Thấy Hải nhanh nhẹn mà hoàn cảnh thương tâm, ông bà Tâm nhận Hải phụ giúp công việc ở xưởng làm đồ thủ công mỹ nghệ của gia đình và coi Hải như con. Thỉnh thoảng kinh doanh khấm khá, ông bà Tâm còn cho Hải thêm tiền về phụ giúp mẹ ở quê. Những tưởng hoàn cảnh vậy, Hải tu chí làm ăn, ai dè đi làm được 2 năm, Hải quen một đám thanh niên và nhanh chóng sa ngã, ăn chơi đua đòi, đi bar, đi sàn, không còn gửi tiền cho mẹ ở quê nữa. Ông bà Tâm không ai hay biết, chỉ thấy dạo gần đây Hải hay ra ngoài về muộn. Thỉnh thoảng, Hải còn viện cớ mẹ ở quê ốm để xin thêm tiền ông bà Tâm.
Một hôm, trong lúc đi học thêm buổi tối về, Linh - con gái của ông bà Tâm (15 tuổi) gặp Hải đi cùng nhóm thanh niên săm trổ đầy mình. Bị Linh dọa sẽ về nhà mách bố mẹ đuổi việc Hải, Hải kéo Linh vào góc vắng ngọt nhạt xin Linh không nói với bố mẹ đuổi việc mình nhưng Linh nhất quyết không nghe, toan chạy về nhà. Thấy không thể thuyết phục được Linh, sẵn trong người có ít men rượu vừa nhậu với nhóm bạn, Hải rút ngay con dao để sẵn trong người đâm trực diện vào cổ Linh khiến Linh tử vong tại chỗ. Sự việc nhanh chóng bị phát hiện, Hải bị Tòa án tuyên 15 năm tù giam về Tội giết người dưới 16 tuổi và xét thấy hành vi của Hải nguy hiểm cho địa bàn nơi cư trú, Tòa án tuyên phạt Hải thêm hình phạt bổ sung là cấm cư trú tại tỉnh P trong thời hạn 03 năm.
16 năm sau, sau khi chấp hành hình phạt tù, Hải bị cấm cư trú tại tỉnh P và phải sang tỉnh Q làm việc và sinh sống
Do trong tù được cải tạo tốt, Hải đã học được nghề sản xuất vật liệu xây dựng và được giới thiệu làm việc tại Công ty K. Nhìn qua khung cửa sổ nơi làm việc, Hải thấy bầu trời xanh bình yên, anh nhớ hai ngày nữa là ngày giỗ bố và cũng nhớ về những lỗi lầm trước đây mình phạm phải. Hải thấy hối hận. Anh thấy thương mẹ ở quê, cắn rứt lương tâm vì đã lấy đi sự tin tưởng, cưu mang của ông bà Tâm mà giết hại con gái ông bà.
Thấy Hải trầm ngâm, ánh mắt đượm buồn, anh Phong – Nhân viên pháp lý Công ty Hải làm lại gần hỏi han.
Anh Phong: Sao thế chú Hải? Nhớ quê, nhớ nhà à?
Hải: Dạ chào anh Phong. Đã 01 năm từ ngày ra tù và được làm việc tại Công ty mình, em chưa được về quê thăm nhà, thăm mẹ. Hai ngày nữa là ngày giỗ bố em, có một mình mẹ em ở nhà chắc buồn tủi lắm. Còn những 02 năm nữa em mới hết thời hạn cấm cư trú cơ anh ạ. (Hải thở dài).
Anh Phong: À trường hợp của chú anh biết. 02 năm trước đây Công ty mình cũng từng tiếp nhận một trường hợp bị phạt cấm cư trú như chú. Anh đã tìm hiểu quy định giúp cho chị đó được về thăm nhà đấy.
Hải: Ôi thật à anh? Nếu có cơ hội về thăm nhà, thăm mẹ, em mừng quá. Pháp luật có quy định như thế thật à anh?
Anh Phong: Đúng vậy em. Nếu là ngày giỗ bố thì là lý do chính đáng rồi. Để anh lấy cho em mẫu đơn, em viết trình bày rõ lý do muốn về lại nơi cư trú và ký vào đơn, anh sẽ mang giúp em đến Ủy ban nhân dân xã P để xin cho em được về. Còn quy định pháp luật, để anh nói cụ thể cho chú nghe nhé.
Theo quy định tại Điều 109 Luật Thi hành án hình sự năm 2019, người chấp hành án phạt cấm cư trú có các quyền sau đây:
"- Khi có lý do chính đáng và được sự đồng ý của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bị cấm cư trú thì người chấp hành án phạt cấm cư trú được đến địa phương đó; thời gian lưu trú do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đến quyết định nhưng mỗi lần không quá 05 ngày;
- Khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật thì được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú đề nghị miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú theo quy định của Luật này."
Và để chú lưu ý, anh nói thêm cho chú nghe về các nghĩa vụ mà người chấp hành án phạt cấm cư trú phải chấp hành, đó là:
"- Không được cư trú ở những nơi đã bị cấm cư trú, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;
- Chấp hành nghiêm chỉnh cam kết của mình trong việc tuân thủ pháp luật;
- Có mặt theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chấp hành án cư trú."
Đó, theo quy định trên thì trường hợp chú có lý do chính đáng và được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cấm cư trú thì có quyền được đến địa phương, thời gian lưu trú thì do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đến quyết định, nhưng mỗi lần không quá 05 ngày.
Hải mừng rỡ: Trời ơi, em vui quá anh ơi, nhờ anh cho em xin mẫu đơn để em viết ngay cho kịp ạ. Nhờ anh gửi Ủy ban giúp em, công ơn này của anh nhất định em sẽ trả ạ. Em cảm ơn anh.
Anh Phong đi lấy mẫu đơn cho Hải và dặn dò: Viết nhanh để lát tiện anh qua gửi luôn cho chú, ơn nghĩa gì, chờ tin của anh nhé.
Buổi chiều, anh Phong đi gửi đơn cho Hải và nhận được sự chấp thuận của Ủy ban cho Hải được về lưu trú. Anh nhanh chóng về thông báo cho Hải.
Anh Phong: Hải ơi, có tin vui cho chú đây, Ủy ban nhân dân xã đã chấp thuận cho chú về lưu trú trong thời hạn 3 ngày rồi đó. Chuẩn bị đồ đạc đi.
Hải: Em cảm ơn anh, anh Phong ơi. Em không biết lấy gì cảm ơn anh đây.
Anh Phong: Việc về thăm nhà là xong nhé. Nãy trên đường về anh nhớ ra phải thông tin cho chú biết sớm, thấy chú trong thời gian 1 năm vừa rồi cũng tu chí làm việc, cải tạo tốt, lại có tinh thần giúp đỡ anh, chị, em làm cùng, pháp luật còn có quy định về thủ tục miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú còn lại đấy.
Hải: Ôi vậy ạ. Anh nói em biết với, trong ngày mà em được giác ngộ bao nhiêu kiến thức pháp luật cần thiết rồi ạ.
Anh Phong: Đây, theo quy định tại Điều 110 Luật Thi hành án hình sự năm 2019, thủ tục miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú còn lại được quy định như sau:
"1. Khi người chấp hành án phạt cấm cư trú có đủ điều kiện về miễn chấp hành hình phạt cấm cư trú (quy định tại khoản 6 Điều 62 của Bộ luật Hình sự), Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chấp hành án cư trú báo cáo cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện lập hồ sơ đề nghị Tòa án cùng cấp xét miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú còn lại, đồng thời sao gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp..."
Mà điều kiện về miễn chấp hành hình phạt cấm cư trú quy định tại khoản 6 Điều 62 Bộ luật Hình sự được quy định:
"6. Người bị phạt cấm cư trú hoặc quản chế, nếu đã chấp hành được một phần hai thời hạn hình phạt và cải tạo tốt, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện nơi người đó chấp hành hình phạt, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành phần hình phạt còn lại."
Hải: Em nghe rõ rồi ạ. Thật tốt nếu ai cũng là người hiểu biết pháp luật như anh. Em sẽ cố gắng cải tạo tốt để đủ điều kiện miễn chấp hành hình phạt cấm cư trú, sớm trở về đoàn tụ gia đình, địa phương, để sửa lại lỗi lầm mắc phải anh ạ.
Khi nào có thời gian rảnh, anh Phong dạy em các kiến thức pháp luật cần thiết anh nhé.
Anh Phong: Nhất trí thôi. Chú vỡ lẽ được vậy là không uổng công anh phổ biến pháp luật rồi. Hiểu và biết pháp luật rất quan trọng trong cuộc sống, giúp mình biết được các quyền và nghĩa vụ để tránh vi phạm và bảo đảm quyền lợi mà.
Hải nhanh chóng chào anh Phong, cầm tờ Quyết định của Ủy ban nhân dân xã cho lưu trú tại địa phương mà Hải rạo rực trong lòng, anh không quên liếc qua khung cửa nhìn bầu trời xanh bên ngoài, bầu trời bình yên pháp luật đã đem đến cho anh khi nhận ra lỗi lầm./.
Thu Hà
