Chào chị Mai Thu Huyền! Vừa “chạm ngõ” ở vai trò đạo diễn, chị đã thử thách mình với một đề tài khó - đưa nàng Kiều lên màn ảnh rộng. Lựa chọn này có quá mạo hiểm?
Không phải mạo hiểm mà rất liều lĩnh. Thường với phim đầu tay, hầu hết các đạo diễn sẽ chọn đề tài vừa tầm. Nhưng, tôi với Kiều có duyên nợ rất đặc biệt. Cách đây 10 năm, tôi đã ấp ủ đưa nàng Kiều lên màn ảnh. Tôi đã lên kịch bản 40 tập phim, dành thời gian đi khảo sát địa điểm, bối cảnh trên khắp cả nước. Tuy nhiên, khi mọi thứ đã chuẩn bị sẵn sàng, thì xuất hiện một số yếu tố khách quan khiến tôi phải tạm gác dự án này.
Thật sự, lỡ dở một lần khiến tôi luôn tiếc nuối, đau đáu vì chưa “chạm” tới được…Kiều. Cho đến năm 2020 đúng vào dịp kỷ niệm 200 năm ngày mất của Đại thi hào Nguyễn Du, tôi trăn trở nếu lần này không thực hiện được sẽ lỡ mất cơ hội.
Khi bắt tay thực hiện dự án này, tôi khá băn khoăn, bởi đây là đề tài cực khó. Ban đầu, tôi đã nghĩ đến việc mời thêm người đồng đạo diễn với mình. Tuy nhiên, sau khi nhận được lời khuyên từ tác giả kịch bản - NSƯT Phi Tiến Sơn cộng với ý định thực hiện một sản phẩm theo ý muốn của mình, tôi quyết định “cầm trịch” dự án này.
Tất nhiên, gánh trên vai trách nhiệm càng lớn, thì áp lực là điều khó tránh, nhưng đó cũng là động lực thôi thúc tôi tạo ra một sản phẩm chất lượng. Đó cũng là lý do vì sao tôi dám liều lĩnh chọn Kiều làm bộ phim đầu tay.
Mai Thu Huyền quyết tâm thực hiện dự án phim điện ảnh "Kiều".
Thời điểm chị “manh nha” dự án này, xuất hiện khá nhiều ý kiến cho rằng, Mai Thu Huyền “bốc đồng, thích chơi trội”. Chị nói sao?
Cũng không thể trách mọi người được. Là người ngoài cuộc, nhiều người sẽ nghĩ rằng một diễn viên “lấn sân” đạo diễn sẽ không thể bằng một đạo diễn chuyên nghiệp. Tuy nhiên, làm phim phải có cả quá trình tích lũy, càng đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau càng đúc rút được nhiều kinh nghiệm khi trở thành đạo diễn. Hơn nữa, đạo diễn phải là người có đầu óc bao quát, tổng thể và có khả năng dùng người, để tạo ra được một sản phẩm ưng ý nhất.
Dù Kiều là đề tài khó, nhưng bản thân tôi rất tự tin. Khi quyết định thực hiện, tôi đã mời những người có chuyên môn rất giỏi ở từng lĩnh vực để cộng tác và hỗ trợ mình, từ tác giả kịch bản, đạo diễn hình ảnh, đồ họa, quay phim, âm nhạc, NTK trang phục,... Nhận được cái “gật đầu” của những con người tài hoa ấy, tôi cực kỳ yên tâm để bắt tay với…Kiều.
Bởi, nếu bạn có là một đạo diễn giỏi, nhưng ê-kíp của bạn không giỏi, thì không thể tạo ra được một bộ phim hay. Lợi thế của tôi là vừa làm sản xuất, vừa làm đạo diễn, nên tôi có thể tự tin quyết định được 100% “Tôi muốn gì và tôi làm gì?”. Tôi sẽ là người ở giữa kết nối các khâu, với mục tiêu thực hiện một bộ phim Kiều thành công.
Tất nhiên, mọi người có quyền hoài nghi, đánh giá, soi xét. Nhưng, hãy chờ đến ngày bộ phim ra mắt, để có cái nhìn chính xác hơn. Dù đạo diễn giỏi đến mấy cũng phải có phim đầu tay. Chắc chắn, với lần “chạm ngõ”, tôi sẽ chưa có nhiều kinh nghiệm. Nhưng, thực tế, nhiều đạo diễn lại thành công với phim đầu tay, bởi họ gần như dồn hết mọi tâm huyết, tinh thần, sức lực cho “đứa con tinh thần” này. Khi đã lọt qua “lỗ kim”, càng những tác phẩm về sau lại càng trở nên dễ dàng hơn.
Tôi thừa nhận, mình quá liều lĩnh. Nhưng, với tôi phải liều mới có thể làm được việc lớn.
Mai Thu Huyền
Đây là lần đầu tiên Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du được chuyển thể sang phim điện ảnh, chắc chắn đem đến vô vàn khó khăn. Mai Thu Huyền đối diện với điều này ra sao?
Vấn đề kịch bản là “cửa ải” đầu tiên khiến tôi phải căng não. Bởi, chuyển thể một truyện thơ thành phim rất khó. Ngay một câu thơ của Nguyễn Du đã ẩn ý một chặng đường mà nàng Kiều trải qua. Thế nên, để tìm được người viết kịch bản đúng với ý mình thật không dễ dàng.
Tôi đã phải đặt hàng rất nhiều những tác giả kịch bản khác nhau, thậm chí có cả nhà Kiều học. Phải sau 4-5 lần không thành công, tôi mới chọn ra được một kịch bản ưng ý. Đó là kịch bản của NSƯT Phi Tiến Sơn. Sau khi đọc xong, tôi muốn thực hiện luôn, bởi đây là kịch bản mình đã chờ đợi từ rất lâu rồi.
Hơn nữa, Truyện Kiều vốn là tác phẩm kinh điển, hẳn ai cũng rất kỳ vọng và mong đợi. Đó là áp lực cực kỳ lớn đối với tôi. Nhưng, nó cũng là động lực thôi thúc tôi phải làm thật tốt, thật hay và đầu tư công sức, tiền bạc. Nếu làm không tới sẽ phí một tác phẩm.
Để chạm tới giấc mơ đưa Kiều lên màn ảnh, Mai Thu Huyền đã bỏ ra rất nhiều công sức và tiền bạc.
Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất mà tôi phải đối mặt chính là phải làm phim giữa mùa dịch Covid-19. Nó ảnh hưởng rất nhiều tới nguồn tài chính và thời gian. Dự kiến ban đầu là sau Tết sẽ bấm máy luôn và lịch đóng máy sớm hơn, nhưng dịch ập đến khiến kế hoạch bị đổ bể, phải lùi lại. Phải đến tháng Sáu mới có thể bấm máy và tháng Tám đóng máy.
Khán giả đang rất tò mò về người sẽ đảm nhiệm vai Thuý Kiều - nhân vật "hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh"?
Tất nhiên, khán giả nào cũng đặt kỳ vọng rất lớn về nàng Kiều, và muốn biết diễn viên nào sẽ đảm nhận nhân vật nổi tiếng này. Khi tiết lộ về dự án phim Kiều, tôi thấy trên mạng xã hội, mọi người đề cử rất nhiều ứng viên cho vai diễn này. Trong số những cái tên đó, tôi cũng có gặp trao đổi và mời tham gia. Với những nhân vật khác, tôi sẽ chọn người kỳ cựu đóng, nhưng riêng với vai Thúy Kiều, tôi muốn chọn một gương mặt hoàn toàn mới.
Tôi không muốn khán giả bị “đóng đinh” Kiều vào một diễn viên nào đã từng quen mặt. Tôi muốn mọi người tin đây là nàng Kiều, chứ không phải một diễn viên nào đó đang đóng vai Kiều. Đoàn phim đã casting (thử vai) ở rất nhiều nơi với hàng trăm ứng viên. Cuối cùng, tôi vẫn theo quyết định ban đầu là chọn một gương mặt mới toanh. Tuy chưa đóng phim bao giờ, nhưng diễn viên đó đã làm rất tốt. Bên cạnh ngoại hình phù hợp, tôi đề cao tâm huyết và tình yêu nghề của bạn ấy. Tôi và cả ê-kíp đều rất hài lòng với diễn xuất của bạn ấy.
Mai Thu Huyền cho biết, cô không muốn khán giả bị “đóng đinh” Kiều vào một diễn viên nào đã từng quen mặt.
Việc một diễn viên mới “chạm ngõ” đóng phim giống như một trang giấy trắng, bắt buộc phải có thời gian đào tạo, nhưng là lần đầu nên rất dễ uốn nắn. Bạn ấy có ba tháng được đào tạo, học diễn xuất, tập luyện rất nhiều và tiến bộ rất nhanh. Đến lúc ra hiện trường, cảm giác bạn ấy đang sống với Kiều, chứ không phải là diễn viên.
Thật sự, lâu lắm rồi tôi mới làm một bộ phim mà diễn viên họ diễn nhập tâm đến vậy. Tôi rất hài lòng, dù quyết định hơi táo bạo, nhưng cuối cùng đã cho mình kết quả như ý. Tôi tin rằng, khi phim công chiếu, khán giả sẽ tin đó là nàng Kiều!
Khó khăn, áp lực đổ dồn, hỏi thật đã khi nào Mai Thu Huyền cảm thấy đuối và muốn bỏ cuộc?
Thú thật, cũng có đấy! Thời điểm mọi thứ đã chuẩn bị tới 90%, lên “dây cót” sẵn sàng, nhưng đùng một phát dịch bệnh xuất hiện. Tất cả như “trên trời rơi xuống”, không biết tương lai sẽ đi về đâu. Tôi bắt buộc phải đưa ra quyết định tạm ngưng kế hoạch, để đảm bảo bảo vệ sức khỏe cho cả đoàn phim. Suốt cả tháng trời ở nhà vì giãn cách, tôi như “ngồi trên đống lửa”. Trong đầu tôi khi ấy đã dấy lên suy nghĩ, có lẽ nào phải dừng dự án này.
Nhưng, chính mong muốn phải thực hiện được phim Kiều ra mắt đúng dịp kỷ niệm 200 năm ngày mất của Đại thi hào Nguyễn Du đã thôi thúc tôi phải cố gắng, quyết tâm và không cho phép bản thân từ bỏ. Hơn nữa, cả đoàn phim đã rất nỗ lực, nhiệt huyết, nếu như mình dừng lại, thì hệ lụy đến hàng trăm con người. Tôi quyết định…liều để làm bằng được.
Mai Thu Huyền hạnh phúc khi chạm tới giấc mơ với...Kiều!
Vậy, kinh phí đầu tư cho dự án này hẳn là con số rất "khủng". Chị có thể tiết lộ?
Hiện tại, vẫn còn một số khâu chưa hoàn thiện, nên chưa có con số cụ thể. Tuy nhiên, với Kiều, tôi đã phải đầu tư gấp ba-bốn lần những dự án trước đây. Chưa kể, kinh phí phát sinh trong quá trình làm bộ phim này cũng khá lớn.
Đến thời điểm này, tôi vẫn đang tìm mọi cách để giải quyết. “Bài toán” này khiến tôi rất đau đầu, nhưng đã lựa chọn thì phải chấp nhận đương đầu và cố gắng vượt qua thôi.
Lâu nay, điện ảnh lẫn truyền hình của Việt Nam ngại làm phim cổ trang vì tốn kém, lại dễ đối đầu với tranh cãi trái chiều. Khi làm “Kiều”, Mai Thu Huyền toan tính thế nào về điều này?
Cái khó thì ai cũng nhìn thấy rồi. Tuy nhiên, tôi luôn đặt mình ở khía cạnh vừa là người làm nghệ thuật, vừa là khán giả yêu thích phim ảnh. Việt Nam có cả kho tàng văn học với những tác phẩm xuất chúng, đó là chất liệu rất tốt để người làm phim khai thác, thay vì chạy theo kịch bản nước ngoài.
Tái hiện những tác phẩm đó lên phim giúp khán giả hiểu hơn về những giai đoạn, thăng trầm trong cuộc đời. Tôi đặc biệt có cảm tình với những phim lịch sử, cổ trang, thế nên khi bắt tay với Kiều tôi cũng đã chuẩn bị rất nhiều chất liệu.
Khán giả thường có xu hướng, cứ phim hay sẽ xem. Không ít khán giả nắm “vanh vách” các tác phẩm của nước ngoài, nhưng lịch sử, tác phẩm văn học trong nước lại ít biết đến, vì họ không có cơ hội để xem. Thời gian gần đây, điện ảnh Việt cũng có một số phim cổ trang khá thành công, tạo được hiệu ứng. Đó cũng là động lực để tôi thực hiện Kiều.
Đạo diễn Mai Thu Huyền tập trung cao độ trên phim trường.
Tôi quan niệm, người làm nghệ thuật phải sáng tạo, chứ đừng rập khuôn, chạy theo một trào lưu nào đó. Tất nhiên, có người thích phương án an toàn, thấy ai làm gì là làm theo. Còn cá nhân tôi lại ngược dòng, không thích sự lặp lại, nhàm chán, mà ưa phiêu lưu, mạo hiểm, khám phá sự mới lạ. Nên, tôi luôn đặt ra những thách thử để vượt qua.
Mai Thu Huyền
Nhiều nhà làm phim nhận định, “Kiều” rất “khó chơi”, dù một lát cắt nào trong cuộc đời truân chuyên của nàng cũng có thể tạo thành tác phẩm riêng, nhưng muốn gây được ấn tượng trong thời lượng 100-120 phút thật sự là thách thức. Chị nói sao?
Ban đầu, tôi ý định làm bộ phim truyền hình dài tập, tái hiện lại cả cuộc đời của nàng Kiều. Nhưng, khi chuyển sang làm phim điện ảnh, với thời lượng 100-120 phút, tôi không thể nào tham lam, ôm đồm như vậy. Tôi đã chọn một giai đoạn nhiều biến cố nhất trong cuộc đời Kiều, để khai thác chiều sâu tâm lý nhân vật. Tôi tin rằng, khi lên sóng, khán giả sẽ được thỏa mãn sự tò mò và kỳ vọng bấy lâu nay.
Cảm ơn đạo diễn Mai Thu Huyền về cuộc trò chuyện thú vị!
H.L
