34 Huy chương vàng được trao tại Bế mạc Liên hoan Kịch nói 2021

Theo đó, căn cứ Quy chế của Liên hoan với hơn 300 diễn viên trong bảng phân vai đã được Hội đồng nghệ thuật đề xuất Ban Chỉ đạo trao 28 Huy chương Vàng, 42 Huy chương Bạc và 16 Huy chương Đồng cho các diễn viên. 

Phát biểu tại Lễ bế mạc, ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL chia sẻ: "Thêm một lần nữa, chúng ta thấy được sức sáng tạo, luôn bám sát những vấn đề của cuộc sống đương đại đúng như thế mạnh của loại hình Kịch nói, tạo nên liều vắc - xin tinh thần trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay.

Tôi rất mừng khi ở Liên hoan lần này có nhiều vở diễn đạt chất lượng cả về nghệ thuật và hấp dẫn công chúng, đặc biệt có nhiều vở sáng tạo, mới mẻ đến từ tác giả, đạo diễn, nghệ sĩ, diễn viên và thiết kế mỹ thuật, âm nhạc đã được quan tâm, đầu tư có chất lượng cao, tôi nhất trí với đánh giá của Hội đồng Nghệ thuật.

Với sự tham gia của 14 đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp, 20 vở diễn được trưng trổ trên thành phố Cảng Hải phòng đầy sôi động và mến khách, Liên hoan Kịch nói toàn quốc - 2021 đã khép lại trong niềm hân hoan xen lẫn những giọt nước mắt hạnh phúc của các nghệ sĩ và người làm nghề. Liên hoan với nhiều thể loại, đề tài, từ lịch sử đến hiện đại, từ thời chiến đến thời bình, từ nông thôn đến thành thị đã được các nghệ sĩ dự thi đã thỏa sức sáng tạo, mang đến cho khán giả nhiều cung bậc cảm xúc, truyền đi những thông điệp đậm tính nhân văn.

Liên hoan năm này diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn còn nhiều tiềm ẩn nguy cơ dịch bùng phát, do đó Ban Tổ chức yêu cầu đoàn tham dự liên hoan thực hiện nghiêm túc các quy định về phòng chống dịch Covid của Chính phủ và Thành phố Hải Phòng. Và hiện nghiêm chỉnh các biện pháp phòng chống dịch theo tinh thần 5K như đại biểu và khách khi vào xem phải đeo khẩu trang, khai báo y tế, khử khuẩn, Nhà hát chỉ đón tối đa 50% lượng khách vào xem, khán giả ngồi cách ghế…".

Đánh giá tổng kết Liên hoan, NSND Trần Minh Ngọc - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật, chia sẻ: "Một Hội đồng nghệ thuật có uy tín đã được thành lập, chịu trách nhiệm thẩm định chất lượng nghệ thuật của Liên hoan. Việc tổ chức trình diễn đã được các đơn vị đầu tư thỏa đáng vào các khâu chính như: Kịch bản, đạo diễn, diễn viên và các bộ phật kỹ thuật… Do vậy người làm sân khấu có được những điều kiện tốt nhất để bộc lộ tài năng sáng tạo, người xem được thưởng thức một cách đồng bộ cái đẹp cái hay, cái hấp dẫn của vở diễn. Người xem còn bắt gặp những hình tượng nhân vật của quá khứ lịch sử, những sự kiện và con người đương thời với nhiều tính cách dữ dội, mãnh liệt, được trải nghiệm những khoảnh khắc thăng hoa của diễn xuất. Có thể nói tới sự hiện diện của người diễn viên trong nghệ thuật biểu diễn".

NSND Minh Ngọc cũng cho hay, với mảng đề tài “nóng” chống tham nhũng tiêu cực, sân khấu Kịch nói đã thẳng thắn nói lên những khó khăn của người được giao thực thi nhiệm vụ như cán bộ thanh tra, công an hình sự… những tình huống được nêu lên chuyển tải được thông điệp về cuộc đấu tranh muôn vàn khó khăn vì nó liên quan đến quan hệ vợ chồng, bạn bè, ân oán… Tình bạn và công lý của sân khấu Phú Thọ là một vở diễn như vậy.

Nếu nhà viết kịch được coi là tác giả kịch bản văn học thì người đạo diễn được coi là tác giả vở diễn, anh ta là ngườu lý giải kịch bản, bằng tài năng sáng tạo của mình người đạo diễn dùng nhiều phương tiện kỹ thuật và nghệ thuật của mình làm thăng hoa kịch bản văn học, bằng sáng tạo của mình người đạo diện nâng các nhân vật lên thành hình tượng sân khấu.

Sân khấu đang có nhiều thay đổi, nhiều cái mới về nội dung và hình thức. Đề tài được phản ánh phong phú và có giá trị dự báo.

Vở Điều còn lại của Nhà hát Kịch Việt Nam là vở về đề tài chiến tranh nhưng với nhiều tình huống cho phép khám phá đời sống nội tâm của nhân vật. Một vở kịch đạt tới sự thanh lọc về cảm xúc bi kịch. Với 2 vở Ngược chiều gió và Cái ao làng, Nhà hát Tuổi trẻ đã mang đến Liên hoan sự trẻ trung trong cách nhìn cuộc sống hiện đại.

Nhà hát Kịch Hà Nội đến với Liên hoan bằng tiếng nói ẩn dụ với thủ pháp giả định Làng song sinh có chủ đề rất triết lý. Mảng kịch lịch sử có một số tìm tòi thú vị như Làm vua (Sân khấu Lệ Ngọc) được thể hiện rất gần với phong cách kịch cổ điển châu Âu qua độc thoại của nhân vật Vua và Hoàng hậu.

Văn học cũng được sân khấu hóa thành công trong Chí Phèo - Thị Nở, nhân vật điển hình của nhà văn Nam Cao có cuộc sống thực, trở thành hình tượng nghệ thuật sân khấu. Phải nói tới Hoạn thư ghen một tác phẩm kịch thơ được sáng tác từ truyện Kiều của Nguyễn Du.

"Từ góc nhìn đạo diễn đã thấy sự kế thừa những tinh hoa của thế hệ tiền bối, thế hệ đi trước. Những cái mới thường xuất hiện từ các đạo diễn trẻ, tác giả trẻ được đào tạo bài bản từ ngôi trường nghệ thuật. Một trong những yếu tố làm lên thành công về mặt nghệ thuật trình diễn trong liên hoan lần này, là nghệ thuật đạo diễn. Hội đồng nhận thấy có hai dòng chủ lưu của công tác đạo diễn là: Đạo diễn theo phong cách tạo hình, hoành tráng với khuynh hướng đập vào thị giác (cách dàn dựng của đạo diễn sân khấu như NSND Lê Hùng, NSND Trung Hiếu, Lê Quý Dương, NSND Trần Ngọc Giàu … và một dòng khác theo phong cách tả thực tâm lý, chú trọng khắc họa nội tâm như NSƯT Đỗ Kỷ, NSƯT Minh Hiếu, NSƯT Sĩ Tiến...

Âm nhạc là một thành phần không thể thiếu trong tác phẩm trình diễn kịch nói – âm nhạc xuất hiện khi tiếng nói không lên tiếng được, không tả nổi được – trên sân khấu có nhiều khoảnh khắc phải cần đến âm nhạc. Các đoàn nghệ thuật đều đánh giá vai trò của âm nhạc, không thể thiếu trong vở diễn. Cần thiết có cả nhạc không lời (khí nhạc) lẫn thanh nhạc (ca khúc)" - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật nhận định.

Tuy nhiên, NSND Minh Ngọc cũng cho rằng, dù việc sử dụng các nhạc khí rất có hiệu quả, nhưng từ góc nhìn hiện nay vẫn thấy đôi điều cần nói lên trong xử lý âm nhạc sân khấu: Đó là việc sử dụng nhạc nước ngoài không phù hợp với nội dung vở diễn, vi phạm bản quyền, dùng nhạc như một thứ ngôn ngữ diễn tả không thống nhất, không có chủ đề rõ nét, chẳng hạn như dùng nhạc phim dùng cho sân khấu, hoàn toàn không phù hợp với chủ đề, ý tưởng của nhân vật. Việc sử dụng nhạc chưa đúng với bối cảnh lịch sử của vở diễn ví dụ đàn đáy, xuất hiện từ thế kỷ 18 lại được sử dụng vào thời kỳ nhà Đinh trước đó. 

"Là nghệ thuật không gian và thời gian, sân khấu trình diễn cần có một không gian hợp lý để người diễn viên tiếp cận với công chúng khán giả và cũng để khán giả hiểu được câu chuyện kịch diễn ra ở đâu" - NSND Minh Ngọc cho hay.

Liên hoan đã kết thúc để lại trong lòng khán giả một dư âm lạc quan, tin tưởng vào hoạt động của giới sân khấu một cách tích cực hiệu quả trong thời gian và không gian chúng ta vừa kỷ niệm 100 năm sân khấu kịch Việt Nam. Thành công của Liên hoan Kịch nói toàn quốc năm 2021 cho thấy lòng yêu sân khấu của những người làm Sân khấu vẫn còn cháy bỏng, NSSK vẫn yêu thánh đường của mình đó là sàn diễn.