Tại sao rét tháng Ba còn được gọi là rét nàng Bân?

Cảm giác thật chill khi sớm mai thức dậy, sau một đêm oi ả, ngột ngạt đến điên người, bỗng đâu cái chớm lạnh rét nàng Bân của tháng 3 nhẹ nhàng len về, mới đầu là những cơn gió hanh hao luồn qua cửa sổ, rồi đến những cơn mưa lành lạnh.

Những khuôn mặt người xa lạ dường nhẹ nhõm hơn. Người ta bỗng thấy yêu đời, yêu người hơn đêm trước. Người ta bỗng đâu thấy biếng làm việc hơn, chỉ ước ao được ngồi bên bạn tri kỷ trong một quán cà phê ven hồ nhâm nhi hương vị nóng hổi của tách cà phê tỏa hơi thơm ngào ngạt.

Không khí lành lạnh khiến lòng người cảm thấy muốn được yêu thương, lúc thì là những cơn mưa phùn làm tê tái làn da, lúc lại là những cơn gió xoa dịu lòng người. Hà Nội vào độ rét nàng Bân bỗng biến thành một cô gái đỏng đảnh đến đáng ghét.

Tháng Giêng, tháng Hai thì đã rõ, là cái rét còn sót lại của năm cũ, mùa đông… Cây cối đâm chồi nẩy lộc, duyên dáng trong sắc hoa xuân tươi tắn. Thế nhưng, đến tháng Ba, hà cớ chi lại còn rét thêm nữa?

Chắc phải có nguyên do nào đây, bởi vì dân gian vẫn cho rằng, trời đã làm gì, đã sinh ra cái gì, tất cả đều phải cân nhắc kỹ càng, chứ chẳng thể có những chuyện bỗng dưng vô cớ được. Phải chăng cái tên gọi rét nàng Bân cũng từ đó mà ra.

Sự tích kể rằng, “Nàng Bân là con gái của Ngọc Hoàng, nhưng khác với nhiều chị em của mình, nàng Bân chậm chạp và có phần vụng về. Tuy nhiên, nàng vẫn được cha mẹ yêu chiều. Ngọc Hoàng và Hoàng Hậu thương con thua em kém chị nhưng không biết làm cách nào, mới bàn nhau lấy chồng cho nàng để nàng biết thêm công việc nội trợ trong gia đình. Chồng nàng Bân cũng là một người "nhà trời".

Nàng yêu chồng lắm. Thấy mùa rét đã đến, nàng định tâm may cho chồng một cái áo ngự hàn. Nhưng nàng vụng về quá, khi bắt đầu rét, nàng Bân đã bắt đầu công việc song cứ loay hoay mãi, tìm được cái nọ thì thiếu cái kia, xe được chỉ thì chưa có kim, đưa sợi vào dệt thì thoi, suốt lại hỏng. Đến nỗi trời đã sắp sang xuân rồi mà chỉ mới may trọn được đôi cổ tay… Nhưng nàng Bân vẫn không nản chí. Nàng may mãi qua tháng Giêng rồi hết tháng Hai, cho tới khi áo may xong thì vừa lúc trời hết rét. Nàng buồn lắm.

Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Khi biết chuyện, Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo. Từ đó thành lệ, hàng năm vào khoảng tháng Ba tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm, người ta gọi cái rét đó là rét nàng Bân”.

Một câu chuyện thật cảm động và ý nghĩa. Nó lý giải vì sao rét tháng ba còn được gọi là rét nàng Bân.

Có thể nói rét nàng Bân là là sự kỳ diệu của tạo hóa ưu ái ban tặng cho tháng 3 âm lịch ở miền Bắc. Người dân Hà Nội và các tỉnh phía Bắc không khỏi xuýt xoa, thích thú vì cái rét nàng Bân ùa về, khí trời dịu mát sau những ngày nóng nực oi bức liên tiếp lên tới 35-38 độ C.

KHÁNH LINH (t/h)