Ong dú rất thích hợp nuôi dưới tán cây ăn quả, giúp cho cây trồng có khả năng thụ phấn cao hơn. Loại mật ong dú cũng khá đắt đỏ trên thị trường, dao động từ vài trăm đến vài triệu đồng/lít, loại đặc sắc lên đến 2 triệu đồng/lít
Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, anh Trần Đức Toản, ở Bà Rịa Vũng Tàu đã bén duyên với nghề nuôi ong dú. Chia sẻ với Dân Việt anh Toản cho biết, năm 2005, trong một lần vào rừng lấy củi anh thấy tổ ong có mật với nhiều ong nhỏ đang đeo bám. Anh tìm cách lấy mật ong về để dùng.
Từ một tổ ong dú lấy từ thiên nhiên về gây dựng, đến nay trang trại nuôi ong dú của anh Toản cho thu nhập ổn định.
Nhận thấy loại mật của ong dú rất ngọt và có màu sắc khác lạ, anh nông dân này tìm hiểu biết đây là mật ong dú, loại mật ong quý hiếm nên hôm sau quay lại chặt luôn nhánh cây đưa tổ ong về nhà nuôi thử. Sau một thời gian tổ ong nuôi thử đã phát triển và cho ra loại mật ong có giá trị kinh tế nên anh Toản quyết định theo đuổi đam mê khởi nghiệp trên quê hương.
Ngay từ những ngày bắt tay vào nuôi ong dú, anh Toản vừa nuôi, vừa quan sát thực tế và học hỏi qua những người hướng dẫn trên YouTube. Bắt nguồn từ một tổ ong dú lấy từ thiên nhiên về gây dựng, đến nay trang trại nuôi ong dú của anh Trần Đức Toản phát triển lên gần 800 tổ. Các tổ ong dú được nuôi rải rác dưới các vườn cây ăn trái, vườn hoa cỏ dại của gia đình và gửi ở vườn hàng xóm trên tổng diện tích khoảng 15 ha.
Chia sẻ về loài ong độc đáo này, anh Toản nhấn mạnh, ong dú phần lớn tập trung sinh sản và tách đàn tự nhiên vào cuối mùa mưa cho đến đầu mùa xuân. Một tổ ong cơ bản chỉ một ong chúa duy nhất có thể sống được từ 4 đến 5 năm. Ong thợ sống được 2 tháng, có vài chục đến vài trăm nghìn ong thợ. Ngoài ra, ong đực có vài chục đến vài trăm con và chỉ xuất hiện tập trung vào mùa sinh sản. Ấu trùng ong chúa lớn trở thành ong chúa trưởng thành.
Để từng bước nhân rộng mô hình ra diện rộng, khi tổ ong có trọng lượng tịnh khoảng 3 kg, trứng chín có màu ngà (khác với trứng non có màu vàng đất), quan sát trứng có điểm mắt cũng là lúc chuẩn bị thùng để tiến hành tách, san trứng chín qua thùng mới và cứ thế theo thời gian lượng tổ được tăng lên.
Mỗi tổ ong giống có thể tách đàn sau sáu tháng đến một năm, khi tổ đã đạt một mức độ phát triển nhất định với lượng ong ra vào. Thùng nuôi làm bắng gỗ thông, có kích thước rộng 17cm, dài 40cm, cao 15 cm, 6 mặt bịt kín, chỉ chừa một lỗ nhỏ để ong bay ra vào. Khi tách, thùng mới để chỗ cũ và thùng cũ để chỗ mới cách chỗ cũ càng xa càng tốt. Thùng có thể treo hoặc làm trụ đặt rải rác dưới các tán cây.
“Đặc biệt ong dú rất thân thiện với con người, không chích đốt nên có thể đặt thùng ong bên hiên nhà để thư giãn, giải trí”. Anh Toản chia sẻ.
Làm giàu nhờ nuôi ong dú.
Cũng theo anh Toản, mỗi tổ ong dú lượng mật thu được dao động từ 100 ml – 1.500ml tùy điều kiện thời tiết, khí hậu và mùa vụ. Công việc chăm sóc và lấy mật cũng đơn giản không phải mất nhiều công sức.
Với gần 800 tổ, lượng mật ong dú anh Toản thu được khoảng 200 lít/năm. Giá bán theo thị trường hiện tại khoảng 800.000 đồng/lít. Đặc biệt, mật ong dú có chất lượng, màu sắc riêng, khác với mật ong nuôi du mục.
Ngay từ những ngày bắt tay vào nuôi ong, không chỉ tách đàn, nhân giống để nuôi, anh Toản còn hướng đến việc mở rộng quy mô, khai thác du lịch sinh thái, cung cấp nguồn giống, hướng dẫn kỹ thuật, cho những ai muốn đến tham quan học tập kinh nghiệm mô hình nuôi ong dú sinh thái.
Nghề nuôi ong dú mang lại thu nhập khá cao đối với những người nuôi ong như anh Toản. Thời gian vừa qua nuôi ong dú là nghề mới có nhiều triển vọng, bền vững, thân thiện với môi trường, càng về sau, nguồn lợi càng vững chắc. Đây là nghề ít vốn, dễ làm và đem lại nhiều lợi ích nếu ai biết trân trọng và theo đuổi đến cùng.
Mật ong nguyên chất là mật ong được lấy trực tiếp từ tổ ong. Người nuôi ong thường chỉ lọc mật qua một tấm lưới hoặc nylon để loại bỏ các tạp chất, chẳng hạn như phấn hoa, sáp ong và các bộ phận của ong chết. Do không sử dụng phương pháp thanh trùng nên mật ong nguyên chất vẫn giữ được mùi thơm tự nhiên và nồng đậm.
Trong mật ong nguyên chất chứa nhiều chất dinh dưỡng mà đa phần ở dạng vi lượng. Nó có khoảng 22 axit amin, 31 khoáng chất khác nhau, nhiều loại vitamin, enzyme và chất chống ôxy hóa.
Có thể bạn chưa biết, phấn hoa trong mật ong rất bổ dưỡng, chứa hơn 250 chất, bao gồm vitamin, axit amin, axit béo thiết yếu, vi chất dinh dưỡng và chất chống ôxy hóa. Theo một nghiên cứu về những thành phần hóa học và ứng dụng trị liệu của phấn hoa ong đã chỉ ra rằng phấn hoa có nhiều lợi ích cho sức khỏe như chống ôxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, chống nấm và giảm đau. Những đặc tính này có thể góp phần vào những chức năng vốn có của mật ong trong việc hỗ trợ làm lành vết thương và diệt vi khuẩn.
Mật ong thường có vị ngọt thanh, trong khi đó, mật ong dú có vị ngọt hơi chua, có nhiều tác dụng như: thanh nhiệt, chống viêm, giải độc, giảm đau…, có thể chữa viêm đường tiêu hóa, dạ dày, đại tràng, viêm tưa lưỡi, tiêu đờm, đi cầu phân sống…; phấn hoa chữa được viêm đại tràng, táo bón, làm đẹp da. Ngoài ra, phấn hoa rất giàu năng lượng, phù hợp cho việc bồi bổ sức khỏe người già yếu, người bệnh sau phẫu thuật, người bị ung thư, trẻ em còi cọc, chậm lớn…; sáp ong dú chữa được viêm xoang, ợ hơi…
Ở nước ngoài, ong dú có cái tên chung là Stingless Bess, tạm dịch là “ong không ngòi đốt”. Ở các nước Trung và Nam Mỹ, ong dú có tên địa phương là Meliponi, ở Úc chúng có tên là Sugarbag Bess. Còn ở Việt Nam, ong dú còn được gọi là ong rú, ong lỗ hoặc ong muỗi… tùy từng địa phương.
Trúc Chi (t/h)
