Giáo sư, tiến sĩ Huseyin Bagci, trưởng khoa Quan hệ Quốc tế trường Đại học kỹ thuật Trung Đông ở Thổ Nhĩ Kỳ nhận định, bất chấp những tuyên bố gần đây của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlet Cavusoglu cho rằng, nước này sẽ đóng cửa căn cứ không quân Incirlik.
Căn cứ không quân Incirlik là căn cứ quân sự quan trọng của NATO tại Thổ Nhĩ Kỳ. Đây cũng là nơi Mỹ đang chứa 50-90 vũ khí hạt nhân chiến lược.
Song theo ông Bagci, điều này rất khó xảy ra, bởi Ankara sẽ dử dụng Incirlik như một “công cụ” gây áp lực lên Mỹ.
“Tôi không nghĩ rằng Incirlik sẽ bị đóng cửa. Ankara thừa đủ tính toán để thấy rằng, căn cứ quân sự có thể làm “công cụ” trao đổi để nhận nhiều hơn sự giúp đỡ của Mỹ trong cuộc chiến chống lại tổ chức nhà nước Hồi giáo tự xưng IS”, chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ nói.
Theo GS Bagci, căn cứ quân sự Incirlik sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ ngăn chặn Mỹ cung cấp vũ khí cho các nhóm khủng bố ở Syria, bao gồm cả đảng Liên minh Dân chủ người Kurd PYD và các nhóm liên quan khác.
GS Bagci cho hay, sở dĩ Thổ Nhĩ Kỳ đòi đóng cửa Incirlik có thể do gần đây Ankara “không hài lòng” về liên minh chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu.
Mỹ dường như hỗ trợ “hời hợt” cho Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống IS ở miền Bắc Syria.
“Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdgogan đang rất thấy vọng vào chính sách của Mỹ tại đây. Khả năng lớn, quan hệ giữa Ankara – Washington sẽ được khôi phục lại sau khi ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump chính thức nhậm chức”, nhà phân tích lưu ý.
Trước đó ngày 6/1, Ibrahim Kalin người phát ngôn của Tổng thống Tayyip Erdgogan cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ có quyền đóng cửa căn cứ không quân Chiến lược Incirlik ở tỉnh duyên hải miền Nam Adana.
“Chúng ta luôn có quyền này. Nhưng như tôi từng đề cập, trước tiên các điều kiện cần được đánh giá. Chúng ta có quyền đóng cửa căn cứ theo quyền chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Kalin phát biểu trên truyền hình quốc gia Kanal 24.
Ông Kalin cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã nhiều lần phàn nàn với các quan chức Mỹ rằng Ankara không nhận được sự hỗ trợ đầy đủ trong cuộc chiến chống lại tổ chức khủng bố IS
Trong khi đó, tại Lầu Năm Góc, người phát ngôn Peter Cook nhấn mạnh tầm quan trọng của căn cứ không quân chiến lược và cho biết Mỹ “rất cảm kích khi được phép sử dụng căn cứ Incirlik”.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ và làm quan điểm của hai bên. Căn cứ rất quan trọng đối với các hoạt động của chúng tôi và chúng tôi hy vọng rằng sẽ tiếp tục được sử dụng nó”, ông Peter Cook nói với các phóng viên.
Ngày 5/1, Ngoại trưởng Ankara Mevlut Cavusoglu tố cáo Mỹ không cung cấp yểm trợ không kích cho Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ trong Chiến dịch Lá chắn Euphrates chống tổ chức khủng bố IS.
Ông cho biết người dân Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng hoài nghi về sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Incirlik vì Mỹ không hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ trong hầu hết hoạt động quân sự quan trọng.
“Tuy nhiên, Mỹ vẫn là một đồng minh quan trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Cavusoglu cho biết.
Mối quan hệ Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ thường xuyên ở nguy cơ rạn nứt. Bởi từ lâu Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc PYD và lực lượng các đơn vị Tự vệ Nhân dân người Kurd YPG là chi nhánh của Đảng Công nhân người Kurd PKK, tổ chức đã đấu tranh với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ hơn 30 năm qua nhằm đòi quyền lợi lớn hơn cho người Kurd thiểu số tại nước này.
Ankara lo ngại rằng các nhóm này đang tìm cách thành lập một khu tự trị của người Kurd tại cửa ngõ với Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria và sự hợp tác giữa PYD và YPG cùng với chính quyền của Tổng thống Assad - đồng minh thân cận của Nga và cũng chính là người mà Ankara muốn lật đổ.
Trong khi đó, dù coi PKK là một tổ chức khủng bố nhưng Mỹ lại không “đánh đồng” PYD và YPG cùng với PKK. Không những vậy, PYD và YPG đã trở thành những “đồng minh quan trọng” đối với Washington và Mỹ coi họ là lực lượng trên bộ duy nhất có khả năng đương đầu với IS ở Syria.
Phương Anh
