Nhân dịp Tết Quỹ Mão, Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn về những thành tựu của ngành trong năm qua và kỳ vọng trong năm 2023.
Người Đưa Tin (NĐT): Có thế nói 2022 là năm của sự chuyển mình sau thời gian đại dịch phủ bóng lên toàn bộ đời sống kinh tế - xã hội. Xin Bộ trưởng có thể chia sẻ những dấu ấn của ngành giáo dục trong năm vừa qua?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Năm 2022 là năm nhiều thách thức với toàn ngành. Tuy nhiên, với sự kiên quyết nhằm nỗ lực mở trường học, chỉ đến tháng 4/2022 các hoạt động trong nhà trường đã được trở lại bình thường.
Song song với đó, một trong những nhiệm vụ lớn chúng tôi tập trung là thực hiện theo đúng tiến độ kế hoạch triển khai Chương trình GDPT 2018.
Trong năm học vừa qua phải vừa triển khai chương trình mới, vừa thay sách giáo khoa cho các lớp 3, 7, 10, vừa tổ chức biên soạn thẩm định sách giáo khoa lớp 4, 8, 11, cùng rất nhiều các công việc khác cho việc triển khai chương trình GDPT mới.
Tất cả những hoạt động này đều phải triển khai trong bối cảnh vừa phải chống dịch, vừa ứng phó với dịch bệnh. Vì vậy, có thể nói khó khăn chồng chất khó khăn.
Ngoài ra, đây cũng là một năm thành công trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và tổ chức các đoàn học sinh tham gia các cuộc thi Olympic quốc tế, khu vực với nhiều kết quả đáng khích lệ. Các công việc như thẩm định sách giáo khoa, triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, tập huấn giáo viên và các điều kiện khác cũng được triển khai đúng tiến độ.
Cho tới giờ phút này, nhìn lại những việc đã qua chúng ta thấy bình thường, nhưng trong thời khắc đó, đối với ngành giáo dục là một thử thách rất lớn. Bởi khi đó, việc tiêm vắc-xin cho trẻ em hầu như chưa có, những hiểu biết về dịch bệnh cũng còn rất hạn chế và nhiều khó khăn khác của công tác phòng chống dịch.
NĐT: Thưa Bộ trưởng, để đạt được những kết quả trên ngành giáo dục đã phải đối mặt với những khó khăn như thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Trước ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh, những khó khăn về kinh tế - xã hội đã tác động và tạo ra nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có. Một trong những thách thức lớn là giáo viên từ bậc mầm non cho đến phổ thông nghỉ việc, bỏ việc, chuyển việc càng làm cho vấn đề thiếu hụt giảng viên thêm trầm trọng.
Nhiều cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập phải đóng cửa, nhiều giáo viên mầm non phải nghỉ việc, đặc biệt là tại các tỉnh có tập trung nhiều khu công nghiệp đông dân cư. Trong khi tổng số học sinh gia tăng, chuẩn trường học và lớp học có những đòi hỏi cao hơn, nhiệm vụ nhiều hơn.
Nhìn lại một năm qua, ngành vừa phải chống dịch vừa phải hoàn thành các kế hoạch đổi mới giáo dục phổ thông. Khó khăn rất nhiều nhưng nhìn lại đến giờ phút này những kế hoạch lớn chúng tôi đều đã hoàn thành được, ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh cũng được hạn chế một cách thấp nhất. Rất nhiều việc nhằm củng cố những thiệt thòi, hạn chế của chất lượng giáo dục do dịch bệnh gây ra cũng được tập trung giải quyết.
NĐT: Đến nay chúng ta vẫn đang trên con đường hiện thực hoá mục tiêu của Chương trình GDPT 2018 với nhiều thử thách phức tạp, xin Bộ trưởng chia sẻ đâu là những khó khăn mà ngành đã và đang phải đối diện?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Có rất nhiều thách thức đặt ra, nhưng khó khăn nhất là thực hiện thành công năm trọng tâm của quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, mà cụ thể là triển khai Chương trình GDPT mới hiệu quả và đúng lộ trình đặt ra.
Để làm được cần rất nhiều nguồn lực, trong đó nguồn lực về mặt tài chính đóng vai trò rất quan trọng. Nguồn lực này giúp các địa phương có sự chuẩn bị tốt về các điều kiện cơ sở vật chất như trường học, lớp học, trang thiết bị phòng học, thực hành, dụng cụ học tập,...
Bên cạnh đó, những vấn đề như đảm bảo giáo viên cho đổi mới, đặc biệt là đảm bảo đội ngũ giáo viên cho những môn học mới trong chương trình cũng được xem là những thách thức đặt ra.
Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng với sự phối hợp tốt giữa các bộ, ngành cùng sự chỉ đạo rất sát sao của Chính phủ, sự vào cuộc có trách nhiệm địa phương thì những khó khăn thách thức đó có thể sớm được giải quyết.
NĐT: Năm 2023 là năm thứ 5 triển khai thực hiện Chương trình GDPT 2018, với cương vị là Tư lệnh ngành giáo dục đâu là nhiệm vụ ưu tiên mà ông ưu tiên trong năm tới?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Năm 2023 là năm quan trọng trong lộ trình triển khai Chương trình GDPT mới, đây là năm nhịp ở giữa của quá trình triển khai. Hiện đã có 6 lớp được dạy theo chương trình mới và thay sách giáo khoa, các lớp còn lại sẽ tiếp tục được triển khai trong năm 2023 và những năm kế tiếp theo lộ trình đã đề ra.
Đây sẽ là năm tập trung rất nhiều việc, chúng ta sẽ tiến hành tổ chức thẩm định sách giáo khoa lớp 4, 8, 11 và cũng là năm chỉ đạo triển khai biên soạn, thẩm định sách giáo khoa lớp 5, 9, 12.
Ngành giáo dục sẽ phải thực hiện các công việc thuộc trách nhiệm giải trình trước Đảng, nhân dân, Quốc hội. Chúng tôi sẽ cần phải đánh giá xem quá trình sau 10 năm thực hiện đổi mới giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 29, những gì đã làm được, những gì còn tiếp tục phải triển khai.
Bên cạnh đó, phải giải trình trước đoàn giám sát của Quốc hội trong việc thực hiện Nghị quyết 88, Nghị quyết 51 về triển khai biên soạn và sử dụng, giảng dạy và học tập theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 và sách giáo khoa mới.
Đây cũng là dịp mà ngành sẽ nhìn lại những công việc đã, đang và sẽ làm xem còn gì cần điều chỉnh trong những năm tiếp theo để tiếp nối tinh thần đổi mới giáo dục mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã giao cho ngành.
Đối với giáo dục đại học, cũng cần phải sớm hoàn thành nhiệm vụ rất lớn đó là việc quy hoạch mạng lưới các trường đại học, các trường đại học sư phạm trọng điểm, quy hoạch các trường chuyên biệt trong cả nước.
NĐT: Cân đối giáo viên vẫn là bài toán lớn của ngành giáo dục, trong thời gian tới ngành giáo dục sẽ có những giải pháp căn cơ như thế nào để khắc phục tình trạng thừa thiếu cục bộ như hiện nay?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Việc phát triển và xây dựng đội ngũ nhà giáo cũng là nhiệm vụ đặt ra cấp bách, bao gồm cả việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng và đáp ứng được công cuộc đổi mới cả giáo dục phổ thông và giáo dục đại học.
Nhưng đồng thời cũng phải giải quyết được những vấn đề thừa thiếu giáo viên đang đặt ra. Chúng tôi dự kiến trong năm 2023 sẽ dự thảo và trình các cấp có thẩm quyền thẩm định và trình Quốc hội dự thảo Luật nhà giáo. Đây là văn bản luật mà chúng tôi đang tập trung để xây dựng. Qua đó, có một văn bản quy phạm pháp luật quan trọng làm căn cứ để xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo trong thời gian tiếp theo.
Luật Nhà giáo là một bộ luật rất quan trọng và đang trong thời kỳ đề xuất. Chúng tôi sẽ trình, thuyết minh sự cần thiết, định hướng của bộ luật này trước Chính phủ.
Tôi mong muốn rằng đây sẽ là một văn bản quy phạm pháp luật quan trọng, là cơ sở pháp lý để phát triển đội ngũ, là cơ sở chăm lo, chế độ chính sách đãi ngộ, đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, quản trị đội ngũ nhà giáo theo hướng hệ thống, bài bản, bền vững. Có thể nói đây là một cơ sở pháp lý quan trọng để phát triển đội ngũ nhà giáo một cách bài bản và bền vững trong tương lai.
NĐT: Cải thiện đời sống cho các thầy cô giáo là quyết tâm của nhiều đời Bộ trưởng. Tuy vậy, vì những lý do khách quan, chủ quan nên cho đến nay việc này vẫn còn gặp những khó khăn, thách thức. Xin ông cho biết, trong năm 2023 vấn đề này được triển khai như thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Mục tiêu chúng tôi là phát triển đội ngũ nhà giáo, bao gồm vấn đề đủ về số lượng và ngày càng được cải thiện, ngày càng được nâng cao về chất lượng, trình độ, phẩm chất, năng lực của đội ngũ nhà giáo.
Trước đó, ngành giáo dục đã được cấp một lượng chỉ tiêu giáo viên rất lớn - hơn 65.000 giáo viên. Trong bối cảnh cả nước đang phải giảm số lượng biên chế bộ máy thì điều này thể hiện sự quan tâm, sự ưu ái đối với ngành giáo dục.
Việc của chúng tôi là phối hợp với Bộ Nội vụ, trong thời gian từ nay đến một vài năm tới sẽ tổ chức các kỳ tuyển dụng giáo viên, giảng viên một cách tối ưu tuyển đúng người, công bằng, công khai, minh bạch, chất lượng tốt nhất, đảm bảo bù đắp cho số giáo viên nghỉ hưu, số giáo viên chuyển việc cũng như đáp ứng được một phần yêu cầu nâng cao chất lượng giảng dạy những môn học mới.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tiến hành rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật, rà soát các chế độ chính sách, các quy định đối với đội ngũ nhà giáo để đảm bảo nhà giáo được phát huy tốt nhất sự sáng tạo trong công việc giảng dạy. Giáo viên thấy hào hứng với công việc là điều rất tốt cho người học.
Trong thời gian tới bằng mọi cách cố gắng để có thể cải thiện về phương diện đời sống của nhà giáo và hy vọng rằng trong thời gian sắp tới sẽ đem lại được kết quả khả quan.
Cùng với đó, để đảm bảo nguồn tuyển đối với giáo viên cho nhiều năm về sau, ngành giáo dục cũng đã có những chính sách thúc đẩy việc đào tạo giáo viên và chuẩn bị nguồn học sinh vào học các trường đại học sư phạm.
NĐT: Cuối cùng, nhân dịp Tết Quý Mão 2023, Bộ trưởng có nhắn nhủ gì tới với học sinh, sinh viên, giáo viên, cán bộ ngành giáo dục?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Thời điểm này ngành giáo dục đào tạo đang trong lộ trình đổi mới hay nói cách khác là đang trong lộ trình chuyển đổi. Có rất nhiều cái mới đang được hình thành, triển khai, ra đời.
Như lẽ tự nhiên quá trình chuyển đổi bao giờ cũng tạo ra những xáo trộn, cái mới bao giờ cũng có những người, những bộ phận có thể đón nhận ngay. Nhưng cũng có những người, những nơi, những vùng cũng cần có thời gian để làm quen và cũng có những người có những phản ứng đối với quá trình đổi mới này.
Đây là một nhiệm vụ lớn mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ giao cho ngành Giáo dục nên tôi mong rằng, toàn xã hội cũng như các phụ huynh sẽ cùng chia sẻ, đồng hành với với các thầy cô giáo, các cán bộ quản lý giáo dục, với ngành, để cùng nhau hoàn thành được các nhiệm vụ đổi mới.
Toàn thể nhà giáo cần ý thức được vinh dự, trách nhiệm, thách thức của sự nghiệp đổi mới để cùng nhau nỗ lực. Không có một sản phẩm của sự đổi mới nào có thể ra đời dễ dàng. Để đạt được thành công lớn phải vượt qua nhiều thách thức lớn.
Còn đối với toàn thể các học sinh, sinh viên, tôi mong rằng tất cả các em cũng sẽ đón nhận tinh thần đổi mới của cả ngành. Đổi mới bao giờ cũng ở cả hai phía: từ phía người dạy đến phía người học. Chúng ta cùng nhau cố gắng để đón nhận những gì tốt đẹp nhất của đổi mới giáo dục đem lại.
Trước thềm, năm mới, tôi hy vọng từ phía xã hội cùng chia sẻ đồng hành với ngành giáo dục, để trong năm mới ngành có thể vượt qua được những thách thức rất lớn và hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Với sự nỗ lực của toàn ngành mong rằng tất cả những nhà báo, những người làm công tác truyền thông thông tin sẽ tiếp tục lan tỏa tinh thần đổi mới tới người dân, cùng chia sẻ những khó khăn thách thức của ngành. Vì trong công cuộc đổi mới, những người làm truyền thông, thông tin, báo chí có vai trò hỗ trợ, trợ giúp rất quan trọng.
NĐT: Xin trân trọng cảm ơn chia sẻ của Bộ trưởng!
NGUOIDUATIN.VN |