Ăn vận giản dị, tóc muối tiêu, hút thuốc lào xòng xọc… vốn đã trở thành hình ảnh quen thuộc của vị đại gia xứ Nghệ ở tuổi “cổ lai hy” - người có công biến giấc mơ nhà ở giá rẻ của nhiều người thành sự thật. Song, thật đáng tiếc, đến một ngày người ta không khỏi xót xa khi nghe tin ông bị khởi tố.
Cuối cùng, việc Chủ tịch tập đoàn Mường Thanh Lê Thanh Thản bị khởi tố đã không còn là tin đồn. Sáng 10/7/2019, hàng loạt tờ báo đưa tin Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn quyết định khởi tố ông về tội “Lừa dối khách hàng” theo quy định tại điều 198 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Việc ông Thản vướng vòng lao lý như mảng màu xám bao phủ lên bức tranh rực rỡ cảnh sầm uất quây quần của những chung cư Mường Thanh, khiến nhiều khách hàng của ông mất ăn mất ngủ. Còn ông thì sao?
Lại nói, cha mẹ ông Thản đặt cho ông cái tên hơi đặc biệt và nó ảnh hưởng khá nhiều đến tính cách, bản lĩnh con người ông. Với đa số người, tin bị khởi tố phải là tin “sét đánh ngang tai” đến bủn rủn cả người, nhưng với ông thì… bình thường. Bởi khi báo chí hỏi ông, ông trả lời là đang đi vắng và “không biết chuyện đó”.
Mà chuyện này kể ra thì không mới. Từ vài năm trước, tin đồn ông Thản bị khởi tố đã râm ran. Nó được bắt nguồn từ những phát ngôn của một số lãnh đạo Hà Nội về việc sẽ khởi tố, điều tra sai phạm về sử dụng đất, thuế, xây dựng... của tập đoàn Mường Thanh.
Khi đó, chia sẻ trong một bài báo, ông Thản cũng từng trả lời một cách “thanh thản” rằng: “Tôi cũng nghe như vậy, cụ thể cơ quan chức năng đang làm, kết quả thế nào thì tôi không rõ”.
Trả lời câu hỏi của phóng viên: “Nếu cơ quan chức năng quyết định khởi tố thì ông nghĩ thế nào?”, vị đại gia vẫn “bắn” bi thuốc lào rồi đáp “Nếu họ làm thì mình chịu thôi”.
Thậm chí, còn có tin đồn rằng ông từng có phát ngôn sốc "ai thích kiện cứ kiện", tuy nhiên thông tin này chưa được kiểm chứng.
Trong khi, sai phạm của ông là gì? Là lừa dối khách hàng (bán nhà cho người ta nhưng không đảm bảo điều kiện để nhà của họ được cấp sổ đỏ), là vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy khiến nhiều người “sống trong sợ hãi” khi ở nhà ông bán, là xây nhà vượt tiêu chuẩn cho phép làm phá vỡ quy hoạch của thành phố, là sai phạm về thuế má… Ngần ấy sai phạm đủ làm ông thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng, ảnh hưởng thương hiệu, vướng vòng lao lý.
Thế thì vì sao ông vẫn bình tĩnh, thanh thản như vậy??
Còn nhớ, đầu những năm 1990, khu đất Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) tuy cách trung tâm không xa nhưng rất kém phát triển. Ông Thản mua được lô đất 8.000m2 chỉ với giá “bèo” là 16 tỷ đồng rồi từ đó biến những hồ đầm ngập nước trở thành một quần thể khách sạn, biệt thự sang trọng và là tổ ấm của hàng ngàn người như bây giờ.
Bằng sự nhạy bén của mình, đón đầu “cơn khát” nhà ở giá rẻ của người dân, sau thành công của Linh Đàm, ông Thản tiếp tục gặt hái thành công hoành tráng tại các khu đô thị Xa La, Đại Thanh, Kim Văn Kim Lũ... Mua được đất giá rẻ, xây dựng nhanh và phương thức bán hàng linh hoạt, vị “đại gia điếu cày” tạo ra và sau đó gần như một mình làm chủ sân chơi nhà ở phân khúc giá rẻ.
Chỉ từ 600 triệu tới hơn 1 tỷ đồng một căn hộ, chung cư ông Thản xây đến đâu bán hết veo đến đấy, người mua nhà chen chúc xếp hàng mỗi đợt mở bán, mặc kệ quả bong bóng bất động sản liên tục căng rồi xì khiến nhiều ông chủ dự án trung tâm thương mại hay condotel đau “hầu bao” như đau tim.
Người lao động nghèo, viên chức trung lưu, gia đình trẻ… trông cậy vào ông như người cho họ “phao cứu sinh” để có một nơi chui ra chui vào mơi đất Hà Nội chật chội đắt đỏ này.
Công lao của ông Thản không ai là không ghi nhận.
Nhưng cuộc đời đâu có dễ dàng đến vậy. Một khi đã xây dựng xã hội pháp quyền, thượng tôn pháp luật thì mọi sai phạm sẽ đều bị xử lý, công ra công tội ra tội, tội đến đâu pháp luật xử lý đến đó. Kể cả những cá nhân, tổ chức nào chuyên trách mà để tồn tại vi phạm của ông Thản rồi cũng sẽ bị xử lý đúng người đúng việc.
Hay ông Thản nghĩ cứ làm sai rồi nộp phạt là xong? Trong một bài báo xuất bản cách đây hơn 1 năm, ông Thản lý giải về sai phạm của mình thế này: "Quá trình hoạt động, doanh nghiệp cũng có một số thiếu sót vi phạm, vừa qua chúng tôi đã và đang khắc phục những vấn đề tồn tại sau thanh tra, kiểm tra" và cho biết doanh nghiệp đã nộp hơn 1.000 tỷ đồng tiền sử dụng đất, tiền phạt vi phạm.
Đấy, nộp phạt cả nghìn tỷ xong, ông bình thản trả lời: “Nếu họ làm (khởi tố - PV) thì mình chịu thôi”.
……
Không biết bây giờ ông Thản có còn thanh thản được hay không? Lẽ ra tầm tuổi này ông đã có thể nghỉ ngơi mà hưởng thụ thành quả sau mấy chục năm khó nhọc của mình thì lại phải phó mặc số phận cho cơ quan điều tra định đoạt.
Còn tôi thì nghĩ: Ông Thản đau đầu nghĩ cách hạ giá thành để bán nhà rẻ cho dân, nhưng lại không cho họ làm chủ tài sản (không được cấp sổ đỏ), không cho họ sự yên tâm vì nơm nớp lo sợ cháy nổ, lo sợ bị thu hồi… Thương nhau như thế bằng mười hại nhau.
Một người tài giỏi, có trí tuệ và bản lĩnh như ông Lê Thanh Thản phải vào vòng lao lý quả là chuyện đáng buồn. Tôi chắc sẽ có không ít người tiếc cho sự “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” của ông. Hay nói như ngạn ngữ phương Tây, câu chuyện của ông để lại thứ dư vị chua xót kiểu “Khi ta nhận biết được vĩ nhân thì vĩ nhân đã phạm sai lầm mất rồi”.
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả
