GS Nguyễn Ngọc Châu trong thời gian ngắn đã có 2 báo cáo gửi Hội đồng Giáo sư Nhà nước về 37 ứng viên GS, PGS. Lần thứ nhất, GS Châu nêu ra 16 ứng viên bị tố cáo, có 1 ứng viên ngành Dược do không đủ số lượng công bố quốc tế nên đã bị loại từ Hội đồng GS ngành Dược, số còn lại đều đã được Hội đồng GS các ngành Y - Dược thông qua và đề nghị lên Hội đồng GS Nhà nước xét công nhận đạt tiêu chuẩn GS, PGS năm nay.
Tuy nhiên, sau khi tự kiểm tra theo nội dung một bức thư tố cáo, ông nhận thấy không chỉ có 1 ứng viên đã bị “trượt” mà 12/15 ứng viên khác đã được hội đồng ngành thông qua cũng không đạt yêu cầu về công bố quốc tế; chỉ có 4/16 ứng viên bị tố cáo (đều là ứng viên PGS) có đủ số bài báo quốc tế theo yêu cầu đối với ứng viên PGS.
Hầu hết bài báo của các ứng viên này đều đăng trên các tạp chí OA (thường được gọi là tạp chí mở) chất lượng thấp và người đăng bài phải đóng nhiều tiền mới được đăng.
Ngoài ra, các Hội đồng GS ngành Y và ngành Dược vì lý do nào đó (do trình độ, hoặc do cố tình bao che…) đã chưa thực hiện tốt việc thẩm định nên đã thông qua nhiều ứng viên không đủ chuẩn công bố bài báo quốc tế, giảng dạy (đúng như các đơn thư tố cáo).
Lần thứ hai, GS Châu cho hay, vừa nhận được 6 email gửi trực tiếp và gửi qua GS Phạm Đức Chính với cùng một nội dung "Thêm 21 ứng viên GS PGS ngành Y Không đạt - 3 nghi ngờ". Tuy nhiên, vì ông không có thời gian và số lượng ứng viên cần thẩm định khá lớn, phải cần nhiều ngày mới thẩm định được nên ông muốn cung cấp thông tin đến Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước (HĐGSNN) để có phương án xử lý.
“Mặc dù chưa thẩm định, nhưng qua email cung cấp thông tin về 21 ứng viên này dường như có cơ sở là thiếu bài theo yêu cầu vì người cung cấp thông tin có lẽ đã "thừa kế" kết quả thẩm định các tạp chí do tôi thẩm định và báo cáo vừa qua.
Vì vậy, theo như tôi đã đề nghị trong báo cáo ngày 21/10 vừa qua, Hội đồng Giáo sư Nhà nước, Thanh tra bộ GD&ĐT nên cho kiểm tra lại toàn bộ ứng viên GS, PGS của hai Hội đồng GS ngành Y và Dược”, GS. Nguyễn Ngọc Châu cho hay.
Trong báo cáo, GS Nguyễn Ngọc Châu viết: “Vì thư tố cáo liên quan đến 2 Hội đồng GS ngành Y và Dược, nên trân trọng đề nghị Thanh tra Bộ GD-ĐT vào cuộc, thanh tra toàn diện kết quả xét GS, PGS năm 2020 của 2 Hội đồng GS ngành Y và Dược, giống như đã từng làm trong đợt xét GS, PGS năm 2017; và thông báo công khai cho cộng đồng khoa học và dư luận xã hội biết”.
GS Châu nhấn mạnh: “Người thẩm định và viết thư kiến nghị này xin chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định và sẵn sàng hợp tác với Hội đồng GS Nhà nước và cơ quan chức năng làm sáng tỏ các nghi vấn nếu còn”.
GS Nguyễn Ngọc Châu giới thiệu, ông là thành viên tham gia 3 nhiệm kỳ (từ 2009 - 2017) các hội đồng Khoa học sự sống, Sinh học - nông nghiệp của Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia Nafosted, nên có kinh nghiệm thẩm định các công bố trong lĩnh vực khoa học sự sống (sinh học, y dược học).
Từ khoảng tháng rưỡi nay, cộng đồng khoa học trong nước nhận được nhiều thư tố cáo ứng viên GS, PGS các ngành Y, Dược có dấu hiệu gian dối trong việc khai báo hồ sơ, đặc biệt là các thông tin liên quan tới các bài báo đăng tạp chí quốc tế uy tín.
GS Phạm Đức Chính, thành viên Hội đồng ngành Cơ học, đợt xét năm 2020 đã chuyển tiếp các nội dung tố cáo này tới Hội đồng GS Nhà nước và tới cộng đồng khoa học trong nước, đề nghị làm rõ và cho biết, Hội đồng GS ngành Cơ học cũng đã kiểm tra kỹ lưỡng hồ sơ các ứng viên ngành mình, đặc biệt là với những hồ sơ có sự đột biến về các bài báo đăng tạp chí quốc tế uy tín.
Là một trong số những nhà khoa học nhận được các thư tố cáo trên, GS Nguyễn Ngọc Châu đã nhiều lần gửi thư cho Văn phòng Hội đồng GS Nhà nước, kiểm tra hồ sơ của các ứng viên bị tố cáo. Bản thân GS Châu cũng đã tự mình bắt tay vào tìm hiểu hồ sơ của 16 ứng viên và có báo cáo trên.
Theo GS Mai Trọng Khoa - Thư ký Hội đồng GS ngành Y, hội đồng này đang kiểm tra lại hồ sơ của 10 ứng viên bị tố cáo của ngành mình. Còn GS Lê Quan Nghiệm - Chủ tịch Hội đồng GS ngành Dược - cho biết, hội đồng này đã được Hội đồng GS Nhà nước chuyển cho thông tin tố cáo 6 ứng viên ngành dược vi phạm về việc khai báo thông tin bài báo đăng tạp chí quốc tế uy tín.
Hội đồng GS ngành Dược đã xem xét, kiểm tra nội dung tố cáo, và đã có văn bản trả lời Hội đồng GS Nhà nước. Nhưng GS Nghiệm từ chối thông tin về nội dung trả lời này và nói rằng đợi Hội đồng GS Nhà nước có kết luận chính thức.
Ông Trần Anh Tuấn - Chánh Văn phòng Hội đồng GS Nhà nước - cho biết Hội đồng GS Nhà nước chưa họp, nhưng Hội đồng GS ngành phải chịu trách nhiệm về chuyên môn của các ứng viên.
C.L
