Vào thời điểm đó, đã có nhiều nghi ngờ về cái chết của Taylor. Các bác sĩ cho rằng ông bị bệnh dịch tả sau khi ăn anh đào và uống sữa đá trong lễ kỷ niệm Quốc khánh Mỹ. Nhưng sự thăng tiến của Phó Tổng thống Mỹ Millard Fillmore khi đó đã khiến một số người ngạc nhiên. Có hay không âm mưu tổng thống bị đầu độc để phó tổng thống có thể nắm quyền?
Câu hỏi về nguyên nhân cái chết của Zachary Taylor đã trở thành đề tài bàn luận qua các thời đại cho đến những năm 1990, khi cái chết của ông được xác định là ngộ độc thạch tín.
Zachary Taylor sinh ngày 24/11/1784 tại Barboursville, bang Virginia. Ông là một vị tướng danh tiếng và đã phục vụ trong quân đội suốt bốn thập kỷ, từ năm 1808 cho đến khi ông đảm nhận chức vụ Tổng thống vào năm 1849.
Ông là thành viên cuối cùng của Đảng Whig giữ cương vị Tổng thống và được biết đến là một người rắn rỏi, thẳng tính. Ông là một người đàn ông vô cùng khiêm tốn khi Đại học Oxford trao tặng bằng danh dự, ông đã từ chối vì cảm thấy mình không xứng đáng.
Trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016, Tổng thống Donald Trump từng được so sánh với Zachary Taylor vì cả hai đều được coi là "người ngoài cuộc", giàu có, khẳng khái và không có kinh nghiệm chính trị.
Zachary Taylor vốn chỉ tập trung vào sự nghiệp nhà binh và khá thờ ơ với chính trị, ông thậm chí còn chưa bao giờ nghĩ đến việc trở thành tổng thống. Năm 1846, hai năm trước cuộc bầu cử, ông mới chính thức tuyên bố tham gia vào cuộc đua trở thành nhà lãnh đạo nước Mỹ. “Chưa bao giờ điều đó xuất hiện trong đầu tôi, cũng không có bất kỳ ai tỉnh táo mà có suy nghĩ như vậy trong đầu”, ông nói.
Taylor cũng không có khuynh hướng chính trị nào cụ thể. Ưu tiên hàng đầu của ông khi làm Tổng thống là giữ gìn khối Liên minh miền Nam, gồm 11 tiểu bang theo chế độ nô lệ. Nhưng khi trở thành tổng thống, chính sách của ông trở nên nổi tiếng khi đề xuất cấm chế độ nô lệ trong lãnh thổ mới có được trong Chiến tranh Mỹ-Mexico. Mặc dù là người miền Nam và là một chủ nô, Taylor không ủng hộ việc mở rộng chế độ nô lệ và tìm kiếm sự hòa giải giữa các bên trong các vấn đề trên.
Tất nhiên, người miền Nam coi đó là một lập trường không thể chấp nhận. Chính vì vậy, Tổng thống Taylor đã vấp phải những lời chỉ trích và hăm dọa ly khai. Ông đã đáp trả bằng những lời lẽ sắt đá, tuyên bố chống lại bất kỳ thế lực nổi loạn nào. Dù chỉ mới tại nhiệm một năm nhưng Taylor đã bắt đầu tạo ra những kẻ thù nguy hiểm.
Vào ngày 4/7/1850, Tổng thống Taylor tham dự lễ kỷ niệm mừng Ngày Quốc khánh. Ngày hôm đó ông đi thăm khu đất mới dành cho Đài tưởng niệm Washington và đi dạo dọc theo sông Potomac. Trong ngày, ông Taylor chỉ ăn anh đào và uống sữa đá. Khi trở về Nhà Trắng, ông cảm thấy khát nước và uống vài ly nước lạnh. Đến ngày hôm sau, tổng thống bị đau bụng dữ dội. Taylor đã phải ăn đá để giảm đau trong lúc các bác sĩ cố gắng giúp ông. Họ thậm chí phải dùng đến thuốc phiện và thủy ngân clorua để chữa trị.
Mặc dù tình trạng của Taylor được cải thiện trong giây lát nhưng sau cùng sức khỏe của nhà lãnh đạo nước Mỹ chuyển biến xấu. Vài ngày sau, tổng thống gọi vợ đến bên. Ông nói với vợ mình rằng: “Anh đã luôn hoàn thành nhiệm vụ của mình, anh sẵn sàng chết. Điều hối tiếc duy nhất của anh là bỏ lại những người thân yêu ở lại”.
Ông qua đời vào ngày 9/7/1850. Các bác sĩ đổ lỗi cho cái chết của Taylor là do bệnh dịch tả, một thuật ngữ mà họ sử dụng ở thời kỳ đó để mô tả viêm dạ dày ruột - viêm ruột do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng. Các bác sĩ hiện đại tin rằng Taylor bị nhiễm bệnh do điều kiện vệ sinh kém ở thủ đô.
Sau cái chết của Zachary Taylor, mọi thứ bắt đầu thay đổi rất nhanh. Phó Tổng thống Millard Fillmore tuyên thệ trở thành Tổng thống vào ngày 10/7/1850, chỉ một ngày sau khi Taylor qua đời. Toàn bộ nội các của Taylor lúc bấy giờ từ chức. Millard Fillmore đưa ra Thỏa hiệp năm 1850 nhằm giải quyết những tranh cãi về vấn đề nô lệ. Fillmore đã trì hoãn các cuộc Nội chiến trong hơn 10 năm nhưng Thỏa hiệp năm 1850 đã kéo theo sự chia rẽ trong Liên minh miền Nam.
Cái chết của Zachary Taylor đã trở thành bí ẩn lịch sử trong suốt hơn một thế kỷ sau đó. Hầu hết các quan điểm đã bác bỏ cái chết trái ngang và kỳ lạ của ông chỉ là sự xui xẻo thuần túy. Có ý kiến cho rằng ông bị kẻ thù ám sát.
Nhưng bác sĩ Clara Rising không nghĩ vậy. Tiểu thuyết gia lịch sử và từng giảng dạy bộ môn nhân văn tại đại học Florida nhận thấy rằng các triệu chứng của Taylor dường như chỉ là ngộ độc thạch tín.
Ngay sau khi ông qua đời, tất cả mọi chính sách ông chống lại đều được đề xuất và được cả hai viện của Quốc hội thông qua. Theo ý kiến của Rising, Zachary Taylor có thể đã có một tác động to lớn đến lịch sử nước Mỹ nếu ông còn sống.
“Nếu còn sống, ông ấy có thể ngăn chặn, trì hoãn, hoặc bằng cách nào đó giải quyết được những vấn đề đã dẫn đến cuộc Nội chiến nổ ra 10 năm sau đó”, bác sĩ Rising nêu quan điểm.
Phối hợp với một nhân viên điều tra và bộ Cựu chiến binh (quản lý nghĩa trang nơi Taylor chôn cất), Rising đã nhận được sự chấp thuận để khám nghiệm cái chết của tổng thống vào năm 1991 nhằm kiểm tra xem nhân vật này có phải nhiễm độc thạch tín hay không.
Thạch tín có thể tồn tại trong cơ thể suốt nhiều thế kỷ. Nếu ai đó đã đầu độc Tổng thống, bằng chứng vẫn có thể được lưu lại sau khi ông chết. Kết quả rất bất ngờ. Zachary Taylor xét nghiệm dương tính với thạch tín nhưng chỉ có một lượng nhỏ. Lẽ ra, nồng độ của nó lẽ ra phải cao hơn 200 hoặc thậm chí hàng nghìn lần thì mới gây ra cái chết của Tổng thống.
Cuối cùng cái chết của Zachary Taylor được kết luận là ngộ độc. Có thể nói ông chết vì đen đủi khi lượng thạch tín ít những vẫn khiến ông không qua khỏi. Nhiều ý kiến cho rằng vấn đề vệ sinh đô thị vào thập niên 1840 không được chú trọng là nguyên nhân khiến cho nguồn nước ở Nhà Trắng nhiễm độc, gián tiếp gây ra cái chết của Zachary Taylor.
Và sau cái chết của ông, nước Mỹ đã bước vào chiến tranh. Cũng chỉ vì nhiệm kỳ kết thúc chóng vánh (16 tháng) ông bị các nhà sử học và giới học giả sau này đánh giá là kém tài.
M.K
