Để vào được làng người Chăm này từ An Phú phải rẽ qua ngã tư Quốc Thái (một trong những ngã tư nổi tiếng ở An Phú) sau đó thì tiến thẳng về phía rừng biên giới, hỏi làng người Chăm ở búng Bình Thiên thì hầu như ai cũng cũng biết.
Búng Bình Thiên từ lâu đã nổi tiếng kỳ bí bởi xung quanh nó là một hệ thống hồ nước trong vắt quanh năm không bao giờ cạn. Và rồi những người Chăm nơi đây cũng dùng chính nguồn nước này để phục vụ sinh hoạt và ăn uống hàng ngày. Thấy khách lạ ghé vào búng Bình Thiên này, ông Ma Hảo chào đón chúng tôi bằng một ánh nhìn đầy thiện cảm.
“Uống 5 ly trà người Chăm pha bằng nước hồ quanh búng Bình Thiên đun sôi lên pha, ăn xong một bát cơm do chính tay những cô gái Chăm ở vùng đất này nấu thì những người khách mới được bắt đầu hỏi chuyện. Nghi thức này đã có từ bao giờ thì chính những người Chăm già ở đây cũng nhớ rõ và chắc chắn lắm” - Ông Ma Hảo bộc bạch như vậy.
Cơn mưa chiều biên giới bất chợt đổ xuống làm mù cả một quãng hồ nước. Những người Chăm bắt đầu cấp tập quây quần về bên những căn nhà sàn của mình. Khách lạ, bất kể là ai khi vào làng đều phải cúi chào cả chiếc cổng làng cũng như những tượng đài và các thánh vật mà người Chăm cho rằng đó là linh thiêng, nếu trót quên thì sau khi chào hỏi người già sẽ quay ra chào hỏi các thánh vật thiêng đó.
Ảnh minh họa.
Sau khi chết, được gửi thân về với dòng nước mát, chìm sâu vào lòng nước chính là cái chết êm đềm, thi thể người chết sẽ được thanh thản, tiêu tan vào dòng nước thánh anh linh. Sự linh thiêng cũng như những nghi lễ đặc biệt ở vùng đất này biến chuyển theo thời gian trong ngày. Họ cho rằng, thường linh hồn con người thiêng nhất vào lúc đêm khuya. Bởi thế nên các lễ kêu cầu lẫn việc cúng lễ thường bắt đầu lúc 8 giờ tối và kết thúc lúc 12h đêm.
Người Chăm ở đây bao đời nay vẫn tồn tại suy nghĩ bất biến thế này. Cũng bởi sự biến chuyển của thời gian nên giờ phương tiện đi lại rất thuận lợn, nếu có ai đó chẳng may chết đi trong đúng mùa nước nổi thì người thân có thể khâm liệm rồi dùng ghe, xuồng máy đưa thi thể người thân đến những vùng đất cao để chôn cất.
Điều này xưa kia chưa từng tồn tại trong ý nghĩ của người dân, họ chỉ đơn thuần nghĩ táng luôn xuống nước cho thuận tiện đủ bề. Hơn nữa, chính quyền địa phương ở các xã có các làng Chăm sinh sống cũng thường xuyên quan tâm, giải thích và khuyên cộng đồng họ không nên thủy táng người thân để tránh ảnh hưởng đến môi trường nước của chính đồng bào.
Bên cạnh đó nhận thức của người Chăm cũng ngày càng được nâng cao nên họ đã dần sáng tỏ việc thủy táng là lạc hậu. Ấy thế nhưng tin vào sự linh thiêng của xác chết trong việc tiếp xúc với nguồn nước mát lành ở bùng Bính Thiên này thì vẫn không thay đổi.
P.V
