Trong tác phẩm Tây du ký, nhân vật Đường Tăng mồ côi cha ngay từ trong bụng mẹ, do cha ông bị ám sát, còn mẹ bị ép làm vợ kẻ sát nhân.
Vì hoàn cảnh khó khăn, bản thân phải nhẫn nhịn làm vợ kẻ thủ ác chờ ngày mối oan của gia đình được giải, mẹ Đường Tăng phải bảo vệ con bằng cách đặt đứa bé mới sinh lên cái giỏ thả trôi sông, hy vọng con mình gặp được người tốt nuôi dưỡng. Cơ duyên đưa chiếc giỏ dạt vào một ngôi chùa và đứa bé sống đời tu hành ngay từ tuổi ấu thơ.
Song, thân phận thật của Đường Tăng không chỉ đơn thuần là vậy. Nhà văn Ngô Thừa Ân mô tả Đường Tăng (Đường Tam Tạng), họ Trần tên Huyền Trang, tên hồi bé là Giang Lưu. Đường Tăng có thân thế bất phàm. Kiếp trước của Đường Tăng nguyên là Kim Thiền Tử - đồ đệ thứ hai của Phật Tổ Như Lai.
Do Kim Thiền Tử ngủ gật và vô tình đá đổ gạo nên bị phạt đày xuống trần gian tu 10 kiếp và phải trải qua 81 kiếp nạn mới được trở lại Linh Sơn. Cho dù có là học trò, đệ tử của Phật Tổ thì khi phạm Phật quy, phạm tội tày đình vẫn phải chịu phạt như người thường.
Bởi kiếp trước là đồ đệ của Như Lai, thân thế bất phàm, tu vi hàng vạn năm, dung nhan ngời sáng nên tất thảy yêu quái tin rằng ăn thịt của Đường Tăng thì có thể trường sinh bất lão.
Tuy nhiên, trong nguyên tác Tây du ký có nói ngoài Phật Tổ Như Lai chỉ có 2 người biết thân thế thực sự của Đường Tăng đó là Quan Thế Âm và Trấn Nguyên Đại tiên.
Quan Thế Âm Bồ Tát là bậc Đại tiên có thần lực nhất (chỉ sau Phật Tổ) và được Phật Tổ Như Lai cử đi tìm người giúp đỡ Đường Tăng trên đường đi lấy kinh, nên biết được thân thế của Đường Tăng. Còn Trấn Nguyên Đại tiên, khi tham gia Mạnh Lan Bàn hội đã luôn rất quý và quan tâm Kim Thiền Tử.
Sau buổi tiệc đó không lâu, Kim Thiền Tử hạ phàm, do đó việc Trấn Nguyên Đại tiên biết điều này cũng không lạ, về sau Trấn Nguyên Đại tiên còn kết bái huynh đệ với Tôn Ngộ Không - đại đồ đệ của Đường Tăng.
Chính vì thế không thể nào Phật Tổ Như Lai, Quan Thế Âm hay Trấn Nguyên Đại tiên lại tiết lộ thân thế của Đường Tăng được. Vì việc hé lộ thông tin này được coi là bất lợi với Đường Tăng.
Tuy nhiên, trong diễn biến truyện Tây du ký, lại xuất hiện của thông tin ăn thịt Đường Tăng có thể trường sinh bất lão nên trên đường đi thỉnh kinh thầy trò Đường Tăng luôn gặp phải những yêu quái muốn ăn thịt Đường Tăng ngày càng xuất hiện nhiều, không những thế còn càng ngày càng lợi hại.
Trong Tây du ký, yêu quái đầu tiên biết được thân phận thực sự của Đường Tăng chính là Bạch Cốt Tinh. Nguyên tác viết, khi biết Đường Tăng sắp đến, Bạch Cốt Tinh cười khẩy rằng: "Tạo hóa. Từ lâu đã nghe danh hòa thượng Đông Thổ đi Tây Thiên thỉnh kinh vốn là Kim Thiền Tử, đã tu hành 10 kiếp, nếu ăn một miếng thịt của hắn thì có thể trường sinh bất lão. Không ngờ hôm nay hắn đã đến đây thật".
Vậy ai đã hé lộ về thân thế của Đường Tăng cho Bạch Cột Tinh đến nay vẫn là dấu hỏi lớn. Tuy nhiên, nếu là fan của Tây du ký thì mọi người đều thấy, người tung ra thông tin này rõ ràng không muốn cho Đường Tăng lấy được chân kinh, hoặc không muốn để việc lấy kinh có thể hoàn thành một cách dễ dàng.
Hương Giang (t/h)