Vũ Huyền Linh, bà mẹ trẻ sinh năm 1984, sống tại Hà Nội lập gia đình được 7 năm và đã có hai cu cậu đáng yêu đã có những chia sẻ về cách nuôi dạy con của chính mình:
Để bé phát triển tự nhiên
Cách nuôi con của chị Linh không theo một phương pháp cụ thể nào, quan điểm nuôi dạy con của chị chính là để bé phát triển một cách tự nhiên, để bé có quyền tự quyết định, tự lựa chọn, quyền được bày tỏ ý kiến. Bố mẹ là người đồng hành, có thể là người định hướng, giúp đỡ con nhưng không thể khuôn ép con vào bất kì điều gì.
Chị Linh cũng phân biệt rạch ròi giữa việc để con phát triển tự nhiên với việc bỏ mặc con tự do. Nhiều phụ huynh thường có thói quen dỗ con bằng công nghệ, “Mình đương nhiên sẽ không làm như vậy” – chị nói, “Mình có những quy định rõ ràng, ví dụ như con sẽ có những thời gian được xem tivi, còn ngoài thời gian đó thì không được, cài mật khẩu điện thoại, những trò chơi trên điện thoại, ipad phải là những trò phù hợp với các bé. Phát triển tự nhiên là phát hiện ra con có những tố chất sẵn có, những sở thích của con từ đó phát triển nó lên, còn bỏ mặc con tự do sẽ mặc kệ con muốn làm gì thì làm”, bà mẹ 8x chia sẻ thêm.
Cho bé có quyền tự quyết
Thực tế cho thấy, từ xưa tới nay, nhiều vị phụ huynh nuôi con theo tâm lý "cái gì cũng sợ": Sợ con thất bại, sợ con không làm được,.. nên đã thay con quyết định cuộc đời của con, như vậy từ là một người định hướng vô tình đã trở thành người định đoạt tương lai con trẻ. Theo bà mẹ trẻ Huyền Linh, để bé có quyền tự quyết định là để bé tự hiểu mình hơn ngay từ khi còn nhỏ, để bé phát triên năng lực một cách tự nhiên nhất mà không nhờ đến sự định hướng mang tính chất bắt buộc nào cả.
Muốn cho các con biết một cái gì đó phải để con làm quen với nó. Nếu con muốn học, sẽ để cho con làm quen với những con chữ, nếu con muốn chơi sẽ cùng chơi với các con. Bà mẹ trẻ để con được lựa chọn từ những điều nhỏ bé nhất.
“Khi bé được một tuổi, mình cho bé lựa chọn sữa bột hoặc sữa tươi để uống thì bé lựa chọn sữa tươi, mình đồng ý. Lớn hơn nữa mình hỏi bé muốn học võ hay học vẽ, thì bé đã lựa chọn vẽ bởi đó là sở thích của con, mình tôn trọng sở thích ấy. Khi bé muốn dùng thìa xúc ăn, mình sẽ chấp nhận dọn dẹp những thức ăn rơi vãi của con. Khi con có khuynh hướng nào đó, mình sẽ nương theo khuynh hướng đó để con tự phát triển”, chị Linh bật mí.
Thông qua việc để bé thể hiện quyền tự quyết, tự lựa chọn, bé sẽ hình thành được cái tôi riêng, con biết mình thích gì, mình không thích gì, từ đó bé sẽ tự hiểu chính bản thân mình.
Bé cũng có quyền được bày tỏ ý kiến
Một hạn chế khác trong cách nuôi dạy con của nhiều ông bố bà mẹ Việt chính là không để trẻ được tranh luận, hay đơn giản nhất là bày tỏ ý kiến của mình. Mọi ý kiến của trẻ trái với ý kiến của người lớn đều bị quy chụp cho là “cãi”, và phụ huynh lại nghĩ cách để “chỉnh” con mình.
Chị Huyền Linh chia sẻ: “Lần đó mình có bày bừa đồ, và nói câu mang tính mệnh lệnh “con dọn cho mẹ”, lúc đó bé mới nói: “Đó là mẹ bày ra chứ con có bày ra đâu mà con phải dọn ạ?”, bé nói là hoàn toàn đúng và đó không phải là câu nói hỗn láo gì. Sau đó mình nghĩ lại và phải sửa ngay. Trước hết là phải xin lỗi con. Nếu mình muốn con làm điều gì đó không thể dùng những câu mang tính mệnh lệnh như vậy, mà cần nhẹ nhàng nhờ con giúp “con có thể giúp mẹ… được không”...".
Bố mẹ cần biết xin lỗi và giải thích
Nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng trẻ vài tháng tuổi thì mình có làm sai gì cũng không cần xin lỗi, bởi trẻ cho hiểu gì đâu. Suy nghĩ này hoàn toàn không đúng. Theo chị Linh, nếu bố mẹ sai thì phải lập tức nhận lỗi, nếu lỡ hẹn với con mình cũng phải nhận lỗi và xin lỗi con.
"Những đứa trẻ vốn rất nhạy cảm, không thể lỡ hẹn mà không có bất kì lời giải thích nào với con. Mình rất coi trọng việc giải thích cho con, phải nói rõ cho con vì sao mẹ lại lỡ hẹn” – Chị Linh chia sẻ.
Cần tạo cho con thói quen tốt
Thói quen của bố mẹ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ nên theo chị Linh: “Bố mẹ nên cố gắng tạo ra môi trường sống tốt cho bé, muốn con thích tìm hiểu, ham đọc sách thì bố mẹ cũng phải tạo thói quen đó cho mình.”
Bằng một bản năng tự nhiên, trẻ con rất thích làm theo những gì người lớn làm “Chính vì thế những việc nhà mình không phải dạy con, mà con tự quan sát và tự đề nghị làm. Đó là lợi ích của việc để con phát triển tự nhiên. Và mình cần tạo điều kiện cho con để con được bắt chước những thói quen tốt, những việc làm tốt của bố mẹ. Chia sẻ công việc nhà cùng con theo kiểu “chúng mình cùng làm việc” sẽ tạo được sự phấn khích, tự giác cho bé trong những việc gia đình” – chị Linh chia sẻ.
Mỗi đứa trẻ có năng lực phát triển khác nhau, vậy nên không thể khiên cưỡng áp dụng một biện pháp của trẻ này cho trẻ khác. Cũng giống như chăm sóc cây không phải mọi loại mầm đều có đặc tính như nhau, mỗi loại lại cần lượng nước khác nhau, ánh sáng khác nhau và phương pháp chăm khác nhau. Uốn cây từ thuở còn non, dạy con từ thuở con còn thơ ngây, mỗi vị phụ huynh cần phải tìm hiểu và áp dụng phương pháp nuôi dạy phù hợp với trẻ và thực sự thông thái để con có thể phát triển toàn diện.
Hà Trang