Trong báo cáo cập nhật mới đây, Chứng khoán BIDV (BSC) đánh giá thông tin về những xung đột Nga – Ukraine đã cản bước VN-Index trong nỗ lực kiểm tra lại mốc đỉnh lịch sử những phiên vừa qua.
Tuy nhiên, chỉ số chính của thị trường sau những điều chỉnh đã tích lũy nhanh trở lại, nhờ đó kết tuần chỉ ghi nhận mức giảm nhẹ 0,4% với thanh khoản cải thiện nhờ hoạt động bắt đáy.
Theo BSC, diễn biến xung đột đang là thông tin thu hút sự chú ý và thị trường rất khó kỳ vọng có nhịp tăng mạnh trong ngắn hạn. Thị trường tiếp tục dự báo vận động trong khoảng 1.485-1.515 điểm trong tuần mới 28/2-4/3 và không loại trừ còn những nhịp rung lắc mạnh. Lực cầu còn sẽ phải kiểm chứng vào giữa tuần sau khi lượng hàng bắt đáy về tài khoản trước khi có thể hình thành vùng tích lũy chắc chắn hơn với biên độ biến động hẹp dần.
Theo BSC, xung đột ở Ukraine không tác động trực tiếp và đáng kể về kinh tế tới Việt Nam do thương mại song phương với nước này chỉ chiếm 0,1% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam.
Việt Nam hiện đứng thứ 39 trong các đối tác thương mại của Nga và kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước chiếm hơn 1% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam. Tác động chính tới Việt Nam từ cuộc chiến, theo BSC, là từ biến động giá các mặt hàng là nguyên vật liệu đầu vào quan trọng như xăng, dầu, gas...
"Ở một khía cạnh khác, các doanh nghiệp trong những mảng này sẽ được hưởng lợi khi mặt bằng giá một số loại hàng hóa chung tăng lên" - báo cáo của BSC cho hay.
Diễn biến Vn-Index thời gian qua. (Ảnh: BSC)
Từ đó, Chứng khoán BSC chỉ ra ba nhóm ngành và một số cổ phiếu chính có thay đổi tích cực khi giá hàng hóa thế giới lên cao.
Thứ nhất, mặt bằng giá dầu duy trì ở mức cao sẽ tác động khả quan lên nhóm ngành dầu khí
Theo BSC, Nga là quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ 3 thế giới sau UAE và Ả Rập Xê út, với tổng sản lượng xuất khẩu dầu mỏ đạt khoảng 10 triệu thùng/ngày. Sự gián đoạn trong các chuyến dầu từ Nga tới các đường ống ở Châu Âu sẽ ảnh hưởng tới nguồn cung năng lượng toàn cầu.
Ngoài ra, phía Mỹ đang lên kế hoạch ứng phó bằng cách xả kho dự trữ dầu, nhằm khắc phục nguồn cung trong ngắn hạn. Mặc dù vậy, đây chỉ là biện pháp tạm thời, và khó có thể duy trì trong thời gian dài. Do đó, giá dầu sẽ khó có thể điều chỉnh giảm, và sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao trong thời gian tới.
Với dự báo giá dầu duy trì ở mức cao, nhìn chung sẽ tác động khả quan lên nhóm ngành dầu khí. Trong đó, đối với nhóm thượng nguồn, BSC kỳ vọng các dự án thăm dò, khai thác sẽ sôi động trở lại nhờ nhu cầu khai thác tăng, và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ khoan, xây lắp giàn khoan, kho nổi dự kiến có được các hợp đồng mới với giá trị cao hơn.
Đối với nhóm trung nguồn, nhu cầu vận tải dầu năm 2022 dự kiến sẽ gia tăng khi nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hóa dầu từ các dự án Dung Quất, Nghi Sơn hồi phục.
Đối với nhóm hạ nguồn, BSC khuyến nghị khả quan đối với cổ phiếu dầu khí nhờ kỳ vọng sản lượng xăng dầu phục hồi cùng giá bán tăng. Bên cạnh đó, BSR cũng sẽ được hưởng lợi nhờ chênh lệch giữa giá sản phẩm và giá dầu thô nguyên liệu (crack spread) tăng, giúp cải thiện lợi nhuận.
Ngoài ra, theo BSC, ngành phân bón có triển vọng tích cực khi xảy ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
Động thái cấm xuất khẩu Amoni nitrat (NH4NO3) của Nga có thể đẩy giá phân đạm trên toàn cầu tiếp tục tăng. Hiện nay, sản lượng Amoni nitrat xuất khẩu của Nga đạt khoảng 15 triệu tấn mỗi năm, chiếm 75% nguồn cung toàn thế giới.
Bên cạnh đó, Trung Quốc vẫn duy trì chính sách hạn chế xuất khẩu phân bón nhằm đảm bảo nguồn cung nội địa, trong bối cảnh thiếu hụt năng lượng và chi phí nguyên liệu đầu vào (khí, than) tăng cao. Điều này sẽ khiến tình trạng thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng thêm và đẩy giá các loại phân bón tiếp tục duy trì ở mức cao.
Chứng khoán BSC cũng cho rằng cổ phiếu thép có thể hưởng lợi khi EU cắt giảm nhập khẩu thép từ Nga, Ukraine.
Ngành cuối cùng được đề cập trong báo cáo là nhóm thép. Nga đang xếp thứ hai về xuất khẩu thép vào EU (Sau Thổ Nhĩ Kỳ), chiếm tỷ trọng khoảng 14,1% đối với thép dẹt và 19% đối với thép dài. Tỉ trọng xuất khẩu vào EU của một số bên liên quan như Ukraine là 8% thép dẹt và 7,4% thép dài, với Belarus là 14,4% thép dài, với Trung Quốc là 5,7% thép dẹt và 5,8% thép dài.
Nếu lượng xuất khẩu này bị cắt giảm do cấm vận thì sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu khác vào thị trường này, đặc biệt với nhóm tôn mạ hiện đang xuất nhiều sang thị trường này (NKG, HSG). Hiện HPG không xuất nhiều thép xây dựng sang EU.
BSC có quan điểm khả quan đối với cổ phiếu của các công ty xuất khẩu thép lớn, đặc biệt là nhóm tôn mạ có xuất khẩu vào EU như NKG, HSG, do có thể hưởng lợi nếu EU cắt giảm nhập khẩu thép từ Nga và Belarus, Ukraine không duy trì sản xuất được do xung đột quân sự.
Điểm cần lưu ý là EU vẫn áp hạn ngạch nhập khẩu (>3% sẽ tăng bước thuế) lên các quốc gia xuất khẩu vào đây, hiện Việt Nam đang chiếm tỉ trọng 2% nhập khẩu thép dẹt của khối này.
Trái ngược lại, BSC lưu ý ngành chăn nuôi sẽ không mấy khả quan với câu chuyện giá nông sản tăng đột biến do Nga và Ukraine lần lượt là hai nước xuất khẩu lúa mì thứ nhất và thứ ba thế giới.
Theo đó, Ukraine cũng đứng thứ tư trong số các nước xuất khẩu ngô. Từ đó, BSC đánh giá sự kiện xung đột giữa Nga và Ukranie sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhóm ngành chăn nuôi khi giá nguyên vật liệu thức ăn chăn nuôi tiếp tục tăng cao trong khi đặc thù ngành khó có thể chuyển mức tăng chi phí vào giá bán.
