Trong kỷ nguyên mới, đối ngoại sẽ đóng vai trò quan trọng, định vị Việt Nam thuận lợi trong dòng chảy của thời đại và kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để phục vụ cho sự vươn mình của đất nước.

Đối ngoại vun bồi thế và lực cho đất nước

Trong sự hình thành và phát triển của bất kỳ quốc gia, dân tộc nào trên thế giới, có 2 vấn đề cơ bản có mối quan hê hữu cơ, biện chứng, tác động qua lại, hỗ trợ lẫn nhau, đó là đối nội và đối ngoại.

Soi chiếu từ lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta có thể thấy hoạt động đối ngoại luôn đóng một vai trò quan trọng trong bảo đảm giữ yên bờ cõi, gìn giữ nền độc lập, chủ quyền, củng cố thế và lực cho đất nước.

Như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: "Thực lực là cái chiêng mà ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có to tiếng mới lớn", thể hiện quan điểm của Người về mối tương quan chặt chẽ giữa hiệu quả của công tác ngoại giao với thế và lực của đất nước.

Kế thừa tư tưởng bang giao "hòa hiếu" của dân tộc, kể từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mới ra đời, đối ngoại đã trở thành một mặt trận chủ yếu, một lực lượng nòng cốt, đi trước mở đường, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, để từ đó hình thành nên một nghệ thuật đối ngoại kinh điển "dĩ bất biến ứng vạn biến".

Đặc biệt, kể từ khi đất nước bước vào thời kỳ Đổi mới, ngoại giao thể hiện vai trò nòng cốt, tiên phong góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tạo điều kiện thuận lợi, tranh thủ mọi nguồn lực cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ phá thế bị bao vây, cấm vận, chúng ta đã tạo dựng và củng cố ngày càng vững chắc cục diện đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập quốc tế, tạo thuận lợi cho công cuộc đổi mới. Tính đến hết năm 2024, Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao chính thức với 194 quốc gia, trong đó đã tạo dựng thành công các khuôn khổ quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược, đối tác chiến lược toàn diện với tất cả các cường quốc trên thế giới và khu vực.

Vị thế và uy tín quốc tế của nước ta trong khu vực và trên thế giới ngày càng được nâng cao, đóng góp tích cực và đầy tinh thần trách nhiệm vào việc giữ vững hòa bình, hợp tác phát triển và tiến bộ trên thế giới. Việt Nam là thành viên tích cực và có trách nhiệm của hơn 70 tổ chức, diễn đàn quốc tế quan trọng; được bạn bè quốc tế tin tưởng, tín nhiệm đề cử đăng cai, tổ chức nhiều hội nghị quốc tế lớn và đảm nhiệm nhiều trọng trách quốc tế quan trọng.

Trong nhiều vấn đề quốc tế quan trọng, tiếng nói, sáng kiến và cách thức giải quyết có lý, có tình trên tinh thần bình đẳng, hòa hiếu và nhân văn của nước ta nhận được sự đồng tình và ủng hộ của cộng đồng quốc tế.

Việt Nam cũng tạo dựng được môi trường quốc tế thuận lợi và huy động các nguồn lực từ bên ngoài để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời có mạng lưới liên kết kinh tế sâu rộng với hầu hết các nền kinh tế quan trọng trên thế giới, trong đó phải kể đến việc thúc đẩy ký kết và thực hiện nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Riêng trong năm 2024, trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp với nhiều bất ổn, xung đột, Việt Nam vẫn giữ vững cục diện đất nước hòa bình, ổn định, phát triển và được dư luận quốc tế coi là một trong những "điểm sáng" ở khu vực.

Những trọng trách vinh quang mới

Từ sự hội tụ của thế và lực sau 40 năm đổi mới, đất nước đang sẵn sàng để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu có sự tham gia của tất cả các ngành, lĩnh vực, lực lượng, của cả hệ thống chính trị và của toàn thể dân tộc, trong đó có vai trò quan trọng của ngành đối ngoại.

Phát biểu giao nhiệm vụ tại Lễ kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống Ban Đối ngoại Trung ương (10/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh trong giai đoạn mới, đường lối đối ngoại trên cơ sở kiên định sự lãnh đạo của Đảng và chủ nghĩa xã hội, kiên định độc lập, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, đa phương hóa, đa dạng hóa, vì hòa bình, hợp tác và phát triển, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; phải định hướng để phát huy mạnh mẽ nội lực, tranh thủ tối đa thời cơ, thuận lợi, đẩy lùi mọi nguy cơ thách thức, mở rộng không gian sinh tồn, gia tăng nguồn lực cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng; tạo ra sự vươn mình, tăng cường đóng góp và trách nhiệm của Việt Nam trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu, văn minh nhân loại và phong trào cách mạng thế giới.

"Trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đối ngoại phải phát huy cao độ truyền thống vẻ vang, vươn lên những tầm cao mới để hoàn thành những trọng trách vinh quang mới, đóng góp quan trọng trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa", Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định.

Nhấn mạnh đất nước ta đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh đến 5 nhiệm vụ chính yếu của đối ngoại - ngoại giao Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Một là trong thế giới phụ thuộc lẫn nhau như ngày nay, sự ổn định và phát triển của các quốc gia đều không thể tách rời môi trường khu vực và quốc tế bên ngoài. Yếu tố bảo đảm cho sự vươn lên của dân tộc là môi trường chiến lược hòa bình, hữu nghị, hợp tác thuận lợi cho phát triển. Do đó nhiệm vụ của đối ngoại là làm thế nào củng cố, giữ vững cục diện này vững vàng trước các biến động, tạo điều kiện cho đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.

Hai là đối ngoại có thể đóng vai trò kiến tạo, động lực, mở ra các cơ hội mới cho đất nước vươn mình. Trong đó đối ngoại đóng vai trò kết nối nội lực với ngoại lực, trong đó nội lực là cơ bản, lâu dài, ngoại lực là quan trọng, đột phá. Đó là các nguồn lực về thương mại, đầu tư, ODA, là các xu thế phát triển và liên kết kinh tế, là trật tự thế giới đa cực, đa trung tâm, dựa trên luật pháp quốc tế, là sức mạnh của kỷ nguyên cách mạng khoa học công nghệ, kinh tế tri thức, toàn cầu hóa và các xu thế mới như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn...

Ba là thế và lực mới của đất nước về kinh tế, an ninh, quốc phòng và đối ngoại trong thời kỳ mới đặt ra yêu cầu về tâm thế và vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế. Việt Nam có khả năng, điều kiện tham gia nhiều hơn nhưng cũng được kỳ vọng đóng góp nhiều hơn cho hoà bình, phát triển và giải quyết các vấn đề chung của nhân loại, góp phần xây dựng và bảo vệ trật tự quốc tế công bằng, bình đẳng dựa trên luật pháp quốc tế.

Bốn là tầm vóc lịch sử và văn hóa, vị thế chính trị và kinh tế của đất nước tạo điều kiện cho việc phát huy "sức mạnh mềm" của dân tộc, lan tỏa mạnh mẽ hình ảnh Việt Nam độc lập, tự chủ, hoà hiếu, hợp tác, hữu nghị, phát triển. Đó là sức mạnh tổng hợp của nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, là đường lối đối ngoại hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển, có lý, có tình, tôn trọng luật pháp quốc tế, là sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân thế giới.

Cuối cùng, để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới đòi hỏi cần xây dựng nền đối ngoại, ngoại giao ngày càng toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới. Theo đó sắp xếp tổ chức bộ máy làm công tác đối ngoại tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả song hành với các cơ chế, chính sách thuận lợi và các nguồn lực đủ mạnh cho công tác đối ngoại; xây dựng đội ngũ cán bộ đối ngoại không chỉ có trình độ, năng lực lẫn bản lĩnh chính trị mà còn phải dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám tiên phong, đột phá, có kỹ năng và trình độ ngang tầm quốc tế.

Thực hiện: Mạnh Quốc

NGUOIDUATIN.VN | THỨ 2, 03/02/2025 | 10:00