Theo Công Lý, mới đây, các bác sĩ khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiếp nhận một trường hợp bé gái 2 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng tím tái, ngừng thở, ngừng tim trước khi đến bệnh viện. Mặc dù đã được các bác sĩ nỗ lực cấp cứu, nhưng cháu bé đã không qua khỏi.
Người nhà kể lại, trẻ là con lần 3, đẻ non 32 tuần, cân nặng lúc sinh 1,1kg, sau sinh đã được tầm soát sức khoẻ tại bệnh viện và không phát hiện dấu hiệu bất thường, tăng cân phù hợp với lứa tuổi. Trước ngày nhập viện trẻ không có dấu hiệu bất thường.
Trước đó, sáng 21/2, trẻ được mẹ cho bú sữa bình 2 lần vào thời điểm 5h và 6h sáng, nhưng bú ít, trớ sữa, quấy khóc, bụng chướng. Khoảng 9h trẻ được phát hiện tím tái, kích thích không có phản xạ, được gia đình đưa vào khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương. Mặc dù đã được các bác sĩ nỗ lực cấp cứu, nhưng cháu bé đã không qua khỏi.
Ngày 9/3, BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm - Phó Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc cho biết, khi đặt nội khí quản, chúng tôi thấy đọng ít sữa trong khoang miệng, nhưng không thấy sữa trong đường thở. X-quang phổi cho thấy tổn thương nhu mô phổi bên phải lan tỏa. Dịch dạ dày có nhiều sữa chưa được tiêu hóa (dù sau ăn 4 tiếng).
Ảnh minh họa
Ngoài ra, kết quả chụp X-quang cho thấy bụng chướng hơi, các quai ruột chứa dịch. Đây cũng có thể là kết quả sau ngừng tim, nhưng cũng có thể là một tình trạng viêm ruột từ trước đó làm cho em bé dễ bị sặc, dễ trớ hơn trẻ khỏe mạnh bình thường.
Theo BS Tâm, sặc sữa là một trong những tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi. Đây là hiện tượng sữa trào vào đường thở khiến trẻ khó thở, tím tái có thể gây ngừng thở. Nếu không sơ cứu kịp thời có thể gây ảnh hưởng tính mạng cho trẻ.
Nguyên nhân sặc sữa thường do trẻ bú, ăn không đúng tư thế, bú quá no, bú khi đang khóc hoặc ho, sữa mẹ nhiều khiến trẻ không bú kịp. Ngoài ra, núm vú cao su có lỗ thông quá rộng khiến sữa chảy nhiều cũng có thể gây sặc. Trẻ sinh non tháng, bị dị tật bẩm sinh vùng hầu họng có nguy cơ sặc sữa.
Dấu hiệu nhận biết trẻ sặc sữa là khi đang bú (hoặc sau bú) đột ngột tím tái và lịm đi, có thể thấy sữa trào qua mũi, miệng.
Thông tin trên Vnexpress, bác sĩ khuyến cáo khi trẻ có dấu hiệu bị sặc sữa, người chăm sóc cần ngay lập tức làm theo các bước sau:
Bước 1: Cho trẻ nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay phải, dùng lòng bàn tay trái vỗ mạnh và nhanh 5 cái vào lưng trẻ nhằm tăng áp lực trong lồng ngực để tống sữa ra khỏi đường hô hấp. Trẻ vẫn ho tức là đường thở chỉ bị tắc nhẹ. Sau đó, lau sạch sữa ở miệng, mũi và các bộ phận khác.
Bước 2: Nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái thì đặt nằm ngửa trên một mặt phẳng cứng, dùng hai ngón tay trỏ và giữa đột ngột ấn mạnh 5 cái ở nửa dưới của xương ức, dưới đường nối hai vú 1-2 cm. Lặp lại 5 đến 6 lần cho đến khi trẻ có dấu hiệu hồi phục, da hồng hào trở lại.
Bước 3: Kiểm tra lại đường thở bằng cách dùng miệng hút mạnh vào mũi, miệng trẻ, hút kỹ những sữa còn đọng ở họng và mũi càng nhanh, càng tốt. Hút miệng trước, mũi sau. Nếu để chậm, sữa sặc sẽ tràn vào phế quản gây tắc nghẽn đường hô hấp.
Bước 4: Sau khi kết hợp các biện pháp trên và hút sạch đường thở mà trẻ vẫn ngừng thở thì phải hà hơi thổi ngạt. Cách thức là một tay bịt mũi, một tay kéo hàm trẻ xuống dưới để mở miệng ra. Sau đó hít hơi thật sâu rồi ngậm chặt miệng nạn nhân và thổi hết hơi. Quan sát lồng ngực trẻ có di chuyển lên xuống trong lúc thổi ngạt hay không và lặp lại hà hơi thổi ngạt liên tục. Khi trẻ có nhịp thở thì đưa ngay đến bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
Cách phòng ngừa sặc sữa là khi cho con bú, mẹ cần bế trẻ ở tư thế nâng cao đầu, thoải mái. Nên cho trẻ ăn dưới ánh sáng để dễ dàng quan sát. Ngoài ra, nếu sữa tiết ra nhiều, mẹ hãm tốc độ dòng sữa bằng cách dùng hai ngón tay kẹp đầu vú.
Với trẻ bú bình, người nhà chọn loại núm vú phù hợp lứa tuổi, không quá to, giúp sữa xuống miệng trẻ từ từ. Khi cho trẻ bú, nghiêng bình góc 45 độ để sữa chảy xuống đầy lỗ núm vú. Trẻ không phải mút nhiều, không khí ít vào bình, hạn chế tình trạng sặc sữa. Bú xong, nên bế trẻ nằm sấp trên vai hoặc ngực 15-20 phút, vỗ nhẹ lưng để trẻ ợ bớt hơi trong dạ dày.
Khi cho ăn nên chia thành nhiều bữa nhỏ, nhất là với trẻ nhẹ cân. Trẻ có dị tật vùng hàm mặt nên điều trị sớm và có các dụng cụ hỗ trợ để giảm nguy cơ sặc. Không cho bú khi trẻ đang khóc, ho, không quấn tã, mặc quần áo chật; cũng không ép quá ăn no.
Lam Anh (Tổng Hợp)
