Người chúng tôi muốn nhắc đến chính là Phan Văn Đức. Xuất thân từ một gia đình không khá giả, Đức là một trong số các cầu thủ chiếm trọn niềm tin của người hâm mộ với lối chơi đa dạng ở nhiều vị trí, từ hậu vệ, tiền đạo cánh trái tới tiền đạo cánh phải. Thế nhưng nhiều người không biết rằng anh là một trong những cầu thủ được gọi lên tập trung cùng U23 Việt Nam muộn nhất.
Cầu thủ Phan Văn Đức (SN 1996) trú tại xóm 6, xã Tăng Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An, là người con thứ 2 trong gia đình có hai anh em. Ông Phan Văn Ưu (SN 1972) đặt tên con là Đức với hi vọng, sau này con trưởng thành luôn là người tốt, giúp đỡ người khác để không phụ lòng bố mẹ và người thân. Đúng như mong ước của bố, Đức lớn lên nổi tiếng ngoan ngoãn, luôn hiếu thảo, thậm chí có phần ít nói và tính tình nhút nhát như... con gái.
Bà Vũ Thị Hiền (SN 1974, mẹ Đức) cho hay: “Để Đức thêm năng động nên chúng tôi cho con tham gia CLB bóng đá thiếu nhi của xã. Lúc đầu chỉ nghĩ để Đức chơi cho vui, rèn luyện thể lực mạnh mẽ và rắn rỏi hơn. Nhưng không ngờ càng chơi, Đức càng thể hiện tài năng vượt trội so với bạn bè cùng trang lứa nên được tham gia vào đội tuyển xã”.
***
Sau khi giành giải vô địch bóng đá ở huyện, Phan Văn Đức cùng Phạm Xuân Mạnh và một số cầu thủ tài năng nữa được chọn vào đội bóng huyện Yên Thành để tham gia giải bóng đá của tỉnh Nghệ An. Năm đó, mặc dù không đoạt giải cao nhất nhưng Phan Văn Đức đã xuất sắc giành danh hiệu Vua phá lưới của giải khi mới 11 tuổi.
Nhờ thành tích này, Phan Văn Đức và Phạm Xuân Mạnh là 2 cầu thủ nhí được tuyển thẳng vào lò đào tạo trẻ của Sông Lam Nghệ An. Nhưng thời điểm này ông Ưu và bà Hiền không muốn cho Đức đi. Tuy nhiên, thấy Đức nằng nặc đòi thực hiện đam mê, bà Hiền cuối cùng đã đồng ý đưa Đức đến CLB để nhập học.
“Thời điểm này vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên chồng tôi phải vào miền Nam làm việc. Dự định của vợ chồng là đưa 2 người con cùng vào. Nhưng thấy Đức đam mê bóng đá quá nên chúng tôi bàn nhau tạo điều kiện cho con tham gia. Mình chỉ định hướng còn quyết định cuối cùng là ở con. Hơn nữa vào CLB, Đức ăn uống tập thể với bạn bè nên chúng tôi cũng đỡ lo”, bà Hiền nói.
Xa bố từ năm 4 tuổi, sau đó là xa mẹ khi phải chuyển về Vinh ở trong CLB Sông Lam Nghệ An. Tuổi thơ của Đức ngày ngày xoay quanh việc sáng học văn hóa, chiều lại tập bóng đá. Chỉ đến khi anh trai Đức đỗ vào trường THPT chuyên Đại học Vinh, lúc này bà Hiền mới quyết định chuyển vào thành phố thuê phòng trọ và xin Đức ra ngoài để hai mẹ con cùng chung sống với nhau.
Những tưởng cuộc sống vậy là coi như an ổn, nhưng khi Phan Văn Đức đang học dở lớp 12 thì bà Hiền bất ngờ phát hiện một khối u ở đầu. Để tiện việc chữa trị, bà phải vào Nam ở cùng chồng. Lúc này, Đức lại quay vào KTX của CLB Sông Lam Nghệ An. Việc Đức xa nhà, xa người thân đã trở thành chuyện quen thuộc, nhưng cũng vì vậy chàng trai này có tâm hồn hướng nội, mỗi lần gặp mẹ thì quấn quýt không rời.
Bà Hiền kể: “Không gần con được hàng ngày nên những ngày lễ, Tết hay lúc con bị chấn thương, chúng tôi chỉ có thể điện về động viên cháu giữ gìn sức khỏe. Sợ mẹ lo lắng Đức không dám kể nhiều, luôn khẳng định các bác sĩ ở CLB rất giỏi nên không bị đau bao giờ”.
Một trong những hình ảnh lan truyền khi đội tuyển U23 trở về nước từ Trung Quốc, đó là khi thấy mẹ ra đón thì chàng trai sinh năm 1996 lập tức lao đến ôm mẹ. Dường như điều quan trọng nhất của Đức chính là ở trong vòng tay người thân.
“Khi nghe chuyện Đức và một hotgirl đang hẹn hò, tôi cũng ướm hỏi nhưng con khẳng định không có chuyện đó. Hiện nay, mục tiêu duy nhất của Đức là thi đấu thật tốt để cống hiến cho người hâm mộ. Tuy nhiên, Đức cũng từng nói mẫu người con thích giống như tôi”, bà Hiền cười.
Trong những năm đầu Phan Văn Đức không có lương, chỉ được CLB trợ cấp hơn 700.000 đồng/tháng. Số tiền đó chỉ đủ cho Văn Đức trang trải những thứ lặt vặt như mua kem đánh răng, xà bông… Phải đến tháng 2/2016, Văn Đức mới được đôn lên đội 1 và có màn ra mắt V-League trong trận SLNA tiếp Hải Phòng. Lúc này, Văn Đức nhận mức lương 3,6 triệu đồng/tháng.
“Thế nhưng Đức bảo ăn uống đã có CLB lo nên không phải mua sắm thêm gì, vậy nên cứ nhận tiền xong thì gửi luôn cho tôi. Đến khi nào cần mua giày hoặc vật dụng cần thiết lại bảo tôi để lấy một ít. Thực ra tôi biết Đức lo bố mẹ thiếu thốn nên mới không dám tiêu xài. Thậm chí đến khi Đức muốn mua một chiếc xe máy để đi lại cho thuận tiện cũng phải suy nghĩ trước sau mới dám nói với mẹ”, bà Hiền cho hay.
Xa nhà, hoàn cảnh gia đình cũng đầy những khó khăn, thế nhưng Phan Văn Đức vẫn chơi bóng bằng tất cả đam mê và nhiệt huyết. Mùa giải 2017, tiền vệ sinh năm 1996 gây được tiếng vang khi có 18 lần ra sân, thi đấu 1.210 phút, đóng góp 4 pha lập công và 2 đường kiến tạo cho đồng đội trong màu áo SLNA. Ngoài ra, Phan Văn Đức cũng đóng góp 4 bàn thắng giúp đoàn quân HLV Nguyễn Đức Thắng giành chức vô địch Cúp Quốc gia 2017.
Từ dấu mốc này, Văn Đức được tăng lương hơn 5 triệu đồng/tháng. Thế nhưng, so với những đồng đội cùng trang lứa tham gia vòng chung kết U23 châu Á 2018 thì Phan Văn Đức và Phạm Xuân Mạnh là 2 cầu thủ có thu nhập thấp nhất. Bởi trung bình một cầu thủ chuyên nghiệp sẽ được nhận khoảng 20 – 30 triệu đồng/tháng.
Ngay cả tiền thưởng nhận được sau ngôi Á quân, cầu thủ này cũng đưa hết cho mẹ mình mà không chi tiêu quá nhiều cho bản thân. Trong một lần được hỏi, Văn Đức cho hay: “Tôi gửi tất cả cho mẹ giữ. Tôi đi đá bóng có CLB nuôi nên không cần nhiều tiền làm gì”.
Bà Hiền cho biết, nhiều lần HLV Nguyễn Đức Thắng phải bỏ tiền túi ra cho Đức và các học trò khác ứng trước để về quê ăn Tết: “Trong một lần HLV Park Hang-seo hỏi lương bao nhiêu thì Đức thật thà đáp hơn 5 triệu. Lúc đầu HLV Park Hang-seo không tin, gọi Xuân Mạnh đến hỏi lần nữa. Sau đó, chính HLV Park đã gọi điện về cho HLV Đức Thắng bàn về chuyện này. HLV Thắng thì không có quyền quyết định nhưng hứa sẽ đề xuất và sau đó lương của 2 con được tăng lên hơn 10 triệu đồng/tháng cho đến bây giờ”.
***
Trước phong độ chói sáng của Phan Văn Đức trong thời gian vừa qua, không ít người sẽ vô cùng ngạc nhiên khi biết rằng cầu thủ này không phải lựa chọn đầu tiên của HLV Park Hang-seo khi ông đảm nhận chức vụ “thuyền trưởng” của đội tuyển Việt Nam.
Giải M-150 Cup, người bạn từ thuở thiếu thời Phạm Xuân Mạnh còn được bổ sung vào phút chót, Văn Đức thậm chí còn không hề lọt vào “mắt xanh” của ông thầy người Hàn Quốc này. Tuy nhiên, Văn Đức không hề buồn mà tiếp tục cố gắng và thi đấu vô cùng tuyệt vời trong màu áo của U21 Việt Nam tại giải U21 Quốc tế 2017.
Cũng chính vì vậy, Phan Văn Đức chính là cái tên cuối cùng được HLV Park Hang-seo điền vào danh sách triệu tập cho đội tuyển U23 tham gia VCK U23 châu Á. “Trở về từ giải U21 Quốc tế, Đức chỉ nghỉ đúng có 3 ngày rồi lại chào gia đình bắt xe ra Hà Nội. Lúc này con tôi có bảo khả năng trụ lại U23 vô cùng khó vì toàn anh tài cả nước hội tụ. Tôi chỉ biết động viên con cố gắng, nếu không được thì trở về tập luyện chờ cơ hội”, bà Hiền nhớ lại.
Lên tuyển muộn lại thi đấu ở vị trí tiền vệ vốn đang có nhiều sự lựa chọn chất lượng, nhưng cuối cùng bằng tinh thần thi đấu máu lửa, tự tin đi bóng, không ngại va chạm, Phan Văn Đức đã giành được một vị trí trong bảng danh sách. Tuy nhiên, trước những cái tên Công Phượng, Quang Hải… thì thời điểm này Văn Đức vẫn chưa phải lựa chọn hàng đầu.
***
Ở trận đấu đầu tiên của U23 Việt Nam tại vòng chung kết U23 châu Á 2018, Phan Văn Đức chỉ được vào sân ở phút 83 thay cho Đức Huy. Đến trận thứ 2 gặp U23 Australia, anh vào sân thay cho Công Phượng ở phút 71. Bằng quyết tâm chắt chiu từng cơ hội, cuối cùng đến trận đấu tứ kết gặp U23 Iraq, HLV Park Hang-seo quyết định tung Phan Văn Đức vào sân ngay từ đầu. Cũng ngay lần đầu đá chính, tiền vệ này đã cho thấy lựa chọn của HLV Park Hang-seo là hoàn toàn chính xác.
HLV Nguyễn Hữu Thắng nhận xét: “Thay vì thực hiện những pha bóng phô diễn kỹ thuật, Văn Đức thường xử lý đơn giản, chạy chỗ thông minh và dứt điểm gọn gàng. Cũng chính vì vậy Văn Đức trở thành “sát thủ” vô cùng hiệu quả. Đặc biệt, cầu thủ này có thể chơi tốt ở nhiều vị trí và hoạt động không biết mệt mỏi”.
Từ những yếu tố này, trong giải VFF Cup 2018, từ sau trận thắng giòn giã 3 – 0 trước Lào thì Văn Đức chiếm luôn suất đá chính trong đội hình đội tuyển Việt Nam. Anh trở thành át chủ bài của HLV Park Hang-seo, thậm chí còn đẩy cả Văn Quyết và Công Phượng phải ngồi trên ghế dự bị. Danh hiệu “Cầu thủ hay nhất trận” sau chiến thắng trước Philippines đã minh chứng cho điều đó.
Trả lời phỏng vấn khi được nhận danh hiệu này, Phan Văn Đức không hề kiêu ngạo mà từ tốn cho biết:“Phong độ của tôi hiện tại khá tốt và sẽ cố gắng duy trì điều này để giúp Việt Nam chiến thắng”.