Không cần đơn của bác sỹ, các nhà thuốc vô tư bán thuốc theo yêu cầu của người mua. Việc tự ý sử dụng thuốc không theo chỉ dẫn của bác sỹ có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.
Mối nguy từ việc mua thuốc không theo kê của bác sỹ đơn
Dược sỹ Thúy Hường (phòng khám Medelad) khẳng định: "Việc bán thuốc không kê đơn cho người bệnh là rất nguy hiểm. Ngoài việc bác sỹ không theo dõi được bệnh mà còn dẫn đến nhiều nhầm lẫn, tai nạn đáng tiếc xảy ra cho người bệnh. Chính vì vậy, kê đơn thuốc là việc rất quan trọng đối với cả bệnh nhân và thầy thuốc. Người bệnh sẽ là người chịu thiệt thòi nhất nếu không được kê đơn thuốc từ thầy thuốc. Người bệnh không có đơn thuốc sẽ không có căn cứ uống đúng liều lượng thuốc, thời gian, những thức ăn kiêng kị, chống chỉ định với thuốc. Từ đó, người bệnh dễ gặp phải rủi ro do phản ứng phụ từ thuốc gây ra. Và lúc này, đơn thuốc sẽ là một bằng chứng "bảo hộ" duy nhất cho người bệnh tránh được những "điều xấu bất ngờ" xảy ra cho mình".
Mua thuốc không theo đơn của bác sỹ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro
Để làm rõ cho nhận định trên, dược sỹ Thúy Hường dẫn chứng những trường hợp không kê đơn chị đã từng gặp. Chị nhấn mạnh tình trạng người bệnh tự ý mua thuốc không theo đơn của bác sỹ về sử dụng rất nhiều và diễn ra phổ biến. Phần lớn người bệnh tìm mua thuốc để chữa trị những bệnh thông thường như cảm cúm nhẹ do thời tiết, tiêu chảy… Nhưng cũng có không ít trường hợp mà người bán thuốc, dược sỹ chủ quan bán thuốc chỉ theo lời kể về triệu chứng bệnh hoặc theo yêu cầu của khách hàng mà không cần có đơn thuốc do bác sỹ kê. Và hiện trạng này xảy ra thường xuyên ở nhiều hiệu thuốc tư nhân trong cả nước.
Dược sỹ Hường cho rằng việc quá "vô tư" của cả người bán lẫn người mua thuốc là nguyên nhân chính dẫn đến sự nhầm lẫn của dược sỹ khi bán thuốc. Chính vì quá "chiều khách", đôi lúc, nhà thuốc sẽ bán cả những loại thuốc thuộc danh mục bắt buộc phải kê đơn thuốc trước khi bán mà bộ Y tế đã quy định".
Hiện trạng trên cũng đã đẩy người bệnh trở thành nạn nhân của chính mình cũng như sự "vô tình nhầm lẫn thuốc" của các dược sỹ khi bán thuốc không kê đơn. Cũng có không ít trường hợp, nhà thuốc hoặc dược sỹ vì muốn tăng doanh số nên ngoài thuốc bán theo sự mô tả triệu chứng của bệnh nhân, họ sẵn sàng bán kèm theo một số loại thuốc hỗ trợ khác. Điều này có thể sẽ gây những biến chứng vô cùng nguy hiểm cho người bệnh.
Dược sỹ Thúy Hường dẫn chứng: "Điển hình là trường hợp trẻ nhỏ bị sốt. Do quá lo lắng, nhiều bậc cha mẹ đã không tả rõ tình trạng và những triệu chứng khác của trẻ mà vội vàng mua thuốc hạ sốt cho trẻ uống. Đây là sai lầm lớn khiến trẻ có thể bị sốt cao hơn, thậm chí có thể dẫn đến co giật, hôn mê. Và người chịu đau đớn, thiệt thòi nhiều nhất trong trường hợp này chính là người bệnh".
Trao đổi với dược sỹ Thanh Mai (phòng khám đa khoa Đức Minh) về những rủi ro có thể gặp phải khi người bệnh tự ý mua thuốc không theo đơn của bác sỹ. Dược sỹ Thanh Mai cho rằng: Khi người bệnh không được bác sỹ kê đơn mà tự ý mua thuốc về sử dụng sẽ dễ xảy ra những tai nạn đáng tiếc mà cả người bệnh và thầy thuốc cũng không thể ngờ đến mức độ nguy hiểm đó".
Dược sỹ Thanh Mai đã gặp nhiều bệnh nhân bị đau khớp, vì quá đau mà tự ra hiệu thuốc mua thuốc giảm đau. Và nhà thuốc cũng chỉ muốn bán được hàng nên dược sỹ không hỏi người bệnh còn mắc bệnh nào khác không mà vội bán thuốc giảm đau đặc trị. Nếu người bệnh bị đau dạ dày thì việc uống thuốc giảm đau sẽ vô cùng nguy hạị. Chưa nói đến việc dùng quá nhiều thuốc giảm đau có thể làm ảnh hưởng đến gan, gây suy gan.
Dược sỹ Thanh Mai kể có trường hợp một phụ nữ mới có thai bị viêm họng tìm đến hiệu thuốc để mua thuốc kháng sinh. Người bệnh không nói cho dược sỹ, người bán thuốc biết mình đang có bầu nên dược sỹ không đưa ra khuyến cáo đối với người mua. Trong khi đó, thuốc kháng sinh thường chống chỉ định đối với phụ nữ mang thai. Ngay cả người mẹ cũng không hiểu việc tự ý uống kháng sinh không theo chỉ định của bác sỹ sẽ ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sự hình thành của thai nhi.
Một trường hợp khác, bệnh nhân vừa bị loãng xương vừa bị sỏi thận. Khi tới hiệu thuốc, người bệnh chỉ hỏi mua thuốc loãng xương. Thông thường, dược sỹ sẽ bán cho người bệnh một loại thuốc đặc trị là Calci (loại thuốc này yêu cầu phải uống kèm theo nhiều nước). Vì không có chỉ định của bác sỹ nên người bị sỏi thận uống thuốc loãng xương có thể sẽ khiến cho bệnh sỏi thận càng ngày nghiêm trọng hơn. Dược sỹ Thanh Mai nhấn mạnh: "Để tự bảo vệ sức khỏe cho chính mình, người bệnh phải đi khám và yêu cầu bác sỹ kê đơn thuốc trước khi điều trị".
Người bán thuốc vô tư bán thuốc cho người bệnh không cần có đơn thuốc
Nên bỏ thói quen tự ý sử dụng thuốc
Đánh giá mức độ nguy hiểm của việc bán thuốc cho người bệnh không cần bác sỹ kê đơn, phó Cục trưởng cục Quản lý khám chữa bệnh bộ Y tế Trần Quý Tường nhấn mạnh: "Việc quản lý bán thuốc chữa bệnh đã có thông tư, quyết định của bộ Y tế từ năm 2008 quy định rõ các danh mục về thuốc không kê đơn và thuốc phải theo đơn. Tuy nhiên, trên thực tế, một số hiệu thuốc vì chạy theo lợi nhuận đã không thực hiện nghiêm túc quy định của bộ Y tế dẫn đến tình trạng bán thuốc không kê đơn hoặc bán thuốc quá liều khiến người bệnh "tiền mất tật mang" mà không rõ nguyên nhân... Khi người bán thuốc, dược sỹ bán thuốc không cần đơn thuốc, họ vẫn có thể vô can với những rủi ro mà người bệnh có thể gặp phải khi sử dụng thuốc. Nhưng hơn ai hết, người bệnh là người phải chịu mọi hậu quả từ việc dùng thuốc không theo chỉ định của bác sỹ này".
Ông Tường cho rằng: "Cơ quan chức năng chịu trách nhiệm quản lý dược của địa phương cần có biện pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hiệu thuốc tư nhân. Ngoài việc xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm của các hiệu thuốc để tạo sức răn đe thì quan trọng hơn là việc quán triệt toàn bộ các hiệu thuốc khi bán thuốc cho người bệnh phải căn cứ theo đơn thuốc của bác sỹ".
Theo ông Trần Quý Tường, người dân Việt Nam vẫn còn thói quen tự ý sử dụng thuốc, mua thuốc theo hình thức "truyền tai nhau", một người sử dụng tốt và nhiều người sẽ sử dụng được. Thói quen này sẽ khiến tình trạng người dân tự đi mua thuốc mà không cần bác sỹ kê đơn diễn ra ngày càng phổ biến hơn. Điều này sẽ càng tạo điều kiện cho người bán thuốc "thờ ơ" trách nhiệm với người bệnh và như thế tình trạng bán thuốc không cần đơn của bác sỹ sẽ là "căn bệnh khó chữa".
Ông Tường cho rằng: "Muốn chữa được căn bệnh nan giải này cần phải thực hiện từ hai phía và ý thức người dân là vấn đề cốt lõi. Chỉ khi người bệnh nắm được tác hại và mức độ nguy hiểm của việc sử dụng thuốc không kê đơn thì họ mới có ý thức được việc khám chữa bệnh đúng cách".
Ngoài những biện pháp thực tế đối với hai đối tượng chính là người bệnh và người bán thuốc, ông Trần Quý Tường đưa ra quan điểm: "Để các quy định thực sự đi vào thực tế và hiệu quả thì cần có biện pháp tuyên truyền thiết thực và sâu rộng đến từng đối tượng. Không nên chỉ dừng ở mức độ khuyến cáo thông thường mà phải chỉ rõ những tác hại, nguy hiểm đối với người bệnh, những mức phạt cụ thể đối với người vi phạm để giải quyết toàn diện vấn đề này”.
Bình Minh
| Với chiết xuất từ 9 loại thảo mộc quý: Kim ngân hoa giúp thanh can hóa, mát gan, tiêu độc – Hoa mộc miên tiết nhiệt, thanh mát – Sứ đỏ có vị ngọt tính bình – Sương sáo trong mát, ngọt lành – Cúc vàng thanh nhiệt giải độc – Bung lai giải trừ các tác nhân gây nhiệt – Kim ngân kháng khuẩn, giải độc, thanh sạch – Cam thảo ôn trung, hạ nhiệt – La hán quả giải khát sảng khoái, trà thảo mộc Dr Thanh mang đến giải pháp thanh lọc cơ thể, không lo bị nóng. |
