4 loài cá nổi danh huyền tích “ngũ quý hà thủy”
TP Việt Trì (Phú Thọ) là thành phố có ba con sông lớn giao nhau: sông Hồng, sông Lô và sông Đà. Nơi gặp nhau của ba con sông được gọi là Bạch Hạc, hay còn gọi là Tam Giang. Đặc biệt, ngã ba Bạch Hạc phường Bạch Hạc (Việt Trì) nổi tiếng là có bốn loài cá trong “ngũ quý hà thủy” (5 loài cá quý) của sông ngòi miền Bắc: cá Anh Vũ, cá Dầm Xanh, cá Lăng và cá Chiên.
Cá Anh Vũ – loại cá đứng đầu trong “ngũ quý” giành để tiến vua. Cách đây khoảng 20 năm, người dân vẫn thường xuyên đánh bắt được. Chúng tôi đã ngược đường lên mảnh đất “rừng cọ, đồi chè” để tìm gặp ông Phan Tiến Lập (1959) – người dân vạn chài xóm Đoàn Kết, được người dân gọi cái tên đầy trìu mến Lập “cá” để tìm hiểu về “cá tiến vua”.
Gia đình ông Nguyễn Văn Hùng bắt được con cá hơn 20kg ở ngã ba tam giang.
Nước da bánh mật, bàn tay thô kệch, ông Lập tếu táo bảo “sắp được nghỉ hưu”. Mà cái nghề của ông lắm gian truân, biết bao giờ mà được nghỉ ngơi, chỉ đến khi nào sức khỏe không còn mà đua theo dòng nước thì mới chịu. Mấy chục năm, ông ròng rã lặn lội hết khúc sông này đến khúc sông khác, có chỗ nào là ông không thuộc như trên lòng bàn tay.
Ông bảo ông nhớ từng chỗ nước nông nước sâu, nơi nào có đá lổm ngổm, chỗ sâu nước lạnh toát. Cơ thể lúc nào cũng đằm đẵm dưới sông. Đến giờ ông mới ngẫm, cái nghề nó vậy rồi. Ở cái tuổi này, những người như ông đều có thể mắc bệnh phong hàn như chơi. Tiết trời ẩm ương, bàn tay bàn chân của ông tê dại. Lắm hôm đầu đau như búa bổ.
Nhớ lại những kí ức của mình lênh đênh trên sông nước cùng bố mẹ, ông Lập kể, từ lúc lên 9 – 10 tuổi, sau khi đi học về là ông lại theo bố mẹ đi bắt cá ở dưới sông.
Nhà ông nghèo, bố mẹ sinh nhiều con, lắm khi nhà không có gì để ăn là chuyện thường. Nhỏ xíu nhưng ông đã bi
