Những ngày này tại xưởng chế tác của mình, nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát (Hà Nôi) đang miệt mài cho việc sáng tác linh vật mèo độc bản ấn tượng chào đón Tết Quý Mão 2023.
Anh Phát cho biết, để tạo nên sản phẩm mèo dát vàng, nghệ nhân phải trải qua rất nhiều công đoạn khác nhau và đặc biệt là đều làm thủ công bằng tay.
Mỗi con mèo phải trải qua hàng chục công đoạn, từ lên ý tưởng, rồi đục, đẽo tạo dáng cho khối gỗ, sau đó phủ lên nhiều lớp sơn, phơi khô, đánh bóng, khảm trai, vẽ tạo tác... nên nhanh thì vài ngày, lâu thì cả tháng mới xong, người nghệ nhân cho biết thêm.
Sau khi được quét lớp sơn mài, các sản phẩm tiếp tục được khảm vỏ trứng trang trí hoặc khảm vỏ trai. Được biết lý do anh chọn 2 loại vật liệu trên để khảm là vì xem đó như một cách để kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường.
Vì được làm thủ công hoàn toàn nên mỗi con sẽ là một phiên bản khác biệt với những đường nét, hoa văn, màu sắc, kích thước vả thần thái không giống nhau.
Nghệ nhân đã sử dụng hình tượng chú mèo quen thuộc trong ca dao, trong các câu chuyện dân gian để đưa vào bộ sưu tập, tạo hình gần gũi, đáng yêu, được cách điệu, giàu giá trị sử dụng. Có khi hình tượng mèo được thiết kế là chiếc hộp, khi là lọ hoa, bàn trà, chiếc ghế.
Nghệ nhân Tấn Phát hy vọng qua những sản phẩm như thế này có thể quảng bá rộng rãi hơn nữa nghề sơn mài và nghệ thuật thủ công đến với mọi người. "Những sản phẩm cuối năm của tôi đều theo thị hiếu tìm kiếm mỗi năm của khách hàng, như sang 2023 là năm Quý Mão, do đó tôi đã cho ra những hình tượng có thể đưa vào nội thất trong gia đình như những chiếc hộp, khay, lọ và đặc biệt là những chiếc ghế để mọi người có thể ngồi lên".
Nổi bậc trong bộ sưu tập lần này là bộ ghế gồm 7 chiếc, khắc họa 7 hình tượng chú mèo khác nhau, kèm theo đó là chiếc bàn có hình tượng con cá, hiện tại đã hoàn thành 3 chiếc còn 2 chiếc đang dựng mộc.
Trên mỗi thân ghế, nghệ nhân đã khéo léo lồng ghép hình ảnh chú mèo trong tranh Đông Hồ để giúp người xem hiểu và tiếp cận gần hơn những văn hóa dân gian. Trong ảnh là tác phẩm Đám cưới chuột, bức tranh nổi tiếng của làng tranh Đông Hồ.
Hình tượng chú mèo đang vẫy chân với ý nghĩa thu hút tài lộc, may mắn cho chủ nhân cũng như thêm quý nhân phù trợ và bình an cho gia chủ trong năm mới.
Một sản phẩm hoàn thiện của nghệ nhân.
