Án Tây: Rúng động bởi một cú lừa
Megan Hess, người điều hành nhà tang lễ Sunset Mesa và công ty kinh doanh các bộ phận cơ thể người Donor Services, đã nhận tội lừa đảo tại một phiên điều trần trước Thẩm phán Gordon Gallagher ở Grand Junction, Colorado (Mỹ). Thẩm phán Gallagher tuyên bố người này sẽ bị kết án vào tháng 1/2023, với mức án 12-15 năm tù.
Hess thừa nhận thông qua nhà tang lễ của mình, nằm ở thị trấn Montrose, miền Tây bang Colorado, cô đã lừa được ít nhất một chục gia đình muốn tìm kiếm dịch vụ hỏa táng cho những người thân đã khuất, theo Reuters.
Hồ sơ tòa án cho thấy thay vì hỏa táng các thi thể, công ty môi giới các bộ phận cơ thể của cô đã thu gom đầu, tay, chân,... rồi bán chúng, chủ yếu là cho việc đào tạo phẫu thuật và các mục đích giáo dục khác.
Trong phiên điều trần, thẩm phán yêu cầu Hess mô tả những tội ác mà cô đã gây ra. Ban đầu, cô gọi toàn bộ vụ việc là một "trò lừa đảo hợp pháp". Tuy nhiên, dưới sức ép của thẩm phán, Hess thừa nhận rằng cô đã lừa dối nạn nhân, mặc dù từ chối kể chi tiết.
Hai thành viên gia đình và một người bạn của những người chết bị Hess bán bộ phận cơ thể trái phép, cũng đã phát biểu tại phiên điều trần. Họ nói với thẩm phán rằng dù vẫn còn bàng hoàng và muốn tìm hiểu chi tiết về những gì đã xảy ra, họ hoan nghênh việc Hess đã quyết định nhận tội.
Cô sẽ được xét xử sau 3 tuần cùng với mẹ là bà Shirley Koch. Sau khi công tố viên liên bang Jeremy Chaffin đưa ra đề nghị tuyên án, luật sư của Hess, ông Dan Shaffer, đã đề nghị mức án nhẹ hơn với khoảng 2 năm tù.
Nhà tang lễ Sunset Mesa ở Montrose, Colorado, Mỹ. Ảnh: Reuters.
Luật Ta:
Tội Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt
Theo lời thú nhận của Megan Hess, thông qua nhà tang lễ của mình, Hess đã lừa được ít nhất 10 gia đình muốn tìm kiếm dịch vụ hỏa táng cho những người thân đã khuất. Tuy nhiên thay vì hỏa táng các thi thể, công ty của Hess đã thu gom đầu, tay, chân rồi mang… bán.
Hess đã nhận tội lừa đảo tại một phiên điều trần trước Thẩm phán Gordon Gallagher ở Grand Junction, Colorado. Thẩm phán tuyên bố Hess sẽ bị kết án vào tháng 1/2023, với mức án 12-15 năm tù.
Nếu chiếu theo pháp luật hình sự của Việt Nam thì hành vi của Hess có dấu hiệu của tội Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, quy định tại Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Xâm phạm mồ mả là hành vi xâm phạm đến vị trí mai táng xác, hài cốt, tro hài cốt của người chết theo phong tục, nghi lễ, tôn giáo của cộng đồng dân cư; xâm phạm đến nơi an nghỉ cuối cùng của cá nhân người chết; thông qua đó đã xâm phạm đến phong tục, tập quán, truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Khi xác định hành vi nào là hành vi xâm phạm mồ mả, cần xác định: Thứ nhất, người có hành vi cho dù là vì bất kì mục đích gì mà xâm phạm trực tiếp đến xác, hài cốt, tro hài cốt của người chết, xâm phạm đến sự nguyên dạng của xác, hài cốt, tro hài cốt hoặc làm hao hụt hài cốt, tro hài cốt đã mai táng thì hành vi đó là hành vi xâm phạm mồ mả; Thứ hai, người có hành vi di chuyển vị trí chôn cất xác, hài cốt, tro hài cốt của cá nhân trái với ý chí của những người thân thích của những người chết (trừ trường hợp phải di dời mồ mả theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền); Thứ ba, người có hành vi thay đổi tấm bia ghi tên người chết có xác, hài cốt, tro hài cốt dưới mộ gây ra sự nhầm lẫn với người thân thích của người chết đó; Thứ tư, người có hành vi san phẳng mồ mả của người chết, làm mất dấu tích của ngôi mộ, khiến không thể phát hiện được vị trí của ngôi mộ đó.
Khi xác định hành vi xâm phạm mồ mả còn cần hiểu theo nghĩa rộng là hành vi xâm phạm đến không gian (phạm vi), hình dáng, tường rào bao bọc xung quanh ngôi mộ bởi vị trí ngôi mộ được xây dựng có mối liên hệ hữu cơ với mục đích giữ gìn, bảo vệ xác, hài cốt, tro hài cốt của người có ngôi mộ đó. Do vậy mọi hành vi làm biến dạng kiến trúc liên quan đến mục đích bảo vệ người đã chết được nguyên vẹn, đều bị coi là hành vi xâm phạm mồ mả.
Về hình phạt, khoản 1 Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015 quy định: Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: a) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; b) Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa; c) Vì động cơ đê hèn; d) Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt.
Lưu ý là chỉ người đủ 16 tuổi trở lên mới là chủ thể của tội phạm này.
Một người bị coi là phạm tội nếu thực hiện một trong các hành vi sau đây: Đào, phá mồ mả là hành vi hủy hoại hoặc làm hư hỏng mồ mả, làm cho mồ mả không còn nguyên vẹn như trước. Nếu hành vi đào, phá mồ mả, nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không coi là hành vi phạm tội.
Chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ: Hành vi chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ thường đi kèm với hành vi đào, phá mồ mả (đào phá mồ mả để chiếm đoạt những đồ vật để trong quan tài); nhưng cũng có trường hợp người phạm tội không đào, phá mồ mả nhưng vẫn chiếm đoạt những đồ vật để trong mộ, trên mộ như: Lợi dụng việc đổi mộ (bốc hài cốt) để chiếm đoạt đồ trang sức chôn theo người chết; lấy các đồ vật có giá trị để trên mộ (bát hương, lọ hoa, di ảnh,...).
Ngoài hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ thì các hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt cũng được coi là hành vi phạm tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt.
Hậu quả của hành vi xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này. Tội Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt không quy định dấu hiệu khách quan khác là dấu hiệu của cấu thành tội phạm này. Tuy nhiên, khi xác định hành vi phạm tội cần chú ý đến phong tục, tập quán, truyền thống của từng địa phương, từng dân tộc để xác định hành vi xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt đã nghiêm trọng tới mức cần truy cứu trách nhiệm hình sự hay chưa. Không phải cứ truy cứu trách nhiệm hình sự người có hành vi xâm phạm mới có tác dụng giáo dục, phòng ngừa tội phạm mà việc truy cứu trách nhiệm hình sự còn phải căn cứ vào phong tục, tập quán, đời sống tâm linh của những người thân của người quá cố.
Với hành vi bán các bộ phận cơ thể người chết, Hess có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điểm d (Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt) khoản 2 Điều 319 với khung hình phạt từ 02 năm đến 07 năm.
Ánh Dương (thực hiện)
