Bắc Kinh mới đây đã lên tiếng khẳng định chủ quyền đối với quần đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông hiện do Tokyo kiểm soát, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis hứa sẽ bảo vệ quần đảo Senkaku (cách gọi của Nhật Bản hay Điếu Ngư, theo cách gọi của Trung Quốc) thay mặt Nhật Bản.
Người phát ngôn bộ Ngoại giao Trung Quốc, Lục Khảng nói: “Quần đảo Điếu Ngư là một phần không thể thiếu của lãnh thổ Trung Quốc kể từ thời cổ xưa. Thứ mà Mỹ và Nhật Bản gọi là hiệp ước an ninh không nên gây hại đến chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc”.
Phía Trung Quốc cũng kêu gọi Mỹ nên "hạ giọng" nhằm tránh để tình hình khu vực thêm bất ổn.
Trước đó, phát biểu tại Tokyo trong chuyến thăm nước ngoài đầu tiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã cam kết bảo vệ Nhật Bản tránh khỏi những hành động đơn phương nhằm cướp quyền kiểm soát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
“Tôi muốn nói rõ rằng, chính sách lâu dài của Mỹ với quần đảo Senkaku không hề thay đổi, điều 5 trong hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật vẫn được áp dụng”, ông Mattis nói.
Xem thêm >>> Malaysia lật lại phán quyết ICJ về tranh chấp đảo với Singapore
Theo Reuters, điều 5 của Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật mà ông Mattis nhắc tới khẳng định rõ rằng, Mỹ đồng ý bảo vệ lãnh thổ dưới quyền kiểm soát của chính phủ Nhật Bản, kể cả các khu vực đang tranh chấp với nước ngoài.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản đã gia tăng căng thẳng trong những năm gần đây do tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo không người ở Senkaku/Điếu Ngư. Trung Quốc đã nhiều lần điều tàu và máy bay quân sự, đơn phương tuyên bố cái gọi là "vùng nhận diện phòng không" nhằm thách thức quyền kiểm soát quần đảo trên của Nhật Bản.
Trong khi đó, kể từ khi Tổng thống Donald Trump chính thức nhậm chức, mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đã gia tăng căng thẳng do tân ông chủ Nhà Trắng nhiều lần lên tiếng chỉ trích Bắc Kinh về cả những hành động quân sự gây hấn trên Biển Đông, Hoa Đông cho tới chính sách tiền tệ gây mất cân bằng trong cạnh tranh kinh tế.
Xem thêm >>> Chính sách của TT Trump vô tình giúp Trung Quốc tiến vào 'sân sau'?
Phương Anh