tố, điều tra vẫn chưa phản ánh đúng tình hình vi phạm, tiêu cực trong hoạt động tư pháp.
Tuy nhiên, vẫn còn một số Viện Kiểm sát nhân dân chưa kịp thời phát hiện vi phạm trong thi hành án hình sự; số người bị tạm giữ phạm tội mới, số phạm nhân bỏ trốn cao hơn năm trước. Việc kiểm sát án có điều kiện thi hành và án chưa có điều kiện thi hành trong một số trường hợp còn chưa chặt chẽ.
Đáng lưu ý, trong thi hành án hành chính, số bản án có hiệu lực thi hành đang còn tồn đọng rất lớn và ngày càng gia tăng nhưng Viện kiểm sát nhân dân rất ít thực hiện quyền kiến nghị theo quy định của Luật Tố tụng hành chính để thi hành nghiêm túc bản án; số kiến nghị chỉ chiếm 7,4% số lượng án hành chính đang còn tồn đọng.
Qua thẩm tra các báo cáo của Chính phủ, Viện trưởng VKSNDTC, Chánh án TANDTC năm 2020, Ủy ban Tư pháp đã có 5 kiến nghị với Chính phủ, 3 kiến nghị với VKSNDTC, 4 kiến nghị với TANDTC…
