Nuông chiều con cũng dẫn đến rối loạn phân ly
Sau sự việc 9 em học sinh ở Bắc Kạn có biểu hiện lạ, hung dữ bất thường, mấy ngày nay, các giáo viên và học sinh trường tiểu học Cư Pui 2 (xã Cư Pui, Krông Bông, Đắk Lắk) cũng hết sức lo lắng vì nhiều học sinh đang ngồi học bỗng đứng dậy la hét, chửi mắng, xô ngã bàn ghế rồi chạy khỏi phòng học… Ngay sau đó, trung tâm Y tế dự phòng (sở Y tế Đắk Lắk) đã lập đoàn công tác để điều tra, xác minh các biểu hiện "lạ" của học sinh để đưa ra hướng điều trị.
Bác sĩ bệnh viện Nhi TW thăm khám cho các cháu ở trường tiểu học Nà Bản, Bắc Kạn. (Ảnh: BVCC).
Liên quan việc nhiều học sinh tiểu học Cư Pui 2 (xã Cư Pui, Krông Bông, Đắk Lắk) có biểu hiện lạ bất thường, nhiều chuyên gia y tế cho rằng, có thể do rối loạn phân ly tập thể. Vậy rối loạn phân ly là gì và nguyên nhân nào khiến các cháu mắc chứng bệnh nêu trên?
Trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, Ths.BS Nguyễn Mai Hương, Phó Trưởng khoa Tâm thần, bệnh viện Nhi Trung ương cho hay: “Rối loạn phân ly là một nhóm các bệnh lý tâm thần thường gặp với tỉ lệ 0,3 - 0,5% dân số. Một trong những điều kiện thuận lợi khiến trẻ mắc chứng bệnh trên là do trẻ sống trong môi trường giáo dục không thích hợp, cha mẹ quá nuông chiều hoặc quá khắt khe với con...”.
Cũng theo BS. Hương, rối loạn phân ly (Hysteria) gặp nhiều hơn ở trẻ em gái và phụ nữ trẻ. Bệnh thường xuất hiện sau những sang chấn tâm lý, các vấn đề khó khăn trong học tập, công việc, mối quan hệ mà người bệnh không thể giải quyết được. Những sang chấn này thường gây cảm xúc mạnh như lo sợ cao độ, tức giận quá mức, thất vọng nặng nề...
Rối loạn phân ly có xu hướng “bị lan truyền”?
“Rối loạn phân ly tập thể là khi xảy ra đồng loạt các trường hợp rối loạn phân ly trong một nhóm hoặc một tập thể như trường học, đám đông. Khi một người trong nhóm có biểu hiện của rối loạn phân ly, những người còn lại có xu hướng “bị lan truyền”.
Sự lan truyền triệu chứng xảy ra trong nhóm người có mối quan hệ nào đó về môi trường hoặc sang chấn, tạo ra hàng loạt ca bệnh. Do có nhiều người cùng xuất hiện những biểu hiện bất thường nên bệnh lý này thường gây ra những lo lắng, hoang mang, thậm chí hiểu nhầm trong dư luận và xã hội”, BS.Hương khuyến cáo.
Triệu chứng rối loạn phân ly:
Theo BS.Hương, các triệu chứng của rối loạn phân ly rất đa dạng, xuất hiện và kết thúc đều đột ngột thành từng cơn. Rối loạn phân ly có khuynh hướng thuyên giảm sau vài tuần, vài tháng, nhưng có thể tái phát trong trường hợp vẫn còn các sự kiện gây sang chấn. Đặc điểm của triệu chứng phân ly là tính “chịu ám thị”. Có nghĩa là khi có một tác nhân khác gây kích thích mạnh vào niềm tin hoặc đánh lạc hướng chú ý của người bệnh, các biểu hiện phân ly có thể giảm hoặc mất đi ngay. Ví dụ, tiêm nước cất có thể làm mất cơn co giật.
- Rối loạn vận động: Các động tác lắc đầu, gật đầu, co giật, múa vờn, run, tê liệt, vận động tay chân thiếu mục đích, rối loạn phát âm (không nói, khó nói, nói lắp, nói linh tinh không phù hợp)...
- Rối loạn cảm giác: Tăng hoặc giảm cảm giác đau quá mức (bệnh nhân thường kêu đau bụng, đau đầu, đau mỏi chân tay... nhưng không tìm được nguyên nhân gây đau).
- Cơn kích động cảm xúc: Cười, khóc, gào thét, cảm xúc hỗn độn, nói năng lộn xộn, sợ hãi vô cớ...
- Sững sờ, ngất: Bệnh nhận nằm hoặc ngồi bất động trong thời gian dài, không nói và không hoạt động, không có đáp ứng với các kích thích bên ngoài, có thể nhắm hoặc mở mắt, tuy nhiên không bị mất ý thức hoàn toàn.
- Các rối loạn lên đồng và bị xâm nhập: Bệnh nhân cư xử, nói năng như thể một người khác, hoặc như bị một lực lượng siêu nhiên nào đó điều khiển.
Trong trường hợp phân ly tập thể, các triệu chứng thường gặp là ngất, rối loạn vận động, co giật, cơn kích động cảm xúc.
Các yếu tố thuận lợi phát sinh rối loạn phân ly:
- Nhân cách: Nhân cách yếu, thiếu kiềm chế, thiếu tự chủ, tính dễ xúc động, thích được chú ý, nhân cách “nghệ sĩ”.
- Môi trường: sự giáo dục không thích hợp, gia đình quá bao bọc hoặc quá khắt khe, môi trường không bền vững, thay đổi liên tục.
- Cơ thể: Suy dinh dưỡng, nhiễm trùng, trong giai đoạn dậy thì...
Điều trị rối loạn phân ly:
BS. Hương chia sẻ, khi trong tập thể có người mắc bệnh, cần tách riêng người bệnh tránh lây lan, trấn an những người còn lại, cải thiện môi trường sống, môi trường học tập, tổ chức các hoạt động vui chơi, có các hoạt động tham vấn tâm lý học đường để sớm phát hiện những người mắc bệnh.
Điều trị rối loạn phân ly chủ yếu bằng các liệu pháp tâm lý kết hợp nâng cao thể trạng, bồi dưỡng nhân cách. Hướng dẫn người bệnh các bài tập thư giãn, các kỹ năng các hội để giảm bớt lo âu.
Phòng bệnh rối loạn phân ly:
BS. Hương hướng dẫn, cần rèn luyện tính cách trẻ em ngay từ khi còn nhỏ, hướng dẫn trẻ biết thương yêu, chia sẻ, đương đầu với khó khăn; Tăng cường các hoạt động ngoại khóa; Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý, giảm sức ép từ việc học tập; Trong một tập thể cần bố trí tỉ lệ nam, nữ hài hòa. Đặc biệt, gia đình, nhà trường và xã hội tăng cường giáo dục, quản lý con em mình, bồi dưỡng nhân cách, lối sống tốt đẹp, lành mạnh, tính đoàn kết, thân ái, tính tập thể, biết khắc phục khó khăn tránh các stress tâm lý trong sinh hoạt, học tập và công tác.
