Thông tin từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (bệnh viện 108), thời gian qua, khoa Hồi sức truyền nhiễm - Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm của bệnh viện này đã tiếp nhận một số bệnh nhân nhiễm trùng máu do vi khuẩn Vibrio vulnificus (V. vulnificus). Đây là loại vi khuẩn có thể gây hoại tử cân cơ rất nhanh, do đó còn được gọi là "vi khuẩn ăn thịt người".
Điểm chung của các bệnh nhân nhiễm khuẩn V. vulnificus là bệnh diễn biến rất nặng, nhanh chóng xuất hiện sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, tỷ lệ tử vong cao.
Điển hình như ngày 30/6 mới đây, Bệnh viện 108 tiếp nhận bệnh nhân Nguyễn Văn Đ. (59 tuổi, ở Hải Phòng) nhập viện trong tình trạng đau bụng vùng thượng vị và quanh rốn, nôn, tiêu chảy nhiều lần kèm sốt cao 39-40 độ C. Ông Đ. có tiền sử bệnh gan do uống rượu nhiều, trước khi nhập viện có ăn hải sản chưa nấu chín kỹ.
Chỉ sau vài giờ vào viện, bệnh nhân Đ. nhanh chóng rơi vào tình trạng sốc nhiễm khuẩn, suy đa phủ tạng (hôn mê, suy hô hấp, tuần hoàn, gan, thận, rối loạn đông máu và chuyển hóa nặng), kèm theo nổi ban phỏng nước, xuất huyết, hoại tử diện rộng da, cân, cơ vùng tứ chi; cấy khuẩn 2 mẫu máu đều dương tính với V. vulnificus.
Mặc dù đã được điều trị kháng sinh mạnh ngay từ đầu, thở máy, lọc máu liên tục, thuốc vận mạch nâng huyết áp và các biện pháp điều trị hồi sức tích cực khác nhưng bệnh vẫn nặng lên nhanh chóng, tiên lượng tử vong, gia đình xin cho bệnh nhân về sau 4 ngày điều trị.
Theo bác sĩ Nguyễn Sỹ Thấu, Khoa Hồi sức truyền nhiễm – Bệnh viện 108, V. vulnificus là vi khuẩn sống tự do trong nước biển hoặc nước lợ (vùng cửa sông), hoặc kí sinh trong các loài thủy sinh có vỏ, đặc biệt là hàu. Một thống kê trên 180 bệnh nhân nhiễm khuẩn V. vulnificus cho thấy, 92,8% bệnh nhân có ăn hàu sống trong vòng hai ngày trước đó.
Khi nhiễm V. vulnificus, bệnh nhân có thể nhiễm trùng da và mô mềm, rất nhanh chóng dẫn đến viêm tấy, bầm tím, phỏng nước lớn, và hoại tử cân cơ, cần phẫu thuật sớm, thậm chí cắt cụt chi. Đặc biệt, bệnh nhiễm trùng máu do V. vulnificus có tỷ lệ tử vong rất cao, lên đến 50%, thậm chí 90% nếu bệnh nhân có sốc nhiễm khuẩn tụt huyết áp tại thời điểm nhập viện và thường tử vong trong vòng 48 giờ.
Cách thức lây bệnh
- Ăn hải sản sống hoặc nấu chưa kĩ, đặc biệt là hàu rất dễ lây bệnh. Một thống kê ở 180 bệnh nhân nhiễm trùng do V. vulnificus cho thấy có 92,8% bệnh nhân có ăn hàu sống trong vòng hai ngày trước đó. Thời gian ủ bệnh là 3 tiếng -6 ngày.
- Bị vết thương khi tham gia các hoạt động trên biển, như bơi lội, câu cá, cầm nắm hải sản. Đã có trường hợp bị nhiễm qua những vết thương rất nhỏ, như vết đâm bởi đuôi con tôm, vỏ hàu khi tắm biển. Ngoài ra, nhiễm trùng có thể xảy ra khi phơi nhiễm vết thương có từ trước với vi khuẩn V. vulnificus.
- Tất cả mọi người đều có thể bị mắc bệnh theo cơ chế lây bệnh kể trên. Tuy nhiên, có những nhóm người dễ bị mắc bệnh hơn, bao gồm: nghiện rượu; bệnh gan mạn tính: viêm gan, xơ gan; tan máu bẩm sinh; suy giảm sức đề kháng, như: đái tháo đường, suy thận mạn, u lympho …
Biến chứng khi nhiễm vi khuẩn V. vulnificus
- Nhiễm trùng da và mô mềm: Nhanh chóng dẫn đến viêm tấy, bầm tím, phỏng nước lớn, và hoại tử cân cơ, cần phẫu thuật sớm, thậm chí cắt cụt chi.
- Nhiễm trùng huyết: Diễn biến nhanh đến sốc nhiễm khuẩn, suy chức năng đa phủ tạng, rối loạn đông máu và rối loạn chuyển hóa nặng. Tỉ lệ tử vong rất cao. Những trường hợp qua được giai đoạn cấp tính vẫn có thể tử vong do hậu quả của suy đa tạng kéo dài.
Phòng ngừa nhiễm vi khuẩn V. vulnificus
- Không ăn hải sản chưa được nấu chín.
- Tránh bị thương khi tham gia các hoạt động có nguy cơ tiếp xúc vết thương với vi khuẩn như: tắm biển, câu cá biển, đánh bắt và chế biến hải sản …
- Nếu có vết thương hãy thận trọng khi tiếp xúc với nước biển, nước lợ, hải sản sống.
- Cần đến cơ sở y tế thăm khám sớm khi có các biểu hiện đường tiêu hóa, sưng nóng đỏ đau tại vết thương, đau hoặc nổi ban, bọng nước ở chân tay sau khi nghi ngờ có tiếp xúc với nguồn bệnh.
Trang Dung (t/h)