Miền Trung vốn được xem là mảnh đất khắc nghiệt, quanh năm đối diện với thiên tai. Nhiều trận bão lớn, lũ quét kinh hoàng đã cuốn trôi hàng ngàn ngôi nhà, tài sản, cướp đi sinh mạng con người; khiến người dân nơi đây lâm vào cảnh khốn cùng.
Từng chứng kiến những cơn mưa lũ bất ngờ, thương cha mẹ, người dân luôn phải cánh cánh nỗi lo về thời tiết, đối diện với khổ đau và mục đích giảm thiệt hại do lũ gây ra, 3 em học sinh trường THCS Đặng Dung (thị trấn Sịa, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế) đã trăn trở, tìm tòi và sáng chế ra máy báo lũ tự động.
3 học sinh đó là: Phạm Quốc Đạt (SN 2002), Lê Thị Thu Hương (SN 2002) và Hoàng Xuân Bảo (SN 2001).
Mô hình máy báo lũ tự động có nhiều bộ phận như khung mô hình làm bằng mica, phao nổi, công tắc cảm ứng từ tự chế…
Trong đó, bộ phận quan trọng nhất là bộ thu phát sóng vô tuyến để thu tín hiệu cảnh báo phát về các trạm địa phương khác hoặc người dân giúp họ có biện pháp phòng tránh kịp thời.
Máy báo lũ vận hành theo nguyên lý khi mực nước ở các sông dâng lên, phao nổi dạng hình hộp chữ nhật được cố định trong khung định vị cũng dâng lên theo.
Tại khung định vị sẽ lắp 3 công tắc từ tự chế tương ứng với ba mức độ báo lũ ở địa phương là báo động 1, báo động 2, báo động 3.
Phao nổi trang bị một nam châm vĩnh cửu để hút và đóng các công tắc từ ở mỗi mức tương ứng.
Lúc này, bộ đếm thời gian sẽ hoạt động (nó sẽ tự động ngắt trong thời gian báo phù hợp để tiết kiệm điện). Đồng thời ở hệ thống loa có trang bị một hệ thống thu phát tín hiệu tần số FM để phát ra tín hiệu tần số radio.
Tại các trạm trực báo lũ trung tâm của huyện sẽ trang bị hệ thống thu nhận tần số này (có thể là máy radio, điện thoại hay máy tính dò tần số) để báo về mỗi trạm địa phương các xã, thị trấn. Mỗi mức độ báo động được thiết kế kết nối với bộ phận âm thanh gồm còi hú và âm thanh cảnh báo tương ứng.
Phạm Quốc Đạt cho biết: “Ưu điểm của mô hình này là hệ thống có thể duy trì khi cúp điện nhờ nguồn điện dự trữ thông qua công tắc từ được lắp song song với nguồn điện chính. Khi nguồn điện chính ngắt thì công tắc cảm ứng sẽ tự đóng nguồn điện dự trữ để sử dụng”.
Mỗi trạm địa phương sẽ có trách nhiệm thông báo cho người dân để có kế hoạch phòng chống trước khi lũ đến. Đồng thời, mỗi người dân có thể tự trang bị cho mình một máy thu sóng radio để nắm tình hình lũ.
“Hệ thống có thể trang bị từ trạm thủy văn đầu nguồn đến các trạm địa phương. Các hộ gia đình cũng có thể lắp đặt hệ thống để báo động nước lên trong đêm tạo thành một khối liên kết dự báo chặt chẽ trong phòng tránh lũ lụt”, Phạm Quốc Đạt thông tin thêm.
Ông Đỗ Xuân Long, Hiệu trưởng trường THCS Đặng Dung cho hay: “Tôi thấy mô hình của các em học sinh rất ý nghĩa. Nếu được áp dụng trong thực tế sẽ giúp người dân nâng cao cảnh giác và chủ động phòng chống lũ lụt”.
Với sáng chế máy báo lũ tự động, sản phầm của 3 học sinh trường THCS Đặng Dung đã đoạt giải Nhì của cuộc thi "Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Thừa Thiên – Huế năm 2016". Được biết, mô hình này đang được tỉnh Thừa Thiên – Huế làm gọn lại và gửi ra Bộ Khoa học & Công nghệ để tham dự cuộc thi "Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc" sắp tới. |
Lê Kông