Theo Đông Y, sâm bố chính còn có tên khác là thổ hào sâm, nhân sâm Phú Yên. Sâm bố chính có vị ngọt, tính bình, vào hai kinh tỳ và phế. Theo đó, từ thời xa xưa sâm này được áp dụng trong các bài thuốc chữa bệnh như sau:
1. Chữa sốt nóng lâu, khát nước, ra mồ hôi.
2. Chữa ra mồ hôi nhiều, người còn ấm, chân tay quyết lạnh.
3. Chữa người gầy yếu hay béo bệu, kém ăn, mệt mỏi, khí đoản, đầy bụng, đi lỏng, hoặc hư hỏa phát nóng, phiền khát...
4. Chữa tiêu hóa bài tiết bị ngư trệ.
5. Chữa trẻ em xanh xao, hay đi lỏng, lỵ kéo dài.
6. Chữa rối loạn kinh nguyệt.
Sâm bố chính có công dụng bồi bổ cơ thể (Ảnh T.K).
7. Chữa suy nhược cơ thể ở người có bệnh về xương khớp.
8. Chữa suy nhược cơ thể ở người có bệnh về tiêu hóa, sau khi ốm dậy.
9. Chữa suy nhược, gầy rộc, háo khát, táo bón, đái són.
10. Chữa giai đoạn phục hồi sau áp se phổi.
11. Chữa thiếu máu.
12. Chữa tim đập nhanh, hồi hộp, ngủ ít.
13. Chữa đái ra dưỡng chấp.
14. Chữa bệnh trầm cảm.
15. Chữa động kinh.
16. Chữa giai đoạn phục hồi sau khi bị bỏng.
17. Chữa suy nhược thần kinh.
Sâm bố chính là một vị thuốc trong Đông y, chữa được nhiều bệnh (Ảnh Internet).
18. Thuốc bổ cho người bị hen suyễn khi đỡ lên cơn.
19. Chữa bổ thận tráng dương cho người suy yếu, kém dương sự.
20. Thuốc tăng lực, kém ăn, mất ngủ, mệt mỏi, nặng ngực, xanh xao.
21. Chữa thận khí kém, nặng đầu mỏi lưng, nóng nhiều, mệt mỏi, yếu sức.
22. Là thành phần trong đơn thuốc Nam "hoàn đại bổ" nổi tiếng.
23. Là thành phần trong đơn thuốc bổ khí huyết gồm: Sâm bố chính, hoài sơn, đương quy, ý dĩ, mật ong.
Theo thầy lang Dương Trung Kiên (TP.Thái Nguyên), những người có những bệnh, chứng trạng như trên chắc chắn dùng sâm bố chính với liều dùng từ 16-20g/ ngày sẽ tốt.
Cũng theo vị này, trong cuốn sách "Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam", sâm bố chính cũng được các nhà khoa học nhắc đến với công dụng chữa nhiều loại bệnh hữu hiệu.
Lương y Dương Văn Phong (Hội Đông y Thanh Trì, Hà Nội) cho hay, sâm bố chính vị ngọt đắng, nhầy, tính bình; có tác dụng bổ mát, nhuận phế, dưỡng tâm, sinh tân dịch; sao với gạo thì tính ấm bổ tỳ vị, giúp tiêu hoá, thêm mạnh sức.
Cũng theo lương y Phong, sâm bố chính được dùng chữa cơ thể suy nhược, ít ngủ, lao phổi, kém ăn, trẻ em cam mồm, gầy còm chậm lớn, sốt và ho dai dẳng, viêm họng, viêm phế quản, kinh nguyệt không đều, đau lưng, đau mình, hoa mắt, chóng mặt, khí hư...
Vân An
