Dự án làm sạch sông Tô Lịch: Đừng gắn “tâm linh” vào xử lý chất thải

Hai chữ “tâm linh” không phù hợp

Trao đổi với PV tạp chí Người Đưa Tin Pháp luật về vấn đề này, nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ – nguyên giảng viên trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, đại học Quốc gia Hà Nội - nhận định, việc cải tạo sông Tô Lịch trở thành công viên lịch sử - văn hóa là điều rất tốt, chúng ta nên khuyến khích.

“Tuy nhiên, nếu đặt hai chữ tâm linh vào tên dự án thì rất không nên. Tôi thấy kỳ lạ khi lại có vấn đề tâm linh ở đây, vì nó rất khó xác định. Tâm linh có nghĩa rất rộng, chúng ta phải định nghĩa rõ vấn đề tâm linh đang nói ở đây cụ thể là nói về tín ngưỡng nào?”, ông Vĩ nêu quan điểm.

Theo ông Vĩ, trước đó cũng có nhiều ý kiến đóng góp cho lãnh đạo TP.Hà Nội về việc giúp sông Tô Lịch “hồi sinh” như nhiều thập kỷ trước đây. Tuy nhiên, đến nay những đề xuất này vẫn chỉ nằm trên giấy. Việc JVE có đề xuất tổng thể là một ý kiến rất hay. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất hiện nay là làm sao để sông Tô Lịch sạch trở lại như xưa? Rồi mới tính đến việc tiếp theo.

“Việc cải tạo và xây dựng hai bên bờ sông thành công viên, nếu làm được như vậy thì rất tốt, chúng ta vừa không phí đi một không gian lịch sử, văn hóa vừa có thể tạo thêm sản phẩm cho ngành Du lịch. Chỉ có đề xuất về vấn đề tâm linh là cần phải làm rõ, vì nếu người ta đưa vào những cái không phù hợp, không mang tính truyền thống thì không nên. Nếu để lịch sử - văn hóa thì hợp lý vì văn hóa đã bao gồm các tín ngưỡng”, ông Vĩ nhấn mạnh.

Nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ.

PGS.TS Phạm Ngọc Trung - giảng viên cao cấp ngành Văn hóa học - học viện Báo chí và Tuyên truyền - cho biết, đây là ý tưởng tốt, trước đó nhiều cơ quan, đơn vị đã đề xuất nhưng do kinh phí không có nên chỉ làm được từng bước. Nhưng JVE đã làm một cách có hệ thống, có bài bản, có ý tưởng tốt. Chúng ta nên ủng hộ.

Tuy vậy, có một số điểm trong đề xuất này khiến PGS.TS Phạm Ngọc Trung thấy thắc mắc. Thứ nhất là tên gọi của dự án này hơi dài dòng vì trong văn hóa có tâm linh; Thứ hai là vấn đề tài chính, đối tác khi thực hiện có đủ tiềm lực để thực hiện như những dự định ban đầu hay không?

“Trước đó, Hà Nội cũng có nhiều dự án làm sạch sông Tô Lịch nhưng thất bại và làm thất thoát ngân sách của Thành phố rất lớn, để lại những bài học nhất định. Chính vì thế, trước khi suy nghĩ đến việc phê duyệt, các cơ quan có thẩm quyền cần có những nhận định và bàn bạc kỹ lưỡng”, ông Trung nhận định.

Trước hết, chúng ta cần có góp ý đa chiều về tổng thể dự án. Ví dụ như tên gọi có cần phải xem xét lại không? Kinh phí lấy từ đâu? Đối tác sẽ thực hiện ra sao? Ở mỗi phân khu sẽ được xây dựng như thế nào? Sau khi hoàn thành, việc chăm sóc, duy tu bảo dưỡng sẽ là trách nhiệm của ai? Kinh phí cho công việc này lấy từ nguồn nào? V.v…

Cho rằng đây là những vấn đề khá quan trọng, PGS.TS Phạm Ngọc Trung đề xuất cần có sự góp ý của các cơ quan Trung ương như bộ Tài nguyên và Môi trường, bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đặc biệt là các chuyên gia Văn hóa và ý kiến người dân cùng nhau xây dựng giúp nhà thầu thực hiện đúng như đề xuất.

“Nhà thầu đưa ra đề xuất là một chuyện, nhưng các cơ quan quản lý Nhà nước cần nghiên cứu chặt chẽ để thẩm định năng lực và giám sát họ trong quá trình xây dựng và chăm sóc cho công trình sau này”, ông Trung nêu quan điểm.