Câu chuyện liên quan đến cách tân áo dài chưa bao giờ nóng như những ngày qua khi áo dài kết đôi với chân váy xòe hay quần culotte váy được nhiều người lựa chọn để thả dáng trong dịp Tết Nguyên đán Đinh Dậu. Bộ trang phục này đã tạo nên một làn sóng tranh luận gay gắt với những quan điểm trái chiều.
Cách tân áo dài không phải là chuyện bây giờ mới có mà từ cách đây vài năm, nhiều nhà thiết kế đã cho ra đời những mẫu áo dài được cách tân. Đó có thể những thay đổi nho nhỏ hay những phá cách táo bạo. Tuy nhiên, cách tân áo dài vẫn chưa làm thỏa mãn đa số công chúng và dấu hỏi về vấn đề có nên cách tân áo dài hay không vẫn bị bỏ ngỏ.
Trong những ngày đầu xuân với câu chuyện cách tân áo dài đang ngày càng nóng lên, phóng viên báo Người đưa tin đã có cuộc trò chuyện với nhà thiết kế Lê Hà để nhìn nhận sự việc từ cái nhìn của một người đang hàng ngày sáng tạo ra cái đẹp.
Có nên cách tân áo dài cách hay không là điều nhận được những ý kiến trái chiều, nhiều người ủng hộ nhưng cũng chẳng ít người phản đối. Quan điểm của bản thân chị về chuyện cách tân áo dài là gì?
Trong một xã hội phát triển, việc chúng ta giữ gìn truyền thống và tiếp cận những văn hoá du nhập là điều tất yếu. Với bản thân tôi, tôi cũng phải luôn luôn vận động, nhìn nhận và gìn giữ những giá trị truyền thống. Áo dài truyền thống vốn dĩ đã rất đẹp. Trong thời trang, áo dài được đánh giá đạt tỷ lệ vàng nên việc làm cho áo dài đẹp hơn là điều rất khó. Nếu có cách tân thì người cách tân nên biết phân chia các mảng màu, tỷ lệ độ dài ngắn các phần cấu trúc hình để tạo ra một tổng thể bố cục cân đối, hài hoà.
Chị đánh giá thế nào về áo dài truyền thống và áo dài cách tân? Các nhà thiết kế cần làm gì khi cách tân cho áo dài?
Những giá trị truyền thống luôn tồn tại mãi mãi vì đó là giá trị văn hoá, mang tính lịch sử phát triển. Áo dài truyền thống có một quá trình phát triển trải qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn được cách tân để phù hợp với đời sống, văn hoá, chính trị như áo dài Giao Lãnh (thủa sơ khai), áo dài Le Mur, áo dài Lê Phổ, áo dài Trần Lệ Xuân,... Sự thay đổi, cách tân ở mỗi giai đoạn sẽ nhận những lời khen, chê khác nhau. Nhất là áo dài Le Mur tân thời được nhiều người yêu thích nhưng cũng đã bị dư luận tẩy chay, cho là "lai căng" thái quá. Áo dài Lê Phổ cũng được cách tân và thêm những yếu tố truyền thống trong áo tứ thân và được coi là chiếc áo dài đẹp nhất từ phom dáng đến tỷ lệ, trở thành áo dài truyền thống và đến thời điểm này vẫn được nhiều người yêu thích nhất. Như vậy, mỗi nhà thiết kế sẽ có cách tiếp cận khác nhau để sáng tạo ra những bộ áo dài cách tân tôn vinh, giữ gìn nét đẹp truyền thống phù hợp với thời đại, văn hoá và đời sống.
Chị cũng là một trong những nhà thiết kế đi đầu trong xu hướng cách tân áo dài. Chị nghĩ sao về ý kiến "đã mặc áo dài thì đừng mặc váy đụp"?
Thực ra tôi cũng không biết ai nghĩ ra cụm từ "váy đụp" để nói về áo dài cách tân hiện nay. Từ một số ý kiến của những facebooker dạo mà chúng ta sinh ra những định nghĩa về áo dài theo lối suy nghĩ, quan điểm cá nhân của một số người. Lần đầu tiên, tôi nhìn thấy áo dài cách tân theo hướng này, áo có chiều dài đến đầu gối, tay lỡ kết hợp với quần culotte váy từ một sinh viên thiết kế thời trang. Tôi thấy bạn đó mặc cũng là lạ, trông cũng đẹp, hoạ tiết, màu sắc hài hoà với phom người. Trong khoảng 2 tháng gần tết thì kiểu áo dài này đã thịnh hành mọi nơi và được đa phần các bạn nữ trẻ sử dụng. Người mặc đẹp, người mặc xấu tuỳ theo hoạ tiết, màu sắc, chất liệu.
Tôi không phản đối việc cách tân áo dài, nhưng cách tân trước tiên phải đẹp và có thiện cảm với những người xung quanh. Nó thể hiện được nét đẹp cá nhân và truyền cảm hứng truyền thống đến mọi người. Một số người kinh doanh, họ không quan tâm đến thẩm mỹ, họ sản xuất ra những bộ áo dài với chất liệu kém, hoạ tiết thiếu thẩm mỹ làm cho những bộ áo dài cách tân không còn tinh tế. Sự cách tân trước tiên phải hiểu rõ lịch sử, nguồn gốc ra đời, biết chắt lọc tinh hoa, kết hợp xu hướng thời đại để tạo ra những giá trị truyền thống.
Mặc dù có nhiều ý kiến phản đối gay gắt về việc áo dài kết hợp với váy xòe, nhưng thực tế cho thấy đây là xu hướng thời trang “hot” nhất dịp Tết Đinh Dậu. Chị đánh giá sao về thực trạng này?
Mỗi cá nhân sẽ có cách nhìn nhận, đánh giá khác nhau. Với tôi, xét về tính thẩm mỹ thì một số áo dài kết hợp với váy xoè cũng đẹp tuỳ theo mẫu thiết kế về cách chọn màu sắc, chất liệu kết hợp với nhau. Tôi gọi kiểu áo đó là áo váy mặc tết. Nhưng một số khác thì lại rất xấu do chuyên môn không sâu, gu thẩm mỹ kém dẫn đến những sản phẩm phản cảm tạo ra những ý kiến trái chiều cho cộng đồng trong việc giữ gìn nét đẹp truyền thống.
Áo dài cách tân đã xuất hiện từ cách đây vài năm, nhưng nó chưa thực sự làm thỏa mãn tất cả mọi người. Theo chị, có phải do người Việt chúng ta khó chấp nhận cái mới, nên có cái nhìn không mấy thiện cảm với áo dài cách tân?
Cách nhìn không mấy thiện cảm cũng chỉ xuất hiện ở một số nhóm người với ý kiến đánh giá theo quan điểm của họ. Nhưng tôi nghĩ, Việt Nam là một trong những nước có dân số trẻ, việc chấp nhận cái mới là rất nhanh, lượng người chấp nhận cái mới đa phần là giới trẻ. Cũng phải hiểu rõ hai khái niệm "người trẻ" và "người tư duy trẻ". "Người trẻ" là những người có trình độ học vấn, hiểu biết xã hội cũng như vốn kiến thức văn hoá chưa nhiều nên dễ có xu hướng chạy theo đám đông, thấy người ta mặc là mặc theo, có khi cũng không phân biệt là đẹp hay xấu? "Người tư duy trẻ" lại khác, họ sẽ dễ chấp nhận những điều mới mẻ nhưng có chọn lọc, bởi có sự am hiểu và vốn sống.
Tiếp cận cái mới nên có chọn lọc, tôi thích những "Người tư duy trẻ". Họ sẽ là những người sử dụng và đánh giá thật nhất và có thể tạo ra trào lưu mang tính đương đại.
Như chị nói, cách tân áo dài là xu hướng không thể cưỡng lại. Chị có định hướng thế nào về các mẫu thiết kế áo dài cách tân của mình?
Trong quan điểm thiết kế của tôi, xu hướng sẽ luôn luôn thay đổi, nhưng giá trị truyền thống là mãi mãi, trân trọng nét đẹp truyền thống kết hợp phong cách cá nhân để tạo dấu ấn riêng.
Chị cũng là một trong những nhà thiết kế đã cho ra đời những mẫu áo dài cách tân, khách hàng của chị đón nhận áo dài cách tân thế nào?
Năm nay, tôi cũng thiết kế một số mẫu áo dài tết để trải nghiệm những giá trị truyền thống trong tư duy của người trẻ. Tôi đã nhận được những phản hồi tích cực từ khách hàng về những mẫu thiết kế này bởi sự thanh lịch, tối giản về phom cũng như hoạ tiết, sự tiện dụng mà vẫn mang nét đẹp truyền thống, hơi thở của thời đại.
Xem thêm >>> Áo dài + 'váy đụp': Thời trang 'nửa dơi, nửa chuột' sẽ tự đào thải?
Lê Anh