Sự cố môi trường Formosa không lọt top “10 sự kiện nổi bật của ngành tài nguyên môi trường” đang khiến dư luận xã hội đặt ra nhiều ý kiến trái chiều. Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường cũng đã lên tiếng giải thích về quy chế nội bộ của ngành nhưng nhiều người cho rằng, đó chỉ là một cách giải thích và chưa thực sự thuyết phục.
Để rộng đường dư luận, PV báo Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với ĐB Bùi Văn Xuyền, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội xung quanh vấn đề này.
ĐB Bùi Văn Xuyền.
Ông bình luận thế nào về 10 sự kiện nổi bật mà ngành tài nguyên môi trường công bố mới đây?
Đương nhiên, 10 sự kiện để đánh dấu, ghi dấu ấn của ngành thì họ không muốn đưa mặt hạn chế vào làm gì. Đây chỉ là những bình chọn trong nội bộ ngành, mang tính chủ quan của ngành. Nếu muốn khách quan thì phải được đưa ra giới truyền thông, dư luận lấy phiếu bình chọn.
Còn với các bộ, ngành, các cơ quan, chắc chắn không nơi nào đưa vào bình chọn. Tôi nghĩ, đó chỉ là bình chọn của ngành tài nguyên môi trường thôi và cũng chỉ có ý nghĩa trong nội bộ ngành.
Nhưng nếu chỉ là nêu những mặt đạt được liệu có mang tính thành tích và hình thức?
Bình chọn sự kiện như thế này cũng giống như “mẹ hát con khen hay”. Nhưng trên thực tế, luật pháp không có quy định gì về điều này mà chỉ là nội bộ phong trào thi đua của ngành tự quy định, nó chỉ như là tổng kết phong trào thi đua. Mà ở mỗi ngành hiện nay vẫn chỉ làm theo kiểu “đẹp đẽ phô ra, xấu xa đậy lại”.
Nếu có quy định của Nhà nước, bình chọn không đúng luật pháp sẽ bị xử lý. Nhưng là việc nội bộ thì khó can thiệp, dư luận có thể đồng tình hay không đồng tình. Tuy nhiên, là người lãnh đạo cũng nên quan tâm và xem xét lại điều này. Nếu có tiêu chí rõ ràng về mặt pháp lý, trong 10 sự kiện nổi bật phải có điều tích cực, tiêu cực. Chứ nếu chẵn cả 10 sự kiện là tích cực thì không ai nghe được.
Nếu bình chọn sự kiện nổi bật chỉ là mặt đã làm được, mang tính động viên, khích lệ thì có phản ánh được thực chất sự phát triển ngành đó hay không?
Tôi nghĩ, đánh giá sự kiện nổi bật của ngành cần có sự đánh giá toàn diện, thấy được đâu là ưu điểm, đâu là khuyết điểm, hạn chế để khắc phục trong năm tiếp theo. Nếu cứ “lơ” đi những gì chưa làm được mà chỉ nêu thành tích không thì tôi nghĩ là chưa thuyết phục dư luận, khiên cưỡng. Đó chỉ là những điều mà tự bộ, ngành đó đặt ra.
Một bộ, ngành có bình chọn sự kiện tiêu biểu nhưng xa rời đời sống dân sinh và chỉ thiên về dạng báo cáo thành tích, ông có thấy ổn không?
Rõ ràng, việc tự nhận là không thể khách quan được và không có mấy ý nghĩa. Nếu để dư luận người dân, báo chí bình chọn, tôi nghĩ kết quả sẽ khác. Cần cụ thể rõ sự kiện nổi bật là những ưu điểm nổi bật, tồn tại hạn chế nổi bật, hay có hậu quả nổi bật?
Đã đến lúc cần đặt ra câu chuyện thay đổi những bình xét về sự “nổi bật” trong ngành để thực sự tạo đà phát triển cho những năm tiếp theo, bởi nếu chỉ là hoàn thành trên giấy tờ, báo cáo, xa rời thực tế sẽ khó đáp ứng dư luận, thưa ông?
Đây cũng là một câu chuyện đặt ra. Lâu nay, tổng kết phong trào thi đua thường chỉ thấy hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, khi bình xét không có vấn đề gì, nhưng đến lúc dư luận hay báo chí phát hiện lại xuất hiện nhiều vấn đề. Chuyện này đã có nhiều trên thực tế. Tổng kết thi đua, hay cả những bình chọn như thế này cũng chỉ là hình thức, không mang lại thực chất, không đúng tình hình thực tiễn.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà có lý giải cho việc bình xét 10 sự kiện là, sự cố môi trường Formosa vẫn đang trong quá trình khắc phục, nếu xét vào việc đã hoàn thành năm 2016 thì chưa phù hợp. Vậy, nếu xét tiêu chí thi đua giữa các bộ, ngành thì ngành tài nguyên môi trường chưa hoàn thành nhiệm vụ?
Tôi chưa thấy có thông tin gì về việc bình xét các ngành nhưng nếu có thì chắc chắn phải xem xét lại ngành tài nguyên môi trường. Đó chỉ là một cách để lý giải với báo chí. Còn tôi nghĩ, 10 sự kiện của ngành tài nguyên môi trường chỉ đơn thuần là thành tích. Năm qua, sự cố môi trường đã khắc phục tương đối ổn, chỉ còn xem xét kỷ luật cán bộ.
Thay vì chỉ như báo cáo thành tích đơn thuần, nêu những mặt đã làm được thì sự kiện nổi bật cũng cần nhìn nhận đến những vấn đề mà dư luận người dân quan tâm về hoạt động của ngành trong năm?
Tôi nghĩ là hợp lý và nên làm như vậy. Nếu đã là 10 sự kiện nổi bật của cả một ngành, nên có cả mặt tích cực và mặt tiêu cực sẽ toàn diện hơn. Đây cũng chính là một mốc quan trọng để rút kinh nghiệm sâu sắc trong ngành và khắc phục, không vấp phải nữa. Nếu chỉ nêu thành tích không sẽ không rõ vấn đề của ngành mình. Nhưng hiện nay, đa số các ngành sẽ khó nêu những điều hạn chế trong sự kiện nổi bật.
Trân trọng cảm ơn ông!
Dương Thu (thực hiện)
