“Ngàn cân treo sợi tóc”
Ngày 16/2, thông tin từ bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, các bác sĩ bệnh viện nỗ lực 6 ngày thần tốc cứu sống bệnh nhân T.T.Đ.Q., 16 tuổi, ngụ Tp.Cần Thơ viêm phổi - sốc nhiểm khuẩn - viêm cơ tim - choáng tim nguy kịch với sự phối hợp của 3 bệnh viện.
Theo đó, lúc 15h15 ngày 9/2, bệnh nhân được chuyển từ bệnh viện địa phương đến cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ trong tình trạng khó thở, lừ đừ, sốt, ho, mạch nhanh, tụt huyết áp. Khoảng 5 ngày trước, bệnh nhân Q. khởi phát bệnh chỉ với triệu chứng mệt và cảm giác khó thở, sốt cao, sau đó tình trạng bệnh nặng hơn.
Ê-kíp đang can thiệp ECMO cho bệnh nhân.
Nhận định từ ban đầu đây là trường hợp bệnh lý phức tạp, diễn tiến nặng nên các bác sĩ hồi sức đã nhanh chóng thực hiện các xét nghiệm. Hội chẩn thống nhất chẩn đoán: Sốc nhiễm khuẩn nghĩ từ đường hô hấp biến chứng suy đa cơ quan/ Viêm phổi biến chứng ARDS (Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển )/ Viêm cơ tim- Suy tim cấp.
Ngay lập tức các bác sĩ tiến hành các phương pháp hồi sức cho bệnh nhân. Tuy nhiên, sau 6 giờ nhập viện, bệnh nhân diễn tiến suy hô hấp đột ngột phải đặt ống nội khí quản và gắn máy trợ thở thông số cao. Đồng thời, bệnh nhân phải sử dụng đến 3 thuốc vận mạch liều cao để nâng huyết áp của bệnh nhân.
Trước tình hình bệnh lý diễn tiến nguy kịch, với sự tư vấn chuyên môn từ các chuyên gia Hồi sức tích cực của Bệnh viện Chợ Rẫy (Tp.HCM), ECMO (oxy hoá máu bằng màng ngoài cơ thể) được xem như phương pháp điều trị tối ưu cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, trong tình hình đại dịch COVID-19 thì cả 3 máy ECMO của bệnh viện đều đã can thiệp cho các bệnh nhân nguy kịch đang điều trị tại Trung tâm hồi sức quốc gia điều trị COVID-19 của bệnh viện. Vì vậy việc tìm máy ECMO để can thiệp cấp cứu cho bệnh nhân trở nên vô cùng khó khăn.
Tình trạng bệnh nhân rất nguy kịch choáng tim nặng nhịp tim rất nhanh, huyết áp giảm sâu, da nổi bông, nguy cơ tử vong rất cao.
6 ngày nỗ lực giành sực sống
Sau khi liên hệ và biết được thông tin về tình trạng bệnh nhân, để rút ngắn thời gian di chuyển phương tiện Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang đã hỗ trợ vận chuyển máy ECMO đến Cần Thơ ngay trong đêm để can thiệp ECMO cho bệnh nhân.
Ê-kíp bệnh viện sau khi thực hiện can thiệp ECMO thành công.
Do bệnh nhân vừa sốc tim, kết hợp suy hô hấp nặng, phim chụp X-quang phổi thâm nhiễm lan tỏa hai phế trường nên ê-kíp hội chẩn dùng phương pháp can thiệp song song vừa hỗ trợ tim, vừa hỗ trợ phổi nhân tạo cùng lúc. Ê-kíp đã chuẩn bị sẳn sàng nên ngay khi hệ thống ECMO về đến bệnh viện, các bác sĩ can thiệp thành công với thời gian 3 giờ.
Trong quá trình thực hiện ECMO, các y bác sĩ phải luôn túc trực 24/24 và lên kế hoạch theo dõi chặt chẽ từng giờ các dấu hiệu sinh tồn.
Đồng thời, bệnh nhân cũng được điều trị nội khoa tích cực với nhiều loại thuốc kháng sinh phổ rộng và dinh dưỡng hỗ trợ nhằm tăng cường khả năng phục hồi của bệnh nhân. Sau can thiệp ECMO tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ, huyếp áp ổn định , nhịp tim giảm, liều thuốc vận mạch giảm dần .
Sau 6 ngày nỗ lực trong điều trị, đến sáng ngày 14/2, bệnh nhân đã tỉnh táo, gọi biết, hiểu được lời nói của y bác sĩ, ngưng được tất cả các thuốc vận mạch, các thông số máy thở cũng giảm dần và bệnh nhân đã ngưng hệ thống ECMO thành công.
Một ngày sau đó (15/2), bệnh nhân đã được cai máy thở, rút ống nội khí quản, phổi thông khí tốt, các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng tiến triển rất khả quan. Chiều 16/2, bệnh nhân tỉnh, sinh tồn ổn, tiếp tục được theo dõi và điều trị tại khoa nội tim mạch.
Sự phục hồi ngoạn mục của bệnh nhân đã mang lại sự vui mừng vô cùng to lớn cho tập thể y bác sĩ bệnh viện và cũng là phần thưởng to lớn nhất cho sự nỗ lực không ngừng quyết tâm cứu sống bệnh nhân nhất là khi ê-kíp cùng lúc phải theo dõi 4 bệnh nhân đang thực hiện ECMO ở ha nơi khác nhau: Khoa Hồi sức tích cực chống độc và Trung tâm COVID-19 của bệnh viện.
Kỹ thuật chuyên sâu, hiện đại
Theo Bs.CKII. Dương Thiện Phước - Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc cho biết, phương pháp trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) từ lâu được xem là một phương tiện hữu ích để hỗ trợ tạm thời cho chức năng của tim và phổi khi các cơ quan này bị suy, để tạo điều kiện cho cơ thể được phục hồi hoặc chuẩn bị ghép thay thế.
Ở những bệnh nhân suy hô hấp nặng không đáp ứng với thông khí cơ học thường quy, chế độ ECMO qua tĩnh mạch - tĩnh mạch được khuyến cáo. Trong khi ở những bệnh nhân suy tim nặng, viêm cơ tim cấp hoặc choáng tim, chế độ ECMO qua tĩnh mạch - động mạch được ưu tiên lựa chọn.
Tuy nhiên, ECMO là một kỹ thuật phức tạp, chi phí cao và rất dễ gặp sự cố với các ống thông, tán huyết. Ngoài ra, việc phải cân bằng lượng máu lưu thông giữa vòng tuần hoàn tĩnh mạch và động mạch trong quá trình chạy ECMO cũng đặt ra một bài toán khó cho người bác sĩ điều trị.
Chính vì vậy, thành công của ca ECMO này trước hết là nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa các bệnh viện. Đặc biệt, là việc hội chẩn từ xa của các chuyên gia hồi sức cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy, sự hỗ trợ kịp thời hệ thống ECMO của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang và việc triển khai kịp thời kỹ thuật chuyên sâu hồi sức cứu tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ.
Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, sinh tồn ổn.
Bs.CK2 Phạm Thanh Phong, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa trung ương Cần Thơ cho biết thêm về kỹ thuật ECMO, đây là kỹ thuật hồi sức chuyên sâu, hiện đại, được ví như cứu cánh cuối cùng cho những ca bệnh nặng và thường chỉ được thực hiện ở các bệnh viện lớn tại Việt Nam.
Năm 2021, trong hoàn cảnh đợt dịch COVID-19 thứ tư diễn ra nghiêm trọng tại ĐBSCL, kỹ thuật ECMO đã được triển khai liên tục tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ.
Theo Bs.CK2 Phạm Thanh Phong, tới nay, đã có 15 trường hợp ECMO được thực hiện tại bệnh viện này, qua đó góp phần cứu sống nhiều bệnh nhân nặng nguy kịch, đặc biệt là các bệnh nhân COVID-19.
Việc bác sĩ bệnh viện đã liên tiếp cứu sống ngoạn mục nhiều ca bệnh tưởng chừng hết hy vọng bằng kỹ thuật ECMO mang rất nhiều ý nghĩa. Không chỉ mở ra cơ hội cứu sống người bệnh mà còn cho thấy năng lực chuyên môn của ê-kíp bác sĩ đã được cải thiện và vững mạnh hơn sau đại dịch COVID-19.
Thanh Lâm
