Nghe cụm từ “giúp việc cho người đã khuất”, tôi chắc không ít người sẽ ngạc nhiên và khó hiểu, đôi khi có phần sợ hãi. Nếu như nghề trang điểm cho người mất khiến người khác lạnh sống lưng, thì nghề quét dọn, trang trí mộ cho người mất cũng không kém phấn khiến người khác dựng gai ốc.
8h sáng, bước vào công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên (Hòa Bình), tôi và đồng nghiệp cảm nhận được cái lạnh lẽo nơi có nhiều khí âm như vậy. Tiếp chuyện chị Bùi Thị Thêm (35 tuổi, ở Thành phố Hòa Bình) cũng bắt đầu công việc đã gắn bó với mình 3 năm nay. Đeo bao tay, cầm dụng cụ cắt tỉa đi về khu vực phần mộ đơn được phân công bắt đầu dọn dẹp. Sau khi thắp hương xin phép, chị tiến hành lau chùi bia mộ, bát hương.
Chị Thêm vừa làm vừa kể, trước khi bén duyên với nghề này, chị đi làm thuê trên Hà Nội, tuy nhiên công việc vất vả, xa nhà, lương lại chẳng được cao. 3 năm trước, con chị vào lớp một, chị quyết định nghỉ việc về quê, được chồng xin cho vào khu nghĩa trang làm công việc dọn dẹp.
Nghề giúp việc cho người đã khuất phải rất cẩn trọng.
“Mới đầu khi chưa vào làm, nghe công việc dọn mộ cho người đã khuất chị thấy sợ, thậm chí nghĩ đi xin việc khác mà làm.
“Công viên nghĩa trang có đến cả nghìn ngôi mộ, mỗi ngày phải sắp xếp, dọn dẹp, lau chùi, thắp hương cho mấy chục phần mộ, chẳng khác gì tiếp xúc với mấy chục người chết, mới đầu nghe mình hãi lắm”, chị Thêm tâm sự.
Tuy nhiên, chồng làm nhân viên bảo vệ nghĩa trang ở đây, qua vài lần đến thăm, tiếp xúc với mọi người làm việc tại đây, dần chị Thêm không còn sợ, thậm chí trở nên yêu thích công việc của mình. Công việc chính của chị là lau chùi, cắt tỉa cây hoa trong khuôn viên từng phần mộ đơn. Trung bình mỗi ngày chị dọn dẹp cho từ 15 đến 20 ngôi mộ. Mùa đông, trời lạnh, chị bắt đầu từ 8h, mùa hè nắng sớm hơn thì 7h vào làm. Ngày nắng chị tưới cây, ngày mưa đi nhổ cỏ, cắt tỉa, cuối tuần thì lau bia mộ.
Chị Thêm tâm sự, ở đây cây cối rất xanh tươi, không khí rất trong lành, nó như một khu công viên, không có lạnh lẽo như nghĩa trang ngày xưa. Nhiều hôm nhà có việc hay ốm không đi làm được chị Thêm lại thấy nhớ, đôi lúc còn lo không biết có ai dọn dẹp mộ hộ các cụ chưa?
Cách khoảng chục ngôi mộ, bà Hoàng Thị Huyền (xã Mông Hóa, huyện Kỳ Sơn, Hòa Bình) đang cẩn thận nhổ cỏ dại mọc ven mộ. Có 7 năm “làm bạn với những ngôi mộ”, bà Huyền cười đùa bảo: “Chúng tôi dọn dẹp ở đây như công việc của một người giúp việc gia đình, chỉ khác là giúp việc cho người đã mất”.
Với bà đây vừa là công việc bà phải làm, vừa như trách nhiệm một phần trong gia đình bà. Nhưng công việc tâm linh luôn phải làm thật cẩn thận. Vì bà xem đó như chính phần mộ của người thân trong gia đình, không thể làm ẩu cho xong. Ở đây có phần mộ hết sức đặt biệt, nhưng phần lớn là những gia đình họ bận không đến chăm sóc thường xuyên, hoặc những Việt kiều ở xa có một hai năm mới về, nên nhờ những người như bà chăm sóc giúp.
Những người giúp việc ở đây mỗi khi nghỉ lại thấy nhớ “người thân”.
Bảy năm làm việc tại khu nghĩa trang, mỗi phần mộ là một câu chuyện. Có nhiều ngôi mộ của những người nổi tiếng, các nghệ sĩ mà bà Huyền thường chỉ thấy xuất hiện trên phim cũng được an táng về đây.
Nhưng ấn tượng và cũng không khỏi xót thương nhất là phần mộ của gia đình MH17 (ký hiệu phần mộ-PV). Bà Huyền dẫn tôi và đồng nghiệp qua thăm ngôi mộ của một gia đình 4 người, nhìn ảnh cả gia đình đều rất trẻ, ai cũng tươi tắn.
Thắp nén nhang, bà Huyền kể: “Đây là phần mộ của bốn người trong một gia đình, người bố được an táng ở đây trước do bị tai nạn tàu lửa. Ba mẹ con sinh sống ở nước ngoài, trong một lần trên đường về giỗ bố thì gặp tai nạn rơi máy bay rơi, sau đó cũng được người thân đưa về an táng tại đây”.
“Ban đầu phần mộ ba mẹ con không có di hài, sau này khi gia đình tìm kiếm, xét nghiệm AND mới đưa một phần nhỏ xương cốt về đây an táng. Bản thân chúng tôi mỗi lần thực hiện công việc lau chùi hay thắp hương cho gia đình này đều cảm thấy rất thương tâm”, bà Huyền xót lòng kể.
Bà Huyền cho biết, mới đầu vào làm, bà cũng sợ cũng run sợ. Vì thường làm mỗi phần mộ chỉ một mình, nên bà chỉ làm theo công việc được giao, sau dần việc chăm sóc các phần mộ khiến lòng bà cảm thấy thanh thản hơn, thậm chí còn khỏe và vui vẻ hơn. Bà đùa rằng, chắc bà làm sạch đẹp nên họ phù hộ. Nhiều lúc có chuyện buồn không tâm sự được với ai, vừa dọn dẹp bà lại vừa kể cho các cụ nghe.
“Chẳng biết các cụ có nghe được không nhưng trong lòng mình thấy thư thái, thoải mái, mình có thể nói hết mọi chuyện buồn lo trong lòng mà ngày thường không chia sẻ với ai được”, vừa cười nói, bà Huyền vừa ngắm nghía lại những ngôi mộ bà mới lau xong.
“Công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên được khởi công xây dựng vào năm 2009, có diện tích khoảng 165ha, được xây dựng theo mô hình công viên nghĩa trang, với sự kết hợp của các công trình đề, chùa, sông, cây xanh trong nghĩa trang.
Ở đây có khoảng từ 300 đến 500 nhân viên dọn dẹp các phần mộ tùy từng thời điểm. 100% các phần mộ ở đây được hưởng chế độ thay người thân chăm sóc, từ việc chăm sóc khuôn viên, cỏ cây, thắp hương vào mùng một, ngày rằm, lễ, Tết” - Ông Trần Tuấn Anh - Tổng giám đốc Công ty Toàn Cầu, chủ đầu tư Công viên Tâm linh Lạc Hồng Viên.
L.L
