Đối tượng hưởng chế độ tử tuất của người lao động
Không phải bất cứ ai là thân nhân của người lao động chết đều được hưởng trợ cấp tử tuất mà những người này phải đáp ứng một số điều kiện nhất định theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
Căn cứ Điều 66 Luật BHXH số 58/2014/QH13 quy định người lao động đủ điều kiện hưởng trợ cấp mai táng phí thì người lo mai táng phí được nhận trợ cấp mai táng phí.
Điều 67 Luật BHXH số 58/2014/QH13 thì thân nhân của những người lao động bị chết được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, bao gồm các đối tượng sau đây:
- Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai.
- Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ.
- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên.
Đối với trường hợp không phải con của người đã chết phải không có thu nhập hoặc có thu nhập hằng tháng nhưng thấp hơn mức lương cơ sở. Thu nhập theo quy định tại Luật này không bao gồm khoản trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công.
Lưu ý, trường hợp một người chết thì số thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng không quá 4 người. Trường hợp có từ 2 người chết trở lên thì thân nhân của những người này được hưởng 2 lần mức trợ cấp.
Theo Điều 69 Luật BHXH số 58/2014/QH13 quy định thân nhân người lao động bị chết được hưởng chế độ tuất 1 lần bao gồm đối tượng sau:
- Thân nhân không thuộc đối tượng hưởng tiền tuất hàng tháng.
- Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng theo quy định tại khoản 2 Điều 67 mà có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần, trừ trường hợp con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
- Trường hợp người lao động chết mà không có thân nhân quy định tại khoản 6 Điều 3 của Luật BHXH số 58/2014/QH13 thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Như vậy, các thân nhân của người đã chết theo quy định như trên sẽ được hưởng trợ cấp tuất do cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả.
2 thay đổi lớn liên quan đến chế độ tử tuất từ 1/7/2020
Mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2020 là 1,6 triệu đồng/tháng thay vì 1,49 triệu đồng/tháng như hiện nay.
Trên cơ sở này, mức hưởng trợ cấp của thân nhân khi người lao động chết trong năm 2020 ít nhiều có sự thay đổi.
Mức hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người lao động chết.
Do đó, trước ngày 30/6/2020: Mức trợ cấp mai táng bằng 10 x 1,49 triệu đồng = 14,9 triệu đồng. Từ ngày 1/7/2020: Mức trợ cấp mai táng bằng 10 x 1,6 triệu đồng = 16 triệu đồng (tăng 1,1 triệu đồng).
Bên cạnh trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng dành cho thân nhân người lao động đủ điều kiện hưởng cũng chịu sự tác động của việc tăng lương cơ sở. Cụ thể tại Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội quy định, mức trợ cấp tuất hàng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.
Như vậy, trước ngày 30/6/2020: Mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 50% x 1.490.000 đồng/tháng = 745.000 đồng/tháng; với thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp bằng 70% x 1.490.000 đồng/tháng = 1.043.000 đồng/tháng.
Từ ngày 1/7/2020: Mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 50% x 1.600.000 đồng/tháng = 800.000 đồng/tháng (tăng 55.000 đồng/tháng); với thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp bằng 70% x 1.600.000 đồng/tháng = 1.120.000 đồng/tháng (tăng 77.000 đồng/tháng).
Hoàng Mai