Dự kiến nhiều trường đại học tăng học phí, thí sinh có chọn "rẽ hướng"?

Nhiều trường đại học dự kiến tăng 10-15% học phí từ năm học 2023-2024 

Trường Đại học Điện lực vừa thông báo mức thu học phí năm học 2023-2024 đối với sinh viên khối kinh tế là gần 16 triệu đồng và gần 18 triệu đồng với khối kỹ thuật (tăng 14,3% so với năm học trước).

Theo Đại Đoàn kết, năm học tới Học viện Báo chí và Tuyên truyền cũng dự kiến nâng mức thu học phí hệ đại trà từ hơn 440.000 đồng lên thành hơn 500.000 đồng/tín chỉ với khóa tuyển sinh mới sắp tới. Với hệ chất lượng cao, mỗi tín chỉ sẽ tăng từ hơn 1,3 triệu đồng lên mức gần 1,5 triệu đồng, tăng 15%.

Trong đề án tuyển sinh đại học năm nay, Học viện Tài chính cũng đưa ra mức học phí dự kiến năm học tới, với chương trình chuẩn là 22-24 triệu đồng, tăng 10-20% so với hiện tại. Học phí với chương trình chất lượng cao là 48-50 triệu đồng, tăng 1-5,3%.

Đại học Mở Hà Nội, Y tế công cộng, Đại học Quốc gia Hà Nội thông báo học phí năm học 2023-2024 của 12 khoa, trường thành viên được thu theo Nghị định 81. Theo đó, mức trần học phí năm học tới với đại học công lập chưa tự chủ khoảng 13-28 triệu đồng, tăng 13-50%. Với các trường tự chủ, học phí tối đa có thể gấp 2,5 lần mức trên.

Đại học Công nghiệp Thực phẩm Tp.HCM cũng dự kiến tăng tối đa 10% học phí với khóa sắp tuyển.

Thời gian qua, nhiều trường Y cũng đau đầu trong cân đối thu chi, đảm bảo chất lượng khi không được tăng học phí. Trao đổi với Vnexpress, GS.TS Phạm Minh Khuê, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Y Dược Hải Phòng, cho biết trường phải tìm cách duy trì tiền lương và triển khai các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học. Theo tính toán, đến tháng 7, chênh lệch giữa tổng chi dự kiến và số tiền thực tế của trường là 24 tỷ đồng.

Tăng học phí có đi đôi với chất lượng không?

Từ năm học tới, việc tăng học phí đại học là "tất yếu" trong bối cảnh các trường phải tự chủ và giá cả thị trường tăng, nhiều nhà giáo dục nhận định. Đặc biệt, khi các trường tự chủ, đầu tư từ ngân sách sẽ giảm, các trường buộc phải tăng học phí. Việc tăng học phí giúp nhiều trường tăng doanh thu; giảng viên tăng thu nhập; cơ sở vật chất, chất lượng giảng viên, nghiên cứu khoa học, thực hành, thực tập cho sinh viên tốt hơn, kéo theo tăng chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, nó cũng làm giảm cơ hội học đại học của học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, làm chậm quá trình mở rộng quy mô đào tạo nhân lực trình độ đại học.

Trước đó tại buổi Lễ công bố Quyết định chuyển Trường Đại học Bách khoa Hà Nội thành Đại học Bách khoa Hà Nội, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định, việc cần thiết và cần phải được tiếp tục đầu tư lớn khi trường đại học, đại học thực hiện tự chủ. Đây là sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, toàn diện. Đơn cử như với tầm quan trọng của khối ngành công nghệ, kỹ thuật, Bộ GD&ĐT xác định việc ưu tiên đặc biệt cho việc phát triển khối ngành này. Trong đó, nhấn mạnh ưu tiên đầu tư về điều kiện hạ tầng, như hệ thống phòng thí nghiệm, trang thiết bị để đại học có thể hoàn thành được sứ mệnh của mình.

Chia sẻ xoay quanh vấn đề này trên Đại Đoàn Kết, TS Lê Viết Khuyến, Trưởng ban Hỗ trợ chất lượng giáo dục, Hiệp hội Các trường đại học cao đẳng Việt Nam cho rằng, việc các trường thông báo tăng học phí từ năm học này là điều tất yếu. Trong xu thế giá cả hàng năm đầu tăng, học phí đại học cũng không thể đứng im mãi được. Nghị định 81 năm 2021 của Chính phủ đã chính thức có hiệu lực từ ngày 15/10/2021 và từ mùa tuyển sinh năm 2022 nhiều trường đại học công lập cũng đã thông báo, thậm chí thu học phí theo mức tăng do nhà trường cân đối, không vượt quá mức học phí trần đã được quy định.

Tuy nhiên do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Chính phủ đã yêu cầu không tăng học phí ở tất cả các bậc học, hàng loạt trường đại học đã thông báo trả lại tiền học phí chênh lệch cho sinh viên do đã thu theo mức mới. Điều này khiến người học thở phào nhẹ nhõm, nhưng về phía các trường lại nảy sinh những khó khăn là không tránh khỏi bởi khi chuyển sang cơ chế tự chủ, các trường không còn nhận được nhiều khoản đầu tư từ ngân sách.

“Các trường tăng học phí thực chất là câu chuyện sớm hay muộn. Vấn đề là tăng bao nhiêu và khi tăng học phí thì có tăng chất lượng đào tạo, tăng đầu tư cơ sở vật chất… hay không? Việc này đã được đề cập nhiều lần, đòi hỏi trách nhiệm quản lý, giám sát của Bộ GD&ĐT và các cơ quan quản lý khác trong quá trình thực hiện”, ông Khuyến nhấn mạnh.

Học phí là một trong 3 nguồn thu lớn nhất đối với các trường công lập cùng với ngân sách nhà nước và các nguồn thu khác (chuyển giao công nghệ, hợp tác ...). Tuy nhiên, để gánh nặng học phí không dồn tất cả lên vai người học, bên cạnh sự chủ động tìm kiếm, gia tăng nguồn thu từ các dự án hợp tác, chuyển giao công nghệ của nhà trường, còn cần đến sự đầu tư phù hợp từ nhà nước.

Trúc Chi (theo Đại Đoàn Kết, Tuổi Trẻ, Tiền Phong)