Mới tháng trước, trong bài phát biểu đầu tiên với tư cách Thủ tướng, bà Liz Truss nói với người Anh rằng họ có thể “vượt qua cơn bão” và chứng kiến những ngày nắng đẹp hơn ở phía trước. Giờ đây, sau chỉ hơn 6 tuần, bà đã tuyên bố từ chức.
Khi bà Truss phải vận lộn để giữ ghế của mình, báo Daily Star (Anh) đã thực hiện một video trực tiếp (livestream) so sánh nhiệm kỳ Thủ tướng của bà Truss với một cây rau diếp xoăn.
Trong video trực tiếp đăng trên Twitter là hình ảnh một bức ảnh chân dung bà Truss được đặt cạnh một cây rau được trang trí với tóc giả và dòng câu hỏi: Liệu bà Liz Truss có “tươi” lâu hơn cây rau diếp này không?
Rau diếp thường có thể giữ được độ tươi giòn trong khoảng 7-10 ngày nếu được bảo quản đúng cách.
Video của Daily Star đếm ngược thời gian còn lại của bà Truss - bắt đầu được phát trực tuyến từ ngày 14/10, khi bà sa thải ông Kwasi Kwarteng khỏi chức vụ Bộ trưởng Tài chính và thay thế ông này bằng ông Jeremy Hunt - đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của giới truyền thông thế giới và hàng trăm lượt xem và bình luận.
Bị so sánh với một cây rau diếp xoăn là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy bà Truss đã trải qua một nhiệm kỳ “ác mộng” với tư cách nhà lãnh đạo của nước Anh. Ảnh: Twitter
Hôm 20/10 - ngày thứ 7 video trên được phát trực tiếp, bà Truss tuyên bố sẽ rời Phố Downing. Ngay lập tức Daily Star đã đăng trên Twitter: “Rau diếp tươi lâu hơn bà Liz Truss và giành chiến thắng. Hãy hoan hô rau diếp”.
Trong vòng vài phút sau khi bà Truss tuyên bố từ chức, tờ New York Times (Mỹ) đã cho chạy dòng tiêu đề: “Rau diếp tồn tại lâu hơn bà Liz Truss”.
“Tại sao nước Anh lại so sánh Thủ tướng của họ với một cây rau diếp?”, tờ Washington Post (Mỹ) nghiêm túc hỏi.
Bị so sánh với một cây rau diếp xoăn là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy bà Truss đã trải qua một nhiệm kỳ “ác mộng” với tư cách nhà lãnh đạo của nước Anh.
Sau khi bà Truss tuyên bố từ chức, vấn đề được quan tâm nhất hiện nay là ai sẽ thay thế bà dẫn dắt nước Anh qua “cơn bão” khủng hoảng kinh tế? Danh sách ứng viên tiềm năng gồm những cái tên quen thuộc.
Ông Rishi Sunak
Cựu Bộ trưởng Tài chính Anh, người về nhì sau bà Truss trong cuộc đua giành quyền lãnh đạo Đảng Bảo thủ mùa hè vừa rồi, là lựa chọn được các nhà cái chọn làm ứng cử viên sáng giá để thay thế bà Truss.
Trong cuộc đua lần trước, mặc dù thua, nhưng ông Sunak đã cảnh báo đối thủ của mình rằng kế hoạch cắt giảm thuế của bà sẽ khiến nền kinh tế rơi vào tình trạng rơi tự do, cáo buộc bà là nhà “kinh tế học cổ tích” khi bà hứa hẹn về các đợt cắt giảm thuế.
Sau sự thất bại của gói ngân sách mini của bà Truss, những người ủng hộ ông Sunak tin rằng ông đã được minh oan. Một nghị sĩ ủng hộ ông trong cuộc đua giành vị trí lãnh đạo nói với Telegraph: “Mọi thứ ông ấy nói đã thành hiện thực”.
Chân dung các ứng cử viên tiềm năng thay thế bà Liz Truss làm lãnh đạo Đảng Bảo thủ và Thủ tướng Anh. Từ trái sang: Bà Suella Braverman, ông Ben Wallace, ông Rishi Sunak, bà Penny Mordaunt, ông Boris Johnson. Ảnh: Sky News
Ông Sunak đã giành chiến thắng trong mọi vòng bỏ phiếu trong chiến dich bầu chọn lãnh đạo của Đảng Bảo thủ và lọt vào vòng đấu tay đôi cuối cùng với bà Truss. Nhưng vẫn còn những dấu hỏi về việc liệu ông có thể tái thống nhất Đảng này hay không khi ông bị cho là người dẫn đầu làn sóng buộc ông Boris Johnson phải rời khỏi cương vị Thủ tướng.
Ông Boris Johnson
Trong bài phát biểu chia tay với tư cách là Thủ tướng, ông Johnson đã làm dấy lên những đồn đoán về khả năng quay trở lại chính trường trong tương lai mặc dù đã hứa sẽ “ủng hộ nhiệt thành nhất” cho người kế nhiệm là bà Truss.
Ông Johnson so sánh mình với chính khách La Mã Cincinnatus, người đã từ chức để trở về nông trại của mình, rồi sau đó lại một lần nữa trở lại vị trí lãnh đạo khi thành Rome bị đánh chiếm.
Một số nghị sĩ Đảng Bảo thủ được cho là đã công khai gợi ý rằng Đảng này yêu cầu ông Johnson quay trở lại Phố Downing, mặc dù ông đã bị chính Đảng của mình lật đổ chỉ 3 tháng trước.
Bà Nadine Dorries, cựu Bộ trưởng Văn hóa và đồng minh của cựu Thủ tướng, là một trong những người công khai kêu gọi ông Johnson trở lại.
Bà nói: “Chỉ một nghị sĩ có được sự ủy nhiệm từ các Đảng viên và công chúng Anh - với đa số ghế 80. Đó là ông Boris Johnson”.
Ông James Duddridge, cựu thư ký của ông Boris Johnson, cho rằng đã đến lúc sếp của ông nên “trở lại”. Cả tờ Daily Telegraph và The Times của Anh đều đưa tin rằng ông Johnson dự kiến sẽ ứng cử vào vị trí lãnh đạo. Theo Sky News, cựu Bộ trưởng Nội vụ Priti Patel sẽ ủng hộ ông Johnson nếu ông quyết định ra tranh cử.
Đảng Dân chủ Tự do đang kêu gọi không cho ông Johnson ra tranh cử chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ và Thủ tướng Anh.
Bà Penny Mordaunt
Bộ trưởng phụ trách Hạ viện Anh đã về đích ở vị trí thứ 3 trong cuộc đua giành quyền lãnh đạo Đảng Bảo thủ mùa hè này trước khi quay sang ủng hộ bà Truss.
Tờ Sky News cho biết, có vẻ bà Mordaunt đang lấy ý kiến từ các đồng nghiệp về việc có nên ra tranh cử hay không.
Hôm 17/10, tại Hạ viện, bà Mordaunt đã thay mặt bà Truss trả lời một câu hỏi khẩn cấp từ Công Đảng của phe đối lập về việc sa thải ông Kwasi Kwarteng khỏi chức Bộ trưởng Tài chính và những bất ổn kinh tế gần đây nước Anh phải đối mặt.
Ông Ben Wallace
Bộ trưởng Quốc phòng Anh và cựu quân nhân được nhiều người kính trọng vì vai trò của ông trong sự ủng hộ của Vương quốc Anh đối với Ukraine.
Ông đã giữ vị trí trung lập trong cuộc đua lãnh đạo Đảng Bảo thủ trước khi ủng hộ bà Truss.
Ông Wallace luôn là lựa chọn yêu thích của các nghị sĩ Đảng Bảo thủ. Nhưng hôm 18/10 ông nói với The Times rằng ông muốn tiếp tục làm việc của mình.
Ông đã khiển trách các đồng nghiệp trong Đảng Bảo thủ vì đã chơi “trò chơi chính trị nội bộ”. Ông nói với The Times: “Công chúng muốn sự ổn định và an ninh và nếu chính phủ không thực hiện được điều đó thì chúng ta sẽ đối lập với lợi ích của họ”.
Khi được hỏi liệu anh có muốn nhận chiếc chìa khóa của Số 10 Phố Downing hay không, ông nói: “Tôi muốn làm Bộ trưởng Quốc phòng cho đến khi tôi hoàn thành sứ mệnh. Tôi yêu công việc mình đang làm và chúng tôi còn nhiều việc phải làm. Tôi muốn Thủ tướng là Thủ tướng, và tôi muốn làm việc của mình thôi”.
Vị trí Nội các duy nhất của ông Wallace là Bộ trưởng Quốc phòng. Ông đã giữ chức vụ này kể từ tháng 7/2019. Nhưng ông Wallace cũng đã đưa ra tín hiệu rằng ông có thể sẽ từ chức nếu chính phủ từ bỏ cam kết về tăng chi tiêu quốc phòng.
Ông Jeremy Hunt
Ông Hunt được bà Truss bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính thay thế ông Kwasi Kwarteng bị sa thải trước đó.
Được nhiều người trong đảng coi như một “đôi tay an toàn”, ông Hunt đã 2 lần tranh cử để trở thành nhà lãnh đạo của Đảng Bảo thủ nhưng không thành công. Trước đó, ông từng giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Y tế và Bộ trưởng Văn hóa.
Trong cuộc đua vừa qua, ông đã tỏ ra ủng hộ ông Rishi Sunak hơn là bà Truss sau khi ông bị loại khỏi cuộc thi ở vòng bỏ phiếu đầu tiên.
Trước đó, ông Hunt nằm trong số 2 ứng cử viên cuối cùng để trở thành thủ lĩnh của Đảng Bảo thủ vào năm 2019 - nhưng đã thua ông Boris Johnson.
Nghị sĩ Đảng Bảo thủ Crispin Blunt cho rằng ông Hunt nên là nhà lãnh đạo tiếp theo của Đảng này vì những gì ông đã thể hiện trong vài ngày ngắn ngủi vừa qua.
Nhưng ông Hunt dường như đã loại trừ ý tưởng ra tranh cử lần 3 cho vị trí này. Và Phó Tổng biên tập chính trị của tờ Sky News, Sam Coates, cho rằng ông Hunt sẽ không ra tranh cử để thay thế bà Truss.
Bà Suella Braverman
Bà Braverman đã là người đầu tiên tuyên bố sẽ tranh cử để trở thành lãnh đạo Đảng Bảo thủ tiếp theo vào mùa hè vừa qua nhưng đã không đi được đến cuối cùng.
Bà được bổ nhiệm chức Bộ trưởng Nội vụ trong Nội các của bà Truss. Nhưng bà Braverman đã gây sốc khi tuyên bố từ chức hôm 19/10.
Bà Braverman đã đả kích nhiệm kỳ Thủ tướng “lộn xộn” của bà Truss và cáo buộc chính phủ “vi phạm các cam kết chính” - bao gồm cả về chính sách nhập cư.
Minh Đức (Theo Sky News, Daily Star)
