Thu rác, tính tiền theo cân: Khéo dân lại… gian

Thảo luận tổ tại phiên họp Quốc hội sáng 11/6, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Trần Hồng Hà nói khá nhiều vấn đề liên quan đến Dự thảo luật Bảo vệ môi trường vừa trình Quốc hội. Vị Bộ trưởng cho biết, dự thảo luật cũng xác định không thu phí thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt của người dân theo bình quân mấy ngàn đồng một hộ nữa mà thu theo khối lượng, theo kilogam. “Tức là thải ra nhiều phải chịu nhiều tiền hơn”, ông Hà nói.

Nghe qua thì thấy đề xuất này thật hợp lý, nhưng nghĩ kỹ lại thấy có vẻ chưa hợp tình. Có lẽ, đây là chiêu đánh vào tâm lý để người dân biết sợ mà giảm tải số lượng rác thải sử dụng trong gia đình. Tuy nhiên, nếu được áp dụng, e rằng sẽ có rất nhiều câu chuyện phiền toái phía sau.

Thu gom rác vốn là công việc không phải ai cũng làm được. Cứ nhìn các cô, bác hối hả, vội vàng đi thu rác là biết cực như thế nào. Ấy vậy mà giờ phải đi cân rác như cân một thứ hàng hóa, chẳng khác nào “vẽ” thêm việc. Chưa kể, việc cân rác trả tiền chẳng khác nào một giao dịch mua bán. Sẽ không thiếu cảnh so đo từng cân, từng lạng đầy hài hước giữa bên thu gom và bên xả rác.

Nói thì bảo lo xa, nhưng tôi đồ rằng, sẽ lại xuất hiện những “quan” rác. Người này nếu không “tiền bạc phân minh, ái tình sòng phẳng”, có khi lại trở thành quan tham, thêm thêm bớt bớt để trục lợi. Thậm chí, lại có chuyện “giúp đỡ” để giảm chi phí rác thải cho họ hàng, gây bất đồng trong dư luận…

Và rồi thì, khi không chấp nhận hoặc không đủ điều kiện trả tiền cho số rác thải tính theo cân, cũng không có cách nào giảm tải chúng, người dân lại “gian”, tìm đủ cách “lách luật”.

Lách luật bằng cách nào? Là tìm cách vứt bỏ rác ở những nơi không ai để ý, là phi tang rác sang nhà đứa nào mình… ghét, là dùng hẳn cân “riêng” (loại của con buôn bất chính) để cân rác, tính tiền…

Thiết nghĩ, việc tăng tiền rác phí cũng là một ý kiến hay, nhưng trước khi đưa vào thực hiện cũng cần tính đến mức độ khả thi.

* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả